بازار کار مشاور تحصیلی در ایران
انتخاب رشته تحصیلی یکی از مهمترین تصمیمات زندگی هر فرد است. با توجه به تنوع رشتههای موجود، انتخاب رشتهای که متناسب با علایق، تواناییها و شرایط فرد باشد، میتواند چالشبرانگیز باشد. در این میان، رشته مشاوره بهعنوان یکی از رشتههای محبوب گروه علوم انسانی، توجه بسیاری از داوطلبان را به خود جلب میکند. در این مقاله، قصد داریم به بررسی بازار کار رشته مشاوره در ایران بپردازیم.
به همین دلیل در ادامه به این سوالات پاسخخواهیم داد که رشته مشاوره تحصیلی چیست؟ وظایف مشاور تحصیلی چه مواردی هستند؟ آینده شغلی و وضعیت بازار کار رشته مشاوره چگونه است؟ درآمد یک مشاور تحصیلی چقدر است؟ همچنین مزایا و معایب این شغل را بر خواهیم شمرد. علاوه بر این، به بررسی تحصیلات و مهارتهای لازم برای ورود به بازار کار مشاوره تحصیلی خواهیم پرداخت.
معرفی رشته مشاوره
رشته مشاوره یکی از رشتههای علوم انسانی است که به مطالعه و درک رفتارهای انسانی و ارتباطات اجتماعی میپردازد. این رشته برای فعالیت در حوزههای مختلفی ازجمله مشاوره تحصیلی، مشاوره توانبخشی، مشاوره روانشناسی، مشاوره زناشویی، مشاوره تحصیلی و حرفهای، مورداستفاده قرار میگیرد. برای مشاهده فرصتهای شغلی در بازار کار رشته مشاوره خانواده، شغلی، تحصیلی و…، کلیک کنید.
در حوزه مشاوره تحصیلی، دانشجویان با اصول و مبانی مشاوره تحصیلی، روشهای سنجش و اندازهگیری استعداد و هوش، اطلاعات مربوط به رشتهها و مقاطع تحصیلی مختلف و مهارتهای لازم برای مشاوره تحصیلی آشنا میشوند.
وظایف مشاور تحصیلی
انتخاب رشته تحصیلی و مسیر شغلی یکی از مهمترین تصمیمات زندگی هر فرد است. در این میان، نقش مشاور تحصیلی بهعنوان راهنمایی دلسوز و آگاه، اهمیتی ویژه پیدا میکند.
مشاوران تحصیلی با ارائه اطلاعات دقیق و مشاورههای تخصصی، به دانشآموزان و داوطلبان کنکور کمک میکنند تا بهترین مسیر را برای آینده تحصیلی و شغلی خود انتخاب کنند. وظایف اصلی یک مشاور تحصیلی عبارتاند از:
• ارائه مشاوره تحصیلی به دانشآموزان در مقاطع مختلف تحصیلی
• انجام تستهای سنجش و اندازهگیری استعداد و هوش
• معرفی رشتهها و مقاطع تحصیلی مختلف به دانشآموزان
• کمک به دانشآموزان در انتخاب رشته و دانشگاه
• ارائه راهنماییهای لازم برای قبولی در کنکور
• برگزاری کارگاههای آموزشی
• همکاری با مدارس و مراکز آموزشی
تحصیلات لازم برای ورود به بازار کار مشاوره تحصیلی
با اخذ مدرک تحصیلی در مقطع کارشناسی رشته مشاوره، امکان ورود به بازار کار مشاوره تحصیلی برای علاقهمندان به این حوزه وجود دارد. همچنین، متقاضیان میتوانند با تحصیل در رشته راهنمایی و مشاوره در دانشگاه فرهنگیان، از مزایای تحصیل در این دانشگاه همچون استخدامشدن در آموزشوپرورش از بدو ورود به این دانشگاه بهرهمند شوند.
