پناهندگی یکی از روشهای مهاجرت به کاناداست که آمار آن در سالهای اخیر روزبهروز درحال افزایش است. نه فقط ایرانیان، بلکه پناهجویان زیادی از سرتاسر دنیا کانادا را بهعنوان کشوری مناسب برای پناهندگی انتخاب میکنند؛ چون دولت کانادا طبق کنوانسیون ژنو متعهد شده که مهاجران جنگی و غیرجنگی را به کشورش راه دهد. هرچند پناهندگی شرایط خاص خود را دارد و مشکلات زیادی را هم پیشروی مهاجران قرار میدهد.
وقتی فردی بهدلیل مسائل مختلف مثل مسائل نژادی، جنسی، سیاسی و اجتماعی در خطر جانی و مالی قرار دارد یا تحت تعقیب است و بهدلیل ترس از وقوع اتفاقات ناگوار از کشور خودش خارج شده و به کشور دیگری پناه میبرد، نام پناهنده را بر او میگذارند. سازمان ملل متحد، قانونی بهنام قانون مهاجرت و حمایت از پناهندگان دارد که طبق آن کسی پناهنده محسوب میشود که اگر در کشور خودش بماند یا به آن برگردد، در معرض خطراتی مثل کشته شدن، شکنجه و رفتارهای تبعیضآمیز و ظالمانه قرار میگیرد.
• افراد پناهنده بهصورت غیرقانونی و اغلب توسط قاچاقچیها به نزدیکی مرز کشور موردنظر میروند و از همانجا درخواست پناهندگی میدهند. این روش خطرات بسیار زیادی دارد. در بسیاری موارد قاچاقچیهای انسان، پناهندگان را میکشند و اعضای بدنشان را قاچاق میکنند و پولها و اموالشان را میدزدند؛ بسیاری افراد در مرزهای دریایی غرق میشوند یا در جنگل و بیابان سرگردان شده و به سرنوشتهای بدی دچار میشوند و برخی دیگر هم بهخاطر تیراندازی مرزبانان کشته میشوند. اگر هم سالم به مقصد برسند، هزینه زیادی را باید به قاچاقچیها بپردازند.
• روش دیگر این است که فرد با ویزای توریستی به کشور مقصد برود و سپس در آنجا درخواست پناهندگی بدهد. این روش هم معایب خودش را دارد. وقتی شما قصد دارید که با ویزای توریستی به یک کشور سفر کنید، باید آفیسر اداره مهاجرت را قانع کنید که دلایل محکمی برای بازگشت به کشورتان دارید؛ دلایلی مثل خانوادهای که به آنها وابسته هستید، املاکی که در کشورتان دارید و غیره. از طرفی وقتی شخصی درخواست پناهندگی میدهد، باید اثبات کند که در کشور خودش در معرض خطر جانی و آزار و اذیت قرار دارد و نباید برگردد. این دو مورد با همدیگر تناقض دارند؛ ممکن است آفیسرهای اداره مهاجرت تصور کنند شما قصد فریب دادن آنها را دارید. در این صورت عواقب خوبی در انتظار شما نیست و ممکن است با جریمه و دیپورت و غیره روبه رو شوید.
بهطور کلی کانادا یکی از کشورهایی است که سالانه پناهندههای زیادی را میپذیرد؛ چون کنوانسیونی بهنام کنوانسیون ژنو را امضا کرده و به آن پایبند است؛ این کنوانسیون توسط سازمان ملل متحد تنظیم شده است.
کانادا پناهندههای ایرانی را هم میپذیرد. هرچند آمار دقیقی از پناهندههای ایرانی کانادا در دست نیست، اما بیشتر از 10 هزار پناهجوی ایرانی در کانادا زندگی میکنند. سالانه تقریبا 50 درصد درخواستهای پناهندگی ایرانیان پذیرفته میشود، اما همین امر نشان میدهد که نیمی از ایرانیان پناهجو به کانادا پذیرفته نشده و مجبور به بازگشت میشوند.
برای اینکه بتوانید به کشور کانادا پناهنده شوید، باید ابتدا درخواست خود را بههمراه مستنداتی که ادعاهای شما را ثابت میکند برای آفیسر اداره مهاجرت کانادا ارسال کنید. مسئولان امور درخواست شما را بررسی میکنند و اعلام میکنند که شما صلاحیت پناهندگی را دارید یا خیر. درصورتی که:
• قبلا درخواست پناهندگی شما به کانادا رد شده باشد
• در مسیر مهاجرت به کانادا در کشوری توقف کرده باشید که قابلیت پناهندگی دارد
• بهدلیل جرمی که قبلا مرتکب شدهاید، تحت تعقیب باشید یا برای امنیت کانادا خطرناک تشخیص داده شوید
• تشخیص داده شود که درصورت بازگشت به کشورتان خطری شما را تهدید نمیکند
درخواست پناهندگی شما رد میشود.
اگر درخواست شما رد نشد و واجد شرایط تشخیص داده شدید، در کمپها یا خانههای مخصوص اسکان داده میشوید و تقریبا بهمدت یک سال یا در برخی موارد تا زمانی که بتوانید از نظر مالی زندگی خود را تامین کنید، تحت حمایت مالی دولت فدرال کانادا یا اسپانسرهای خصوصی که همان سازمانهای مردمی کانادا هستند، قرار میگیرید. هرچند هزینه سفر به کانادا، پاسپورت و مدارک را خودتان باید بپردازید. داشتن وکیل ضروری نیست، اما در سادهتر شدن روند امور به شما کمک میکند که این هزینه نیز بر عهده شماست.
پناهندگی یکی از روشهای مهاجرت به کاناداست که معایب بسیار زیادی بههمراه دارد؛ از جمله این معایب میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
• خطرات جانی که ممکن است در مسیر رسیدن به کانادا بهصورت قاچاقی اتفاق بیفتد
• هزینههای زیادی که قاچاقیهای انسان دریافت میکنند
• امکان اینکه خانوادهها نتوانند همراه با همدیگر در کمپ زندگی کنند
• مسائل مربوط به شان و منزلت اجتماعی که برای پناهندهها ایجاد میشود
• آسیبهای روحی و روانی ناشی از شرایط زندگی پناهجویان
• احتمال بالای رد درخواست پناهندگی
• شرایط نامناسب درون کمپهای انسانی
پناهندگی روشی است که باید بهعنوان آخرین گزینه مهاجرت به کانادا درنظر گرفت. به زبان سادهتر بهتر است که فکر پناهندگی به کانادا را از سر دور کنید. شاید شما هم جز آندسته از افرادی باشید که فکر میکنند پناهندگی آسان ترین روش مهاجرت به کانادا محسوب میشود؛ اما این تفکر کاملا اشتباه است. خطرات و مشکلاتی که در این مسیر وجود دارد، باعث میشود که افراد زیادی نتوانند آن را به سرانجام برسانند و افرادی هم که موفق میشوند، آسیبهای روحی زیادی را تا آخر عمر با خود حمل میکنند. بهتر است با یک موسسه مهاجرتی معتبر مشورت کرده و وقت، انرژی و هزینه خود را صرف یک روش مناسب دیگر برای مهاجرت به کانادا کنید.