شکاف لب یا لب شکری یک نقص مادرزادی است و زمانی رخ میدهد که لب و دهان نوزاد در دوران بارداری به درستی شکل نگیرند. لب بین هفتههای چهارم و هفتم بارداری تشکیل میشود. در طول رشد، بافت بدن و سلولهای خاصی از هر طرف سر به سمت مرکز صورت رشد میکنند. آنها به هم میپیوندند و ویژگیهای صورت مانند لبها و دهان را تشکیل میدهند. شکاف کام یا لب در صورتی اتفاق میافتد که بافت تشکیلدهنده لب بالا، قبل از تولد کاملاً به هم نپیوندند و سوراخی باقی بماند. این شکاف میتواند کوچک باشد یا از طریق لب وارد بینی شود. برای رفع این مشکل باید به دکتر اطفال مراجعه کنید. چنین وضعیتی با جراحی رفع میشود. عوامل محیطی، مصرف دارو در دوران بارداری یا مشکلات ژنتیکی علت ایجاد لب شکری کودک هستند.
شکاف لب و شکاف کام که به لب شکری نوزاد معروف است، از نواقص مادرزادی است و در صورتی رخ میدهد که لب و دهان کودک در دوران حاملگی به درستی شکل نگیرد. این وضعیت روی تغذیه، گفتار و ظاهر کودک اثرات منفی میگذارد. ضمن اینکه باعث بروز عفونتهای مکرر گوش، مشکلات شنوایی و رشد دندانها میشود.
در واقع، شکاف لب بروز شکاف یا جداشدن فیزیکی دو طرف لب بالایی است و به صورت یک سوراخ یا شکاف باریک در پوست لب بالا ظاهر میشود. این جدایی اغلب فراتر از قاعده بینی گسترش پیدا میکند و شامل استخوانهای فک بالا و/یا لثه بالایی هم میشود.
نوزادان مبتلا به شکاف لب در خوردن از شیشه یا سینه مشکل بیشتری دارند، چون لب و دهانشان به طور کامل تشکیل نشده است. زمانی که میخواهند غذا بخورند هم مایعات یا غذا از بینی آنها خارج میشود. علائم دیگر عبارتند از:
• تاخیر در صحبت یا مشکل در صحبت کردن
• دندانهای کج یا کوچک
• مشکلات تنفسی
• عفونتهای گوش
• کم شنوایی
دندانها و فک آنها هم به طور مناسب و صحیح روی هم قرار نمیگیرند. برای درمان این نقص مادرزادی باید به پزشک مراجعه کنید. دکتر شکاف لب را ترمیم و مشکل را درمان میکند.
عوامل زیر هم ریسک فاکتور یا عامل خطری در ابتلای نوزاد به لب شکری هستند:
• کمبود اسید فولیک بدن مادر
• مبتلا بودن به چاقی در بارداری
• استعمال دخانیات در دوران بارداری
• داشتن اختلال مصرف مواد و استفاده از مخدرها
• قرار گرفتن در معرض ویروسها یا مواد شیمیایی خاص در دوران بارداری
برخی از مطالعات نشان میدهند که شکاف لب و کام دلایل ژنتیکی دارند. اگر شما یا همسرتان با شکاف لب یا کام متولد شدهاید، احتمال اینکه نوزادتان هم به این مشکل دچار باشد، ۲ تا ۸ درصد خواهد بود. اگر قبلاً فرزندی با شکاف لب یا کام داشتهاید هم احتمال داشتن فرزند دیگری با این عارضه کمی بیشتر است.
سونوگرافی قبل از تولد میتواند بیشتر شکافهای لب را در بچه درون شکم مادر تشخیص دهد. این شکافها باعث تغییرات فیزیکی در صورت جنین میشوند. تشخیص شکاف کام جدا شده (بدون وجود شکاف لب) از این طریق دشوارتر است. با اقدامات بهموقع در زمینه رفع و درمان وضعیت، امکان حل مشکل به بهترین شکل و بدون عارضه با مراجعه به جراح پلاستیک وجود دارد.
تنها ۷درصد از این موارد در سونوگرافی دوران بارداری قبل از تولد ظاهر میشوند. اگر سونوگرافی شکاف قبل از تولد را تشخیص ندهد، معاینه فیزیکی دهان، بینی و کام میتواند شکاف لب یا شکاف کام را پس از تولد تشخیص دهد. در برخی موارد هم ممکن است که پزشک آمنیوسنتز را برای بررسی شرایط ژنتیکی مرتبط توصیه کند. آمنیوسنتز روشی برای خارجکردن مایع آمنیوتیک از کیسه آمنیوتیک در شکم مادر است.
متخصص گوش و حلق و بینی، متخصصی است که در تشخیص، درمان و پیشگیری از بیماریهای مربوط به گوش، بینی، حلق و ساختارهای مرتبط تخصص دارد. این پزشک با انجام انواع خدمات مانند شنواییسنجی، جراحیهای بینی و حنجره، درمان عفونتهای گوش، کمشنوایی، التهاب حلق و خونریزی بینی، به بهبود وضعیت بیماران کمک میکند. همچنین، عملهای جراحی نظیر رینوپلاستی (جراحی تغییر شکل بینی)، جراحی لوزه سوم و ترمیم مشکلات تنفسی از دیگر وظایف دکتر گوش، حلق و بینی است.