همچنین، رشته مشاوره در مقطع کارشناسی ارشد دارای گرایشهای مختلفی است. گرایش مشاوره مدرسه، مشاوره شغلی، مشاوره خانواده و مشاوره توانبخشی، جزء گرایشهای رشته مشاوره محسوب میشوند. بهعلاوه، برای افرادی که به فعالیت در بازار کار دکتری مشاوره توانبخشی علاقه دارند، امکان دریافت بورسیه تحصیلی و ادامه تحصیل در مقطع دکتری رشته مشاوره وجود دارد.
دروس رشته مشاوره
از دروس رشته مشاوره در مقطع کارشناسی پیوسته میتوان به دروسی مانند مباحث اساسی در روانشناسی، فیزیولوژی انسان، سنجش و ارزیابی در مشاوره، مبانی جامعهشناسی، مبانی راهنمایی و مشاوره و روانشناسی اجتماعی اشاره کرد.
بازار کار مشاوره بهتر است یا روانشناسی؟
در مقایسه بازار کار دو رشته انسانی یعنی مشاوره و رشته روانشناسی، میتوان تعداد فرصتهای شغلی و میزان درآمد در این دو حوزه را موردبررسی قرار داد. به همین دلیل در اینجا، به بررسی فرصتهای شغلی در هر دو حوزه خواهیم پرداخت.
فرصتهای شغلی برای روانشناسان
برای روانشناسان در بازار کار ایران، فرصتهای شغلی شامل موارد زیر خواهد بود:
1. ایجاد مطب خصوصی و ارائه خدمات مشاوره روانشناختی و رواندرمانی
2. همکاری با مراکز بهداشت روانی و مراکز درمانی به عنوان کارشناس روانشناسی بالینی
3. فعالیت در مراکز مشاوره تحصیلی و راهنمایی شغلی
4. اشتغال به عنوان روانشناس در مدارس و موسسات آموزشی
5. همکاری با سازمانها و شرکتها به عنوان مشاوران روانشناختی و رواندرمانی
6. فعالیت در زمینه تحقیقات و آموزش در دانشگاهها و موسسات آموزش عالی
7. ارائه خدمات مشاوره آنلاین به افراد و گروههای مختلف
8. شرکت در طرحها و پروژههای مرتبط با روانشناسی
وضعیت بازار کار رشته مشاوره تحصیلی
مشاوران تحصیلی با داشتن مدرک دکتری و تخصص در زمینههای مختلفی مانند مشاوره توانبخشی، میتوانند درآمد بسیار بالایی کسب کنند. در کل، یک فارغ التحصیل رشته مشاوره تحصیلی میتواند در محیطهای مختلفی مشغول به کار شود، ازجمله:
• مدارس
• مراکز مشاوره
• موسسات کنکور
• دانشگاهها
همچنین، امکان فعالیت بهصورت مستقل برای مشاوران تحصیلی وجود دارد.
درآمد رشته مشاوره
میزان درآمد مشاوران به عوامل مختلفی ازجمله سطح تحصیلات، تجربه، محل فعالیت، نوع کار (حضوری یا آنلاین)، مهارت و تخصص مشاور بستگی دارد. بر اساس آمارهای منتشرشده، میانگین حقوق رشته مشاوره در سال 1403 در تهران، مبلغ 12 میلیون تومان در ماه است.
در سایر شهرهای بزرگ متوسط درآمد رشته مشاوره، مبلغی برابر با 6.6 میلیون تومان در ماه است. این در حالی است که میانگین حقوق و دستمزد مشاوران تحصیلی در شهرهای کوچک، مبلغی معادل با 8.8 میلیون تومان در ماه گزارششده است.
آینده شغلی رشته مشاوره
با توجه به رشد روزافزون نیاز به خدمات مشاوره در زمینههای مختلف، آینده شغلی رشته مشاوره در ایران روشن به نظر میرسد. در دنیای پیچیده امروز، افراد در زمینههای مختلف زندگی، اعم از تحصیلی، شغلی، خانوادگی و… نیاز به دریافت مشاوره دارند.
