حمام علی قلی آقا حمام عمومی در اصفهان

حمام های عمومی در بسیاری از منطقه های ایران تبدیل به آثار تاریخی شده است یکی از این حمام های مشهور و معروف حمام علی قلی آقا می باشد در ادامه تصاویر و جزئیات بیشتر حمام علی قلی آقا حمام عمومی در اصفهان را در سایت سماتک خواهید دید با ما همراه باشید.

به گزارش سماتک: حمام عمومی برای گذشتگان ما، چیزی فراتر از محل شست و شو بود. مردمان آن زمان در حمام عمومی، اقوام و دوستان را می دیدند و از وضعیت اجتماعی، سیاسی باخبر می شدند. مقدمات و آشنایی برخی ازدواج ها در آن جا میسر می شد و حمام عمومی محل بخشی از جشن های مرتبط با عروسی و زایمان ها و حتی محل شست و شوی عزیزان شان هم پس از مرگ بود.

سال ها از آن دوران می گذرد و دیگر حمام عمومی نه تنها کارکردهای سابق را ندارند که معدودی از آن ها سرپا مانده اند. در میان حمام عمومی شهرها، تنها آن هایی که از خطر نابودی نجات یافتند که از هنر زمانه بهره برده بودند و حالا در شکل موزه مردم شناسی یا حتی سفره خانه و اقامتگاه مورد استفاده قرار می گیرند.

یکی از این نمونه های زیبا «حمام علی قلی آقا» در محله بیدآباد اصفهان در شمال زاینده رود است. این حمام بخشی از مجموعه ای شامل مسجد، حمام، بازارچه، چهارسوق و کاروانسرا بوده که «علی قلی آقا» از خواجگان حرم شاه سلیمان و شاه سلطان حسین صفوی برای امور عام المنفعه آن را ساخت.

گرمابه عمومی در اصفهان

حمام علی قلی آقا حمام عمومی در اصفهان که جزء آثار باستانی این شهر محسوب می شود بسیاری از افراد از مناطق ایران و جهان برای بازدید وارد این مکان تاریخی می شوند تا این حمام عمومی را از نزدیک ببینند.

نکته: دو هزار تومان برای تماشا

ساعات بازدید موزه، از 9 صبح تا هفت بعد از ظهر است. قیمت بلیت دو هزار تومان و برای گردشگران خارجی 15 هزار تومان است. اگر می خواهید برای بازدید از قبل هماهنگ کنید با این تلفن 9-33375777(0131) تماس بگیرید.

چطور برسیم؛ در شمال زاینده رود

اگر مبدا شما خیابان مسجد سید است از این خیابان به سمت خیابان آیت الله «بیدآبادی» رو به روی خیابان طیب رفته، از کوچه «علی قلی آقا» به حمام برسید، البته تابلو راهنمایی برای پیدا کردن حمام در خیابان مسجد سید نصب شده است. اگر هم مبدا شما میدان شهدا باشد، با ورود به خیابان جامی به حمام علی قلی آقا می رسید. برای رسیدن به حمام می توانید از اتوبوس و تاکسی یا وسیله نقلیه شخصی و حتی دوچرخه که در محدوده خیابان چهارباغ پایین کرایه داده می شود، استفاده کنید.

چه می بینیم؛ مردانه و زنانه

مجموعه حمام علی قلی آقا از دو حمام بزرگ و کوچک تشکیل شده است؛ حمام بزرگ تر مختص مردان حمام کوچک تر مخصوص زنان بوده است.

حمام علی قلی آقای اصفهان، یکی از آثار دوره صفوی این شهر است.

حمام عمومی و بزرگ

حمام بزرگ

سربینه: ورودی حمام بزرگ یک محوطه هشت ضلعی است که پس از عبور از دو راهروی عمود بر هم به «سربینه» یا رختکن متصل می شود. برای تامین روشنایی این جا در سقف گنبدی شکل حمام، روزنه هایی معروف به «جام گاه» تعبیه شده که داخل آن ها شیشه های محدبی و عدسی شکل قرار گرفته اند. این شیشه ها نه فقط از اتلاف انرژی جلوگیری می کنند که با شکستن نور، روشنایی را در محوطه پخش می کنند. ضمن آن که به خاطر همین حالت شیشه ها، کسی از پشت بام، نمی تواند داخل حمام را ببیند.

