دلایل اختلاف سن حاملگی با سونوگرافی
معاینات اولتراسوند و سونوگرافی در نظارت بر سلامت مادر و جنین در حال رشد نقش بسیار مهمی دارد. یکی از کاربردهای اساسی این روش تشخیصی، تعیین سن حاملگی مادر است که متاسفانه در برخی موارد اختلاف سن حاملگی با سونوگرافی رخ می‌دهد و سن مشخص شده با زمان دقیق زایمان هم‌خوانی ندارد. پس همین مسئله باعث سردرگمی و حتی نگرانی مادران می‌شود. درک دلیل این اختلاف به منظور انجام مراقبت‌های ضروری در طول بارداری بسیار مهم است. اگر شما نیز طی دوران بارداری خود و بعد از انجام سونوگرافی با سنی فراتر یا کمتر از انتظارتان روبرو شده‌اید، نگران نباشید و به سراغ یک متخصص ماهر بروید تا اطلاعات کامل‌تری را در اختیارتان قرار دهد.
7 دلیل اختلاف سن حاملگی با سونوگرافی
سن حاملگی به مدت زمانی اطلاق می‌شود که از اولین روز قاعدگی مادر قابل محاسبه خواهد بود. به طور معمول محاسبه سن بارداری از هفته اول حاملگی امکان‌پذیر است و برای ارزیابی رشد جنین و تعیین تاریخ زایمان امری بسیار مهم خواهد بود. برای اطلاعات بیشتر درباره محاسبه سن بارداری، این مقاله را مطالعه کنید:
https://igg-med.com/blog/calculating-gestational-age/
متخصصان اغلب از روش‌های تشخیصی همانند اولتراسوند برای تخمین دقیق‌تر سن بارداری استفاده می‌کنند. سونوگرافی بیشتر برای بانوانی مناسب است که LMP نامشخصی دارند یا اینکه چرخه قاعدگی آن‌ها نامنظم است.
با این حال اختلاف سن حاملگی با سونوگرافی در برخی موارد رخ می‌دهد که خیلی نگران‌کننده نیست و بر روی تخمین دقیق سن بارداری بانوان تاثیرگذار خواهد بود. در بخش‌های بعدی 7 مورد از اصلی‌ترین دلایل اختلاف سن حاملگی با سونوگرافی را توضیح می‌دهیم.
درصد رشد جنین، اصلی‌ترین عامل اختلاف سن حاملگی با سونوگرافی
رشد جنین یک فرآیند یکنواخت نیست. جنین‌های مختلف با سرعت‌های متفاوتی رشد می‌کنند. عواملی همانند ژنتیک، سلامت مادر و تاثیرات محیطی بر سرعت رشد جنین تاثیر دارند. به عنوان مثال، برخی از جنین‌ها نسبت به سن حاملگی مادر بزرگ‌تر یا کوچک‌تر از حد تعیین شده هستند و همین مسئله به بروز تغییراتی در روند سونوگرافی منجر می‌شود.
این شرایط طبیعی رشد جنین به اختلاف سن حاملگی با سونوگرافی کمک کرده و محاسبه سن بارداری در مراحل بعدی نیز با ایراداتی همراه خواهد بود.
زمان انجام سونوگرافی بر روی تشخیص صحیح سن بارداری موثر است
زمان سونوگرافی نقش مهمی در تعیین سن بارداری دارد. سونوگرافی‌های اولیه که به طور معمول در 3 ماهه اول انجام می‌شود، به طور معمول برای تعیین تاریخ بارداری، دقیق‌تر هستند. در این دوره، جنین هنوز کوچک است و الگوهای رشد او قابل پیش‌بینی‌تر خواهند بود.
اندازه‌گیری‌هایی که در 3 ماهه اول انجام می‌شود تخمین مطمئنی از سن حاملگی ارائه می‌دهند. با پیشرفت بارداری دقت اندازه‌گیری سونوگرافی کاهش می‌یابد. در 3 ماهه دوم و سوم، عواملی همانند موقعیت جنین، توده شاخص بدنی مادر و الگوهای رشد فرد تغییراتی ایجاد می‌کنند که به اختلافات احتمالی در تخمین سن بارداری منجر می‌شوند.
اختلاف سن حاملگی به دلیل تکنیک‌های مختلف سونوگرافی
تکنسین‌های سونوگرافی از چندین تکنیک برای اندازه‌گیری اندازه جنین و تخمین سن حاملگی استفاده می‌کند. روش‌های مختلف ارزیابی با سونوگرافی را در ادامه شرح می‌دهیم:
- روش CRL: این روش در اوایل بارداری قابل انجام است و طی آن فاصله بالای سر جنین تا پایین باسن او بررسی می‌شود. این تکنیک یکی از دقیق‌ترین شاخص‌های سن بارداری در 3 ماهه اول است.
- روش اندازه‌گیری قطر دوپاریتال: طی این روش پهنای سر جنین در 3 ماهه دوم و سوم اندازه‌گیری می‌شود. این روش عواملی همانند شکل و اندازه سر را نیز تحت بررسی قرار می‌دهد.
