طریقه خواندن فاتحه برای مرده ها در قبرستان

طریقه خواندن فاتحه برای مرده ها در قبرستان

طریقه خواندن فاتحه برای مرده

خواندن فاتحه برای مرده ها در قبرستان ثواب بسیاری دارد و هر هفته بستگان مرده ها به سر خاک می روند تا فاتحه برای اموات شان بخوانند طریقه خواندن فاتحه برای مرده بسیار مهم است تا ثواب فاتحه به روح مرده برسد. قرائت قرآن و سوره فاتحه ثواب و پاداش دارد و همچنین شما می توانید پیامک فاتحه برای اموات در شب جمعه را برای سایرین ارسال کرده و از آنها طلب خواندن فاتحه برای مرده ها کنید. لکن ما می توانیم این ثواب را به یک یا چند نفر از مردگان اهدا کنیم. و این بستگی به نیت ما دارد و این اهدا می تواند در قبرستان و یاجای دیگر باشد. البته حضور در قبرستان آثار بهتری دارد. از جمله این که یاد مرگ را در دل زنده می کند و انسان در اعمال خود افق های بزرگتری را لحاظ می کند و از پوسته خود خواهی بیرون می آید و نفع بیشتری را به همنوعان خود می رساند. دیگر این که اهل قبرستان از حضور ما در قبرستان شاد می شوند.

 

در روایتی از امام صادق چنین آمده است: اهل قبرستان حضور شما را می فهمند و شاد می گردند و با شما انس می گیرند.

البته حضور در قبرستان آدابی دارد:
یکی اینکه در بدو ورود به تمام اهل قبرستان سلام کنیم و برای همه آنها دعا کنیم. شخصی از امام صادق علیه السلام پرسید: چگونه به اهل قبرستان سلام کنیم؟ فرمود: می گویی:
السَّلَامُ عَلَی أَهْلِ الدِّیَارِ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ وَ الْمُسْلِمِینَ وَ الْمُسْلِمَاتِ أَنْتُمْ لَنَا فَرَطٌ وَ إِنَّا بِکُمْ إِنْ شَاءَ اللَّهُ لَاحِقُونَ

و در در جای دیگر می فرماید این گونه برایشان دعا کنیم:
اللَّهُمَّ جَافِ الْأَرْضَ عَنْ جُنُوبِهِمْ وَ صَاعِدْ إِلَیْکَ أَرْوَاحَهُمْ وَ لَقِّهِمْ مِنْکَ رِضْوَاناً وَ أَسْکِنْ إِلَیْهِمْ مِنْ رَحْمَتِکَ مَا تَصِلُ بِهِ وَحْدَتَهُمْ وَ تُونِسُ بِهِ وَحْشَتَهُمْ إِنَّکَ عَلی‏ کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ

سپس می توانیم سوره فاتحه یا سوره دیگری را برای هر قبری بخوانیم. مخصوصا سفارش شده است که رو به قبله در کنار قبر مخصوصی نشسته ودست بر روی آن بگذاریم و هفت مرتبه سوره قدر را بخوانیم.

 

روش خواندن فاتحه برای مرده ها

اما اگر خواستیم ثواب خواندن فاتحه برای مرده را به تمام اهل قبرستان اهدا کنیم بهتر است به این روایات عمل کنیم:
1- در روایتی از امام صادق علیه السلام پیرامون زیارت اهل قبور آمده که چون در بین قبرها هستی یازده مرتبه سوره «قل هو الله» را قرائت کن و ثوابش را به روح آنان هدیه نما، زیرا کسی که این عمل را به جای آورد خداوند به عدد همه مردگان ثواب و پاداش به او عنایت فرماید.

 

خواندن سوره حمد (فاتحه الکتاب) و خواندن 7 مرتبه «انا انزلناه فی لیله القدر» بر طبق گفته روایات، آثار مطلوب و مفیدی در حال اموات و گشایش در حال آنها دارد. به طور کلی خواندن قرآن کریم برای اموات و به نیت آنها و هر کار خیرى که انجام دهید و ثوابش را به روح میت هدیه بکنید، براى او مفید است؛ چه ذکر و قرآن و نماز مستحبى و طلب مغفرت باشد، و چه صدقه.

