زایمان با گاز چگونه است؟ معرفی مزایا و عوارض آن
برای تسکین درد زایمان از گاز انتونوکس (Entonox) یا همان زایمان با گاز استفاده می‌شود. این مسکن درد زایمان را کم می‌کند. گاز بی‌رنگ و بی‌بویی که در این فرایند استفاده می‌شود، از راه ماسک یا دهانی استنشاق می‌شود. انتونوکس از اکسید نیتروژن و اکسیژن تشکیل شده و به آن گاز نیتروز اکسید (گاز خنده) هم می‌گویند. یکی از مزایای زایمان با گاز انتونوکس، امکان استفاده از آن در کنار سایر مسکن‌ها مانند پتیدین یا دیامورفین است. البته زایمان طبیعی با گاز با عوارضی مانند خشکی دهان و حالت تهوع هم همراه می‌شود. در این روش، دکتر زنان از تلفیق گاز و هوا برای کنترل درد در زایمان استفاده می‌کند.
زایمان طبیعی با گاز چیست؟
انتونوکس (گاز و هوا) گازی بی‌رنگ و بدون بو است که نیمی از آن، از اکسید نیتروژن و نیمی دیگر هم از اکسیژن تشکیل می‌شود. اکسید نیتروژن نوعی گاز استنشاقی است و به عنوان مسکن و همراه با سایر داروها برای بیهوشی، کاربرد دارد. شروع اثرگذاری آن معمولاً در عرض ۳۰ ثانیه است و اثر آن در حدود یک دقیقه طول می‌کشد. در طول زایمان با گاز، فرد گاز و هوا را از راه یک ماسک یا دهان به درون ریه‌ها وارد می‌کند. بعد از چند ثانیه، گاز تاثیر می‌گذارد و با شروع انقباض، تنفس صورت می‌گیرد. با نفس‌های آهسته و عمیقی که کشیده می‌شود، گاز انتونوکس به تسکین درد کمک می‌کند. برای بررسی اینکه چنین روشی مناسب است یا خیر، باید به دکتر زنان مراجعه کنید. او با ارزیابی وضعیت، به شما اجازه زایمان طبیعی بدون درد با گاز را خواهد داد.
زایمان طبیعی با گاز انتونوکس چطور انجام می‌شود؟
فردی که قصد استفاده از گاز را در طول زایمان دارد، باید آن را با دهان یا از راه ماسک استشمام کند. میزان مصرف گاز انتونوکس هم قابل کنترل است. آنچه روی اثرگذاری این روش نقش دارد، زمان‌بندی مناسب استفاده از گاز است. باید به محض احساس انقباض، تنفس انتونوکس شروع شود. در این صورت، با رسیدن درد به نقطه اوج خود، اثرات تسکین‌بخش گاز قابل حس خواهد بود. استشمام گاز در میان انقباضات و برای مدت طولانی، ایده درستی نیست. چنین روندی باعث ایجاد احساس سرگیجه و بروز حس سوزن‌سوزن شدن در بدن می‌شود. این گاز با ترشح و انتشار مواد افیونی و آرام‌بخش بدن، کارش را انجام می‌دهد و اثری شبیه به مورفین در زایمان طبیعی دارد.
مزایای زایمان با گاز چیست؟
زایمان با گاز طبیعی کار ساده‌ای است. این گاز عارضه خاصی ندارد و می‌توانید با به‌کارگیری درست آن، دردهای زایمان را به حداقل برسانید. ضمن اینکه مصرف آن، به طور هم‌زمان با مسکن‌های دیگر هم امکان‌پذیر است. با این حال، پیش از استفاده از چنین روشی، باید درباره وضعیت سلامت خود با متخصص زنان صحبت کنید.
کاهش قابل توجه سطح درد
این گاز نمی‌تواند درد زایمان طبیعی را کاملاً از بین ببرد، اما کاهش سطح درد چشمگیری به همراه می‌آورد. اگر بتوانید زمان استنشاق گاز را به درستی تنظیم و مدیریت کنید، دردتان به شکل قابل ملاحظه‌ای کم می‌شود. این گاز برای بچه هم ضرری ندارد و با خیال راحت، می‌توانید از آن استفاده کنید.
بی‌نیازی از مصرف مسکن‌هایی با عوارض پرشمار
بیهوشی و استفاده از انواع مسکن‌های قوی در طول فرایند زایمان، باعث می‌شود که بدن در معرض رخوت قرار بگیرد و عوارضی را تجربه کند. اما گاز انتونکس عوارض جانبی ندارد و استفاده از آن، اثرگذاری مطلوبی به همراه می‌آورد. ضمناً اگر فردی درد شدیدی داشته باشد، در کنار این روش می‌تواند از انواع مختلفی از مسکن‌های دیگر هم بهره ببرد.