علاوه بر این، دکتر گوش و حلق و بینی به بررسی و درمان مشکلاتی همچون وزوز گوش، گرفتگی صدا، زنگ گوش و تومورهای گوش میپردازد. اگر شما هم به این خدمات نیاز دارید، میتوانید از طریق سایت دکتردکتر به راحتی و به صورت آنلاین نوبت خود را رزرو کنید.
نوزادانی که با شکاف لب یا شکاف کام متولد میشوند، معمولاً در غذاخوردن مشکل دارند. امکان شیرخوردن از پستان مادر یا شیشه برای آنها وجود ندارد. ضمن اینکه تکلم آنها هم عادی نخواهد بود و اغلب مایعی در پشت پرده گوش خود دارند که میتواند بر شنوایی تأثیر بگذارد. برخی از بچههایی که دچار شکاف لب هستند، در ناحیه دندان هم با مشکلاتی روبهرو میشوند و دهان و دندانشان وضعیتی طبیعی ندارد.
درمانهای شکاف لب و کام باعث میشود که کودک بهتر غذا بخورد و صحبت کند. پزشکان شکاف لب و کام را با جراحی از بین میبرند. درمانهای دیگر به حل مشکلاتی مانند غذا خوردن و صحبتکردن کمک میکند. در ادامه به روشهای مختلف درمان لب شکری اشاره میکنیم. بنا به نظر پزشکان، بهترین روش انتخاب میشود.
بعد از جراحی ترمیمی برای رفع مشکلات تنفسی و ظاهری باید حواستان به مراقبتهای بعد از عمل باشد. با مراقبت از محل جراحی، امکان بروز عفونت و مشکلات دیگر کمرنگ میشود. نکات زیر در مراقبت بعد از عمل ضروری است:
• استفاده از غذاهای نرم و مایع
• تغذیه کودک با قطره چکان یا سرنگ
• مراقبت از بخیهها و تمیز نگهداشتن دهان
• جلوگیری از مکیدن انگشت، پستانک و اشیاء دیگر
• مصرف مسکنها و آنتیبیوتیکها، بهترتیب برای کنترل درد و پیشگیری از عفونت
در ضمن، کودک باید استراحت کافی داشته باشد و شما هم قبل از دستزدن به کودک، حتماً دستهایتان را بشویید.
متخصصان مختلفی در مسیر درمان لب شکری به بیمار کمک میکنند. باید ببینید که نیاز بیمار دقیقاً چیست و به چه عملیات ترمیمی و اصلاحی در طول درمان نیاز دارد. پزشکان زیر میتوانند در فرایند درمان شکاف کام و لب نقش داشته باشند:
• متخصص پروتز دندان برای ساختن دندانهای مصنوعی و معرفی وسایل دندانی برای بهبود ظاهر و برآوردن نیازهای عملکردی برای غذاخوردن و رفع مشکلات تغذیه کودک
• جراح دهان برای تغییر موقعیت بخشهای فک بالا برای بهبود عملکرد و ظاهر، در صورت نیاز، و ترمیم شکاف لثه
• جراح پلاستیک برای ارزیابی و انجام جراحی پلاستیک لازم روی لب و/یا کام با پروتز و ابزارهای دیگر
• متخصص ارتودنسی برای صافکردن و تغییر موقعیت دندانها با درمان ارتودنسی
• روانشناس برای حمایت از خانواده و ارزیابی هرگونه مشکل سازگاری
• گفتار درمانگر برای بهبود مشکلات گفتاری با درمان گفتاردرمانی
• دندانپزشک برای انجام مراقبتهای معمول دندان
متخصص و دکتر گوش و حلق و بینی برای ارزیابی مشکلات شنوایی و در نظرگرفتن گزینههای درمانی برای مشکلات شنوایی در این مسیر با پزشکان دیگر همکاری میکند. برای رفع لب شکری یا شکاف لب همراه با کام شکاف باید به متخصصان خبره مراجعه کنید.
تخصص جراحی پلاستیک یک تخصص پزشکی است که بر اصلاح، بازسازی، ترمیم یا بهبود فرم و عملکرد صورت یا بدن تمرکز دارد. در این تخصص، نقایص ناشی از ناهنجاریهای مادرزادی، سوختگی و آثار برجایمانده از بیماری را بازسازی میکنند. در تخصص جراحی پلاستیک، برای جراحی با هدف بهبود ظاهر و زیبایی هم آموزشهای لازم داده میشود.
البته پزشکان این تخصص، با هدف زیبایی صورت و تغییر فرم بدن، جراحیهای زیبایی هم انجام میدهند. تغییر سایز سینه و باسن در خانمها، برداشیتن سینه آقایان، از بین بردن چین و چروک یا زائدههایب پوستی، از جمله این جراحیها هستند.
برگرفته از سایت نوبت اینترنتی دکتر دکتر https://drdr.ir/