به همین دلیل فارغالتحصیلان رشته مشاوره میتوانند در آموزشوپرورش، مراکز مشاوره، سازمانها، بیمارستانها و… مشغول به کار شوند.
مزایا و معایب رشته مشاوره
رشته مشاوره تحصیلی همانند سایر رشتههای تحصیلی دارای مزایا و معایب مخصوص به خود است. در ادامه این بخش از مقاله، به برخی از فرصتها و چالشهای موجود در حوزه مشاوره تحصیلی اشاره خواهیم کرد.
مزایای رشته مشاوره
یکی از مزایای شغلی در رشته مشاوره دروس و رشتههای دانشگاهی، کمک به دیگران برای رسیدن به اهداف آنها است. همچنین، ارتباط با افراد مختلف میتواند فرصتی برای آشنایی با فرهنگهای مختلف باشد. در کل، مزایایی که برای کسب درآمد از راهنمایی و مشاوره وجود دارد شامل موارد زیر است:
• کمک به دیگران: شغل مشاوره، شغلی انسانی و ارزشمند است که در آن میتوانید به حل مشکلات دیگران و ارتقای کیفیت زندگی آنها کمک کنید.
• تنوع شغلی: فارغالتحصیلان رشته مشاوره میتوانند در زمینههای مختلفی مشغول به کار شوند.
• بازار کار مناسب: بازار کار رشته مشاوره در ایران مناسببوده و تقاضا برای مشاوران در حال افزایش است.
معایب رشته مشاوره
از معایب فعالیت در حوزه مشاوره میتوان به فشار روانی بالا و نیاز به صبر و حوصله زیاد در هنگام ارائه راهنمایی و مشاوره اشاره کرد. در کل، سختیهای شغل مشاوره عبارتاند از:
• شغل پراسترس: شغل مشاوره میتواند پراسترس باشد و به لحاظ روحی، فشار زیادی را به مشاور وارد کند.
• درآمد پایین: میانگین درآمد مشاوران در مقایسه با برخی دیگر از مشاغل پایین است.
• نیاز به مهارتهای ارتباطی بالا: مشاوران باید از مهارتهای ارتباطی بالایی برخوردار باشند تا بتوانند بهطور مؤثر با مراجعان خود ارتباط برقرار کنند.
مهارتهای لازم برای موفقیت در بازار کار مشاوره تحصیلی
کسب موفقیت در بازار کار مشاوره تحصیلی نیازمند داشتن مهارتهای متعددی است. این مهارتها شامل موارد زیر میشوند:
1. تسلط بر مهارتهای ارتباطی و بینفردی
2. توانایی گوش دادن فعالانه
3. داشتن دانش و تخصص درزمینه روانشناسی و مشاوره تحصیلی
4. توانایی تحلیل و ارزیابی درست نیازها و مشکلات دانشجویان
5. مهارت در برنامهریزی تحصیلی و حرفهای دانشجویان
6. توانایی مدیریت زمان و اولویتبندی
7. مهارت در استفاده از روشهای مدرن مشاوره
8. توانایی حل مسائل و مدیریت استرس
9. قدرت انعطافپذیری و تطبیق با موقعیتها و نیازهای مختلف دانشجویان
10. داشتن اخلاق حرفهای و رعایت مبانی اخلاقی در هنگام ارائه خدمات مشاوره
جمعبندی
در این مقاله به معرفی کامل رشته مشاوره و وضعیت درآمدی این حوزه کاری پرداختیم. با توجه به نیاز روزافزون جامعه به استفاده از خدمات مشاوره، بازار کار رشته مشاوره تحصیلی در ایران بسیار پررونق است.
مشاوران تحصیلی با داشتن مهارت و توانایی ارائه راهنمایی و مشاوره در حوزههای مختلف مانند مشاوره توانبخشی و هدایت تحصیلی، میتوانند در دانشگاهها، مدارس، مراکز توانبخشی و مراکز مشاوره فعالیت کنند و درآمد مناسبی داشته باشند.