 

2- از پیامبر –صلی الله علیه و آله و سلم- روایت شده هر گاه انسان با ایمانی آیةالکرسی را قرائت کند و ثواب قرائتش را به اهل قبور اهدا کند خداوند این ثواب را داخل قبر هر مرده ای می کند …و از هر حرفی (از کلمات قرائت) ملکی می آفریند که برای این شخص تا روز قیامت تسبیح خدا را می گویند.

 

3- همچنین از پیامبر روایت شده هر کس داخل قبرستان شده و سوره یس را قرائت کند در آن روز خداوند بر اهل قبرستان آسان گرفته و برای قاری به تعداد اهل قبور حسنه و پاداش خواهد بود.

کسی که برای میت عملى را انجام می‏دهد، گرچه در نیت باید قصد نیابت نماید، ولى قسمت عمده ثواب آن طبق روایات ـ در نامه عمل او نیز نوشته مى‏شود. البته باعث برى‏ءالذمه شدن میّت نیز شده و او از عذاب و گرفتارى نجات پیدا میکند.

مرحوم حاج شیخ عباس قمى در مفاتیح ‏الجنان، ص 317 حدیث صحیحى را از امام صادق(ع) نقل فرموده که در ضمن آن حدیث این طور آمده «میت شاد و مسرور میشود و گشایش پیدا می‏کند به دعا و استغفارى که براى او می‏کنند چنانچه زنده شاد می‏شود به هدیه که براى او می‏برند و فرمود که ثواب نماز، روزه، حج، صدقه و سایر اعمال خیر و دعا در قبر میت بر او وارد میشود و ثواب آن براى مرده و کسى که آنها را انجام داده نوشته مى‏شود».

 

روایات دیگرى نیز در آنجا نقل شده که می‏توانید مطالعه کنید، بنابراین یقین کنید که آنچه براى اموات خودتان هدیه میکنید در صورتى که اخلاص داشته باشید به آنها می‏رسد و ثوابش در نامه عمل خودتان هم ضبط مى‏شود.

مرحوم طبرسی در جلد اول مجمع البیان در فضیلت آیه «بسم الله الرحمن الرحیم» می فرماید: «پیامبر اکرم(ص) در حدیثی می فرماید: «هنگامی که معلم به بچه بگوید بگو بسم الله الرحمن الرحیم و بچه این جمله را بگوید، خداوند معلم و پدر و مادر این بچه را می آمرزد. در روایات آمده است که حضرت صادق(ع) فرمود: هرگاه چهل نفر نزد میت حاضر شوند و بگویند: «اللهم انا لا نعلم منه الاخیرا»؛ یعنی خدایا ما جز نیکی چیزی از او نمی دانیم، خداوند می فرماید: شهادت شما را در مورد او پذیرفتیم و آمرزیدیم آنچه را که شما درباره او نمی دانید.(معاد، شهید دستغیب، ص 47، دارالکتاب).

به طور خلاصه لطف و رحمت الهی در مورد اموات فراوان و بی شمار است و امور فراوانی موجب تخفیف عذاب آنها و یا آمرزش آنها می گردد؛ البته بهترین هدیه برای اموات قضای حقوق واجبی است که بر عهده آنها باقی مانده است مثل نماز و روزه و حج واجبی که از میت فوت شده و یا بدهکاری های او مثل بدهی خمس و زکات و بدهی به مردم و حقوقی که از مردم بر ذمه دارد، ادای این حقوق واجب در حال میت بسیار مفید و مؤثر است و او را از عذاب و ناراحتی رها می کند.

 

علت سنگ زدن روی قبر هنگام خواندن فاتحه برای مرده

در منطقه ای مرسوم است که مردم بر سر قبر می روند و هنگام خواندن فاتحه برای مرده با سنگ کوچک یا انگشت بر سنگ قبر می زنند و فاتحه می خوانند، آیا این بدعت است یا سنت؟

 

در روایات برای زیارت کردن قبر، آدابی ذکر شده است که در پاسخ تفصیلی تعدادی از آنها بیان می شود. اما علاوه بر موارد مذکور در روایات، در میان عرف نیز سنت هایی وجود دارد. یکی از این سنت ها زدن سنگ به قبر است که گاه با این دلیل همراه است که مرده صدایمان را بشنود.
در کتاب های حدیثی، روایتی در تأیید این کار وجود ندارند. البته، در میان مردم به غیر از این سنت، سنت های دیگری نیز وجود دارد که بر آنها دلیل شرعی وجود ندارد، اما نبود دلیل شرعی به این معنا نیست که آنها را به صورت کلی رها کنیم؛ زیرا گاه، سنت هایی وجود دارد با این که منبعی شرعی ندارند، اما سنت حسنه ای هستند و عقل نیز آنها را تأیید می کند. علاوه بر این، انجام آنها احترامی برای مرده بوده که نه تنها بد نیست، بلکه باید در ترویج آن تلاش کرد و به یقین مورد پسند خداوند است.