در فضای سربینه، چهار حوض درون سکوها تعبیه شده تا مراجعان قبل از ورود به سکو، پاهایشان را در آن ها بشویند. سربینه به وسیله یک راهرو به گرمخانه متصل می شود. یک نکته جالب در این حمام، آن است که در چند جای حمام در کنار حوضچه ها، سنگ های یک تکه و سفید رنگی به اندازه یک متر خواهیددید که سطح ان ها آجدار است و برجستگی های ملایمی دارد. سنگ ها مثل تکیه گاه صندلی و عمود بر حوضچه ها طراحی شده بودند که احتمالا نقش ماساژور داشته.

گرمابه عمومی علی قلی آقا

گرمخانه: کف گرمخانه با سنگ های مرمر پوشیده شده که کف آن همیشه گرم بوده. دور تا دور دیوار گرمخانه با تزیینات کاشیکاری با نقوش گل و مرغ و اسلیمی تزیین شده است. در این جا، استخر بزرگی خواهیددید که به «چال حوض» معروف بوده و احتمالا برای آب تنی و غوطه ور شدن در آب گرم استفاده می شده است. در دو سوی محور اصلی این فضا دو شاه نشین وجود دارد که احتمالا یکی باری پرش در آب استفاده می شده و دیگری جایگاه تماشاچیان بوده است. در کنار گرمخانه با عبور از چند پله، به خزینه حمام خواهید رسید. در طرفین خزینه هم دو محل استحمام اختصاصی قرار دارد که به شاه نشین مشهور است.

حمام کوچک: حمام کوچک ساختار معماری مشابه حمام بزرگ دارد، با این تفاوت که در مقیاس کوچک تر اجرا شده است. حمام کوچک فضاهایی با قاعده های منظم و هندسی دارد. قاعده سربینه این حمام مربع شکل است و سکوهایی با حوض های درونشان در سه ضلع قرار دارد. گرمخانه این حمام، فضایی با قاعده هشت و نیم متری است و هشت ستون سنگی، طاق میانی آن را بر دوش دارند. فضاهای پیرامون بخش میانی با طاق های کوتاه تری پوشیده شده اند و مکان هایی برای شست و شو فراهم آمده است. پس از طی چند پله از کف گرمخانه می توانید از درگاه خزینه وارد آن شوید.

سیستم گرمایشی: آب مورد استفاده هر دو مام از چاهی معروف به «چاه گاو» تامین می شده که در فضایی به نام «گاورو» در غرب حمام قرار داشته. آب از چاه بیرون کشیده می شد و به مخزنی در پشت بام انتقال داده و از آن جا به خزینه ها و حوضچه ها هدایت می شد. سیستم گرمایش حمام ها شامل تون (آتشدان)، انبار سوخت، تیان (ظرف مخصوص گرم کردن آب) و گودال جمع آوری خاکستر بوده که آن ها هم غرب حمام قرار داشتند.

حمام عمومی در اصفهان

سیستم دفع فاضلات به روش گنداب بوده است. به این ترتیب که فاضلاب از طریق کف شوی های دو محل گرمخانه و سربینه به کانالی هدایت می شده. سرانجام به محوطه بزرگی در پشت حمام سرازیر می شده و در آن محل پس از خشک شدن به خارج شهر منتقل می شده است.

مهمانی رنگ ها

آن طور که در وقف نامه حمام علی قلی آقای اصفهان آمده است، این مجموعه در نیمه اول قرن دوازدهم هجری ساخته شد و در نهایت در سال 1384 درهایش به عنوان موزه مردم شناسی باز شد. قدمت بخشی از تزیینات و نقاشی های حمام مربوط به دوره صوفی است و بخشی از نقاشی ها هم در دوره قاجار به آن اضافه شده. مجسمه های فعلی هم مربوط به سال های اخیر است.