تصاویری از ایران در حصر متفقین

گزارش تصویری ایران، در دوران جنگ جهانی دوم یکی از بزرگترین ضربه هایی که ایران در طول تاریخ چند هزار ساله اش خورد، از سمت حزب های مختلف در دنیا در طول جنگ جهانی دوم بود. زمانیکه جنگ جهانی آغاز شد پادشاه وقت ایران اعلام بی طرفی کرد اما ایران به طور ناخود آگاه پایش به این معرکه باز شد و در طی این جنگ ها هزاران نفر کشته شدند.

گرچه یک روز پس از آغاز جنگ جهانی دوم، ايران طي اعلاميه‌اي بي طرفي خود را در اين نبرد اعلام كرد و به اتباع خارجي نیز اخطار داد از هرگونه بروز احساسات منافي با بي طرفي ايران بپرهيزند اما این امر نیز نتوانست مانع از سرایت آتش جنگ به خاک ایران شود.

در 3 شهریور 1320، نيروهاي متفقين شامل انگلیس و شوروی بدون توجه به بی طرفی ایران از جنوب و غرب و از زمین و هوا به ایران حمله کردند و شهرهای سر راه را اشغال کردند به سمت تهران آمدند.

اگرچه در آن زمان بهانه‌ متفقين براي حمله وجود عده‌اي جاسوس آلماني در ايران عنوان شد اما حوادث بعدی نشان داد اشغال ایران بخشی از نقشه جنگی متفقین علیه هیتلر بوده است. چرچیل بعدها در این باره در خاطرات خود نوشته است:‌ لزوم ارسال انواع و اقسام ساز و برگ و مهمات براي شوروي از يك طرف و اشكالات روزافزون راه اقيانوس منجمد شمالي و نقشه‌هاي استراتژيكي متفقين در آينده از طرف ديگر بيش از پيش ما را بر آن مي‌‌داشت كه براي استفاده كامل از ايران به منظور ارتباط با شوروي اقدام فوري معمول داريم چاههاي نفت ايران به منزله‌ عامل مهمي در جنگ به شمار مي‌رفت عده‌ كثيري از آلمانيها در تهران استقرار يافته و جبهه‌ آلمان در ايران روز به روز بهتر مي‌شد به هم خود در نقشه‌‌ي شورش در عراق و اشغال سوريه از طرف انگليس و فرانسه كه در فاصله‌ي كمي صورت گرفت ،‌نقشه‌هاي هيتلر را در خاورميانه مواجه با اشكالات بسيار نمود. بنابراين ما از موقعيت استفاده كرده و بر آن شديم كه به روسها دست اتحاد بدهيم و به اتفاق مبادرت به لشكر كشي به ايران کنیم.

با یورش متفقین تمامي راه‌هاي كشور به خصوص خطوط راه آهن و شوسه تحت كنترل نيروهاي اشغالگر در آمد. نيروي كار ايراني براي تهية تداركات ارتش‌هاي درگير در جنگ با نازل‌ترين دستمزد به كار گرفته شدند. منابع نفتي كشور غارت شد و بحران غذايي در كشور به اوج خود رسيد.

زمزمه‌های برکناری شاه نیز از جلسه اضطراری دولت شنیده شد؛ فردای اشغال ایران هيئت وزيران در حضور شاه در كاخ سعدآباد تشكيل جلسه داد و رضاخان در اين جلسه اعلام كرد كه ابتدا تصميم به خروج از کشور داشته است اما به توصیه مشاورانش ابتدا در دولت تغیراتی صورت دهد. بر این اساس محمدعلی فروغی را به نخست وزیری منصوب و او را مامور کرد با انگلیس و شوروی مذاکره کند اما شرط متفقین کنار رفتن رضاشاه از قدرت بود.

سرانجام رضاشاه ناچار به استعفا شد و توسط بریتانیایی‌ها بازداشت و به آفریقای جنوبی و سپس جزیرهٔ موریس تبعید شد و سلطنت به پسر و ولیعهد او محمدرضا منتقل شد.

تصویر رضا شاه پهلوی پس از به قدرت رسیدن؛ او مجبور شد با اشغال خاک ایران کشور را برای همیشه ترک کند.

عکسی از ژنرال “آرچیبالد ویول” (نفر وسط تصویر) فرمانده قوای انگلیسی در هندوستان در جلسه با وینستون چرچیل نخست وزیر و دریادار “جیمز سامرویل” در می 1943؛ ژنرال ویول فرمانده نیروهای انگلیسی بود که به دستور وینستون چرچیل از سه جهت ايران را مورد تجاوز و اشغال قرار دادند.

تصویر رضاشاه پس از اشغال ایران و در تبعید

فوزیه و محمدرضا ولیعد؛ این دو چندی پیش از اشغال ایران با یکیدیگر ازدواج کردند.

ادای سوگند محمدرضا پهلوی در مجلس شورای ملی

حرکت قوای متفقین در خاک ایران. مکان نامعلوم

قوای متفقین در جاده های ایران. مکان نامعلوم

توقف کامیونی از قوای متفقین در حوالی تهران

عبور قطار حامل تجهیزات شووری از خاک ایران. سال 1943

خلبان‌های شوروی آماده پرواز با هواپیماهای امریکایی در آبادان. تاریخ نامعلوم

خودروی زرهی انگلیسی در منطقه حومه قزوین، جایی که برای اولین بار سربازان انگلیس و شوروری به هم رسیدند.

سربازان قوای روس و انگلیس در مسیر تهران

سربازان قوای انگلیسی در مسیر تهران

افسر شوروی در حال شلیک؛ در پشت سر او خودروی زرهی در جاده قزوین در حرکت است.

یکی از فرودگاه های متفقین در مکان نامعلومی در ایران. سال 1943

خلبان انگلیسی با کمک کودک ایرانی تجهیزاتی را از داخل هواپیما خارج می کند. سال 1943

هواپیماهای جنگی انگلیسی آماده برای کمک به شوروی در ایران. تاریخ و مکان نامعلوم

سه خلبان ارتش متفقین در کنار هواپیمای جنگی پیش از پرواز به سمت شوروی

عکسی نایاب از یک مهندس انگلیسی که در 19 ژانویه 1943 در پایگاه نظامی بریتانیا در بندرعباس روش کار کردن تانک شرمن را به چند سرباز انگلیسی یاد می‌دهد

هواپیماهای جنگی امریکا آماده برای کمک به شوروی در مکانی نامعلوم در آبادان

ورود قوای متفقین به قزوین در جریان مسیر رسیدن به پایتخت ایران

سربازان شوروی در بیرون تنها هتل شهر قزوین در حال گفتگو

سربازان ارتش منحل شده ایران در حال تماشای قوای متفقین در حومه قزوین

عکسی از یک پزشک قشون متفقین که در یک درمانگاه صحرائی در ایران پیرمرد روستائی را معاینه می کند.

روزولت رئیس جمهور امریکا برای نشست با چرچیل و استالین عازم تهران می شود. آذر 1322 شمسی

نشست چرچیل در سفارت شوروی در تهران؛ از چپ به راست افسر ناشناس انگلیس، ژنرال جورج سی مارشال، سفیر بریتانیا در شوروی، هری هاپکینز، مترجم استالین، استالین، مرتولوف وزیر خارجه شوروی، ژنرال وروشیلوف. نوامبر 1943