 

در روایات، تأکید بسیاری وجود دارد که مردگان را از یاد نبریم و برای آنها از این دنیا خیراتی بفرستیم. یکی از بهترین خیرات و هدیه ای که می توان از این دنیا برای آنها فرستاد، خواندن قرآن است که تأکید بسیاری نیز بر آن شده است. امام رضا (ع) فرمودند: «هیچ بنده مؤمنی نیست که قبر مؤمنی را زیارت کند و در آن جا سوره قدر را هفت مرتبه بخواند، مگر این که خداوند گناهان او و صاحب قبر را می بخشاید».[1]، [2]

 

خیرات برای مردگان و زیارت کردن قبرشان، سنت حسنه ای است که در میان مسلمانان رواج دارد. این عمل مطمئناً برای مرده نیز تأثیر به سزائی دارد و می تواند او را در حیات پس از مرگ کمک کند؛ لذا در روایات آمده است: «مردگان را زیارت کنید که همانا آنها از این عمل خوشحال می شوند».[3] حتی در بعضی از روایات توصیه شده است که به یاد مردگان باشید که این کار ثواب دارد.[4]

 

در روایات برای زیارت کردن قبر، آدابی ذکر شده است؛ بسیاری از این آداب، به جهت احترام گذاشتن به مرده و گاه برای به وجود آوردن ارتباط بین آنها است. به گونه ای که در بعضی از روایات آمده است وقتی به قبرستان می روید یک قبر را مشخص نموده و به زیارت آن روید: «شخصی از امام موسی کاظم (ع) سؤال کرد: مؤمنی که مرده باشد، آیا کسی که قبر او را زیارت می کند، آگاه بدان است. امام فرمود: بله و تا زمانی که بر سر قبر او است، مرده با او مأنوس گشته و آرامش می یابد و زمانی که بلند شده و از کنار قبر بلند می شود، وحشت به درون قبر می رود».[5]

 

از دیگر عواملی که سبب به وجود آمدن ارتباط بین کسی که بالای قبر بوده و کسی که در درون قبر است، می شود، دست گذاشتن بر روی قبر مرده است: راوی می گوید: از امام صادق (ع) در مورد قرار دادن دست بر روی قبر میت سؤال کردم که این کار به چه معنا است؟ امام فرمودند: پیامبر اکرم (ص) این را برای پسرشان بعد از دفن انجام دادند. سپس از امام در مورد این که چگونه دست را بر روی قبر قرار دهیم سوال کردم؟ امام در پاسخ انگشت خود را به سمت زمین گرفتند و آن را بر روی زمین قرار داده و سپس بلند کردند».[6]

 

اما علاوه بر موارد مذکور در روایات، در میان عرف نیز سنت هایی وجود دارد. یکی از این سنت ها زدن سنگ به قبر است که گاه با این دلیل همراه است که مرده صدایمان را بشنود. در کتاب های حدیثی، روایتی در تأیید این کار وجود ندارند. البته، به غیر از این سنت، برخی از سنت های دیگر نیز وجود دارند که بر آنها دلیل شرعی وجود ندارد، اما نبود دلیل شرعی بر سنت های عرفی، به این معنا نیست که سنت ها را به صورت کلی رها کنیم؛ زیرا گاه در میان مردم، سنت هایی وجود دارد با این که منبعی شرعی ندارند، اما سنت حسنه ای هستند و عقل نیز آنها را تأیید می کند. علاوه بر این، انجام آنها احترامی برای مرده بوده که نه تنها بد نیست، بلکه باید در ترویج آن تلاش کرد و به یقین مورد پسند خداوند است.

خواندن فاتحه برای مرده ها ثواب و پاداش الهی برای انسان دارد و اگر می خواهید دل مرده ها را شاد کنید هرگز از خواندن فاتحه برای مرده دریغ نکنید.

جدیدترین مطالب