مراسم خاکسپاری ناصرالدین شاه قاجار + عکس تشییع جنازه

مرگ ناصرالدین شاه قاجار در سال 1275 خورشیدی به دنبال ترور توسط میرزا رضای کرمانی، ایران را وارد یکی از مهمترین و پرآشوبترین دورههای تاریخ خود کرد. مراسم خاکسپاری ناصرالدین شاه که بیش از نیم قرن بر ایران حکومت کرده بود، با تشریفاتی خاص برگزار شد و به دلیل اهمیت شخصیت او، عکسها و گزارشهای متعددی از این مراسم به ثبت رسیده است. در ادامه، به جزئیات مراسم خاکسپاری ناصرالدین شاه قاجار پرداخته میشود.
مراسم خاکسپاری ناصرالدین شاه قاجار
ناصرالدین شاه در حرم حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) و در هنگام زیارت توسط میرزا رضای کرمانی ترور شد و مراسم کفن و دفن ناصرالدین شاه قاجار پس از گذشت یکسال شمسی انجام شد. پس از این حادثه، امینالسلطان، یکی از نزدیکترین همراهان شاه، تلاش کرد تا خبر این واقعه به سرعت منتشر نشود تا از آشوب در تهران جلوگیری کند. او با تدابیری خاص، جسد شاه را که در کنار قبر جیران سوگلی شاه بر زمین افتاده بود، در کالسکه سلطنتی قرار داد و به گونهای وانمود کرد که شاه هنوز زنده است.
مراسم تشییع و خاکسپاری ناصرالدین شاه قاجار، به دلیل استفاده از تکنولوژیهای جدید مانند عکاسی و حضور گسترده مقامات و مردم، یکی از مهمترین رویدادهای فرهنگی و تاریخی دوران قاجار به شمار میرود. عکس تشییع جنازه ناصرالدین شاه قاجار، نشاندهنده تحولات اجتماعی و سیاسی آن دوره بود و امروزه به عنوان یک منبع مهم تاریخی مورد استفاده قرار میگیرد.
نگهداری جسد ناصرالدین شاه در تکیه دولت
پس از ترور ناصرالدین شاه قاجار توسط میرزا رضای کرمانی در سال ۱۲۷۵ خورشیدی، جسد او به مدت یک سال در تکیه دولت نگهداری شد. دلیل این تأخیر طولانی در دفن، آمادهسازی مقبره شاه در حرم حضرت عبدالعظیم حسنی و رعایت تشریفات ویژهای بود که برای تدفین شاه برنامهریزی شده بود. تکیه دولت، که یکی از مهمترین بناهای مذهبی و فرهنگی دوران ناصرالدین شاه محسوب میشد، محل اصلی اجرای مراسم تعزیه و سوگواری بود و برای نگهداری جسد شاه انتخاب شد.
جسد ناصرالدین شاه در محفظهای شیشهای در بخش شاهنشین تکیه دولت قرار داده شد تا تا زمان آماده شدن مقبره دائمی او، در این مکان باقی بماند. این مکان به دلیل معماری خاص و اهمیت سیاسی و فرهنگیاش، نقشی کلیدی در این واقعه داشت. علاوه بر این، مراسمهای متعددی توسط خانم بالا آخرین همسر ناصرالدین شاه، در تکیه دولت برای شاه شهید برگزار شد؛ و تا سالگرد مرگ او، جسد ناصرالدین شاه در این مکان ماند تا سرانجام به حرم حضرت عبدالعظیم منتقل و به خاک سپرده شد.
این دوره یک ساله نه تنها به دلیل آمادهسازی مقبره، بلکه به دلیل شرایط سیاسی و اجتماعی آن زمان و لزوم آرام نگهداشتن اوضاع در تهران و کشور بود. به همین دلیل، حفظ آرامش و ثبات اجتماعی از اولویتهای مسئولان قاجاریه در این مدت بود.
تشییع جنازه ناصرالدین شاه
مراسم تشییع و خاکسپاری ناصرالدین شاه قاجار از کاخ گلستان آغاز شد. تابوت شاه شهید با شکوه خاصی از تهران به سمت حرم حضرت عبدالعظیم حمل شد و در آنجا به خاک سپرده شد. این تشییع یکی از اولین مراسمهای باشکوه در تاریخ ایران بود که به تصویر کشیده شد. عکاسان مشهوری مانند آقارضا عکاسباشی و آنتوان سوروگین این لحظات را ثبت کردند.
محل دفن ناصرالدین شاه کجاست
پس از مراسم تشییع، جسد ناصرالدین شاه در حرم حضرت عبدالعظیم حسنی به خاک سپرده شد. این مکان به دلیل اهمیت مذهبی و تاریخی، انتخاب مناسبی برای دفن شاه قاجار بود و پس از آن تبدیل به محل زیارت و ادای احترام به این شاه شهید شد. محل دقیق مقبره او با کتیبههای مطلا و با شکوه تزیین شده است که در سالهای بعد نیز به نگهداری و مرمت آن توجه خاصی شد.
بعد از مرگ ناصرالدین شاه چه شد
مرگ ناصرالدین شاه تنها یک واقعه تراژیک نبود، بلکه تأثیرات عمیقی بر جامعه و سیاست ایران داشت. از یک سو، مرگ او آغاز دورهای پر از بحران سیاسی بود که به انقلاب مشروطه منتهی شد و از سوی دیگر، جامعه با شوک بزرگی روبرو شد، چرا که ناصرالدین شاه اولین پادشاه ایرانی بود که به دست یک شهروند عادی ترور شد.
با مرگ ناصرالدین شاه قاجار پسرش مظفرالدین شاه، به عنوان جانشین او به سلطنت رسید. دوره سلطنت مظفرالدین شاه با مشکلات اقتصادی و سیاسی زیادی همراه بود و زمینهساز جنبشهای مردمی شد. این دوره پایان یک عصر طولانی و پرتناقض از حکومت ناصرالدین شاه بود که با تلاش او برای مدرنیزاسیون کشور، و در عین حال استبداد سیاسی شناخته میشود.