تخصص زنان و زایمان، تخصصی است که مراقبت‌های پزشکی و جراحی را در دوران قبل از بارداری، بارداری، زایمان و دوره پس از آن ارائه می‌دهد. فعالیت متخصص زنان و زایمان شامل موارد و حیطه‌های زیر می‌شود:
• استفاده از سونوگرافی، آزمایش خون، آزمایش ادرار و سایر ابزارها برای نظارت بر بارداری
• مدیریت زایمان، از جمله القای زایمان، موارد اضطراری و تجویز داروهای مناسب
• غربالگری، معاینات و تست‌های آزمایشگاهی قبل از تولد بچه
• ارائه مراقبت‌های پس از عمل جراحی سزارین یا طبیعی تا شش هفته پس از آن
• بررسی اندازه، رشد و موقعیت بچه در رحم
• تشخیص نقایص مادرزادی
اگر بخواهیم به‌طور دقیق‌تر بررسی کنیم که تخصص زنان و زایمان چیست، باید بگوییم که در این حوزه به امور مربوط به مراقبت‌های دوران بارداری رسیدگی می‌شود و عمل‌های جراحی زنان مانند سزارین، توسط دکتر زنان و زایمان انجام می‌شود.
معایب و خطرات زایمان با گاز چیست؟
یادتان باشد که زایمان با گاز می‌تواند با خطرات و عوارضی هم همراه شود. در واقع، امکان کنترل درد زایمان با آن وجود دارد، اما عوارض گاز انتونوکس و معایب زیر هم درباره آن، قابل بررسی هستند:
• این روش درد را تسکین می‌دهد، اما آن را کاملاً از بین نمی‌برد.
• ممکن است، باعث خواب‌آلودگی، سرگیجه یا حالت تهوع شود.
• مصرف طولانی مدت آن باعث احساس گزگز در بدن می‌شود.
• اگر برای مدت طولانی از آن استفاده کنید، دهان را خشک می‌کند.
چنانچه از این گاز به روش درست و با زمان‌بندی مناسب، استفاده نشود، امکان دارد که اثر مثبتی از خود نشان ندهد و فقط عوارض ناخوشایندی به همراه داشته باشد. البته اثرات جانبی گاز انتونوکس محدود است و نگران‌کننده نیست.
زایمان با گاز برای چه کسانی ممنوع است؟
برخی از زنان در زمان استفاده از این گاز، دچار تهوع می‌شوند. در نتیجه، بهتر است که از آن استفاده نکنند. در واقع، در چنین حالتی، زایمان با گاز نمی‌تواند مشکل درد را به طور موثری کنترل کند و خودش عوارضی به همراه می‌آورد که وضعیت را بدتر می‌کنند. احتمال دارد که اکسید نیتروژن باعث خواب‌دیدن و توهم شود. بنابراین، افراد مبتلا به اختلالات روانی شدید باید از روش زایمان با گاز اجتناب کنند. دقت کنید که اگر از این گاز، بیشتر از ۲۴ ساعت استفاده شود، عوارض ناخوشایندی به وجود می‌آیند. برای مثال، امکان تخلیه کامل ذخایر ویتامین B12 بدن قوت می‌گیرد. پس اگر دچار کمبود ویتامین هستید، نباید از این روش استفاده کنید یا دست‌کم، لازم است که شیوه مصرف را دقیقاً پیگیری و دنبال کنید.
برای انجام زایمان با گاز به چه پزشکی مراجعه کنید؟
برای انجام زایمان با گاز باید نظر دکتر زنان را جویا شوید. پزشکی که می‌داند تخصص زنان و زایمان چیست، در مسیر استفاده از این روش به شما کمک شایانی می‌کند. زایمان طبیعی با گاز در کاهش اضطراب زایمان هم نقش دارد. پیش از انتخاب هر روشی باید به خوبی با مزایا و معایب آن، آشنا شوید. در نتیجه، اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، تحقیقات خود را با مراجعه به پزشک، درباره روش‌های مختلف مانند زایمان با گاز انتونوکس کامل کنید. با رعایت مراقبت‌های حین زایمان و توجه به ایمنی گاز انتونکس، فرایند وضع حمل بسیار بی‌دردسر پیش خواهد رفت.
تشخیص و درمان اختلالات سیستم تولید مثل زنان، مشاوره جنسی و بارداری، تخصص دکتر زنان و زایمان است. از مهم‌ترین وظایف دکتر زنان می‌توان به مراقبت‌های پیش و بعد از زایمان، مراقبت‌های پس از زایمان، مدیریت درد زایمان و مشاوره باروری اشاره کرد. متخصص زنان و زایمان به درمان بیماری‌هایی مثل عفونت‌های زنان، اندومتریوز، پولیپ رحم، فیبروم رحم، پره‌اکلامپسی، سندروم تخمدان پلی‌کیستیک می‌پردازد. در صورت ابتلا به این بیماری‌ها، برای اخذ نوبت دکتر زنان می‌توانید از نوبت دهی دکتر زنان و زایمان در سایت دکتردکتر (https://drdr.ir/) استفاده کنید.