- روش ارزیابی اندازه طول استخوان ران: با بررسی اندازه طول استخوان ران، اطلاعات بیشتری در مورد رشد جنین به دست می‌آید.
- اندازه‌گیری دور شکم جنین: این روش اندازه‌گیری نیز به ارزیابی دقیق رشد جنین کمک می‌کند اما تحت تاثیر عواملی همانند مقدار مایع آمنیوتیک و وضعیت کلی جنین قرار دارد.
هر یک از این روش‌های اندازه‌گیری حاشیه خطای خاص به خود را دارند که می‌تواند به اختلاف در تخمین سن بارداری منجر شود.
سلامت و وضعیت مادر، دلیل اختلاف سن حاملگی با سونوگرافی
سلامت مادر به طور قابل توجهی بر رشد جنین و در نتیجه تخمین سن حاملگی تاثیر دارد. شرایطی همانند چاقی، دیابت و فشار خون بالا مادر بر روی الگوهای رشد جنین نیز موثر هستند. برای مثال مادر مبتلا به دیابت بارداری شاید جنین بزرگ‌تری داشته باشد.
همین مسئله شاید در اندازه‌گیری‌های حاصل از سونوگرافی به درستی تفسیر نشود و در نهایت به تخمین بیش از حد سن بارداری منجر خواهد شد. علاوه بر این عوامل، سبک زندگی مادر همانند سیگار کشیدن، مصرف الکل و نوع تغذیه نیز بر رشد جنین تاثیر دارد.
به طور کلی این فاکتورها به تغییراتی در اندازه و رشد جنین منجر می‌شوند و دقت تخمین سن حاملگی با پیچیدگی‌های بیشتری همراه خواهند بود.
سیکل قاعدگی نامنظم، رایج‌ترین دلیل اختلاف سن حاملگی با سونوگرافی
برای زنان دارای چرخه‌های قاعدگی نامنظم، تخمین سن حاملگی براساس LMP می‌تواند چالش برانگیز باشد. اگر یک زن چرخه منظمی نداشته باشد، تشخیص زمان تخمک‌گذاری دشوار می‌شود. در چنین مواردی، ارائه تخمین دقیق از سن بارداری اغلب به روش‌هایی همانند سونوگرافی متکی خواهد بود.
با این حال طی روش اولتراسوند نیز همچنان احتمال بروز اختلاف وجود دارد، به خصوص اگر سونوگرافی در اواخر دوره بارداری انجام شود؛ زیرا در اواخر دوره بارداری الگوهای رشد جنین از جدول زمانی مورد انتظار فاصله گرفته است و تشخیص دقیق سن بارداری سخت خواهد بود.
تاثیر تجهیزات سونوگرافی و مهارت تکنسین بر روی تشخیص سن بارداری
کیفیت تجهیزات سونوگرافی و مهارت تکنسین مجری روند اولتراسوند، نیز بر دقت تخمین سن حاملگی تاثیرگذار است. دستگاه‌های اولتراسوند باکیفیت بالا و فناوری تصویربرداری پیشرفته اندازه‌گیری‌های دقیق‌تری ارائه می‌دهند، در حالی که تجهیزات قدیمی‌تر یا بی‌کیفیت شاید نتایج قابل اعتمادی به همراه نداشته باشند.
علاوه بر نوع تجهیزات، تجربه و توانایی تکنسین سونوگرافی نیز نقش مهمی در به دست آوردن اندازه دقیق ایفا می‌کند. تکنسین‌ها باید در قرار دادن صحیح جنین، تفسیر اندازه‌گیری‌ها و تشخیص منابع احتمالی خطا مهارت داشته باشند. فقدان تجربه منجر به تفسیرهای نادرست و ناهماهنگی در محاسبه سن بارداری می‌شود.
ناهنجاری‌های جنین و محدودیت‌های رشد او، نادرترین دلیل اختلاف سن حاملگی با سونوگرافی
برخی از ناهنجاری‌های جنین و محدودیت‌های رشد او در ایجاد اختلاف سن حاملگی با سونوگرافی نقش دارند. به عنوان مثال، شرایطی همانند محدودیت رشد داخل رحمی، به کوچک‌تر شدن جنین از حدانتظار منجر می‌شود.
بنابراین تخمین سن بارداری در این شرایط پیچیده‌تر خواهد بود. برعکس برخی از ناهنجاری‌های جنین شاید به رشد سریع او منجر شده و سن حاملگی نیز بیشتر تخمین زده شود.
دلایل اختلاف سن حاملگی با سونوگرافی را جدی بگیرید
درک این دلایل برای والدین ضروری است؛ زیرا تا حد زیادی از پیچیدگی‌های مربوط به دوره بارداری جلوگیری می‌کند. هر یک از عوامل همانند تغییرپذیری روند رشد جنین، زمان انجام آزمایش اولتراسوند، تکنیک‌های اندازه‌گیری، سلامت مادر و غیره باعث بروز اختلاف سن حاملگی با سونوگرافی می‌شود که با انتخاب یک تکنسین ماهر و با استفاده از ابزار یا تجهیزات پیشرفته این اختلافات تا حد زیادی کاهش می‌یابند.
