کریسمس با آغاز سال جدید میلادی اتفاق می افتد و بسیاری از کشورهای دنیا در روز کریسمس تاریخ میلادی سال جدید میلادی شان شروع می شود. رسم و رسوم مردم کشورهای غربی در جشن کریسمس بسیار جالب و دیدنی است. در اینجا رسومات جشن کریسمس در کشورهای غربی و پیشرفته جهان را بررسی خواهیم کرد.
ایام دوازده روزه کریسمس با سالروز میلاد مسیح در ۲۵ دسامبر آغاز می شود و تا جشن خاجشویان در روز ۶ ژانویه ادامه مییابد. برگزاری کریسمس در کشورهای مختلف مسیحی بنا به سنت و رسم و رسوم آنان، تفاوتهایی نیز با یکدیگر دارد. در زیر به برخی از آداب و رسوم مردم ایتالیا در کریسمس اشاره می کنیم.
اساس روز کريسمس در ايتاليا، خانواده، عشق و غذاست.
اغلب ايتاليايیها کادوهایشان را صبح روز کريسمس يا بعد از ناهار باز ميکنند، هرچند بعضي ها تا روز epifania يعني ظهور حضرت عيسي (ع)، روز ۶ ژانويه صبر ميکنند . اگر بچه ها طي سال خوب بوده باشند يه la calza (جوراب) رنگي بلند، پر از i dolciumi(شکلات و شيريني) جايزه ميگيرند اما اگر در جورابشون il carbone (ذغال) باشد که از شکر سياه درست شده، معلومه که اصلا بچه خوبي نبوده !
بر خلاف کشورهاي ديگر در ايتاليا اين بابا نوئل (Santa Claus) نيست که برای بچه ها هديه مياره، جادوگر مهرباني به نام بفانا (La Befana )، برای بچه ها هديه و شيريني جات مياره. در ونيز و من توا (Mantova) بجاي همه اينا، سانتا لوچياس که (Santa Lucia) زحمت هديه اوردنو ميکشد.
در بعضي مناطق به عيسي کودک (Gesu’ Bambino) معتقدند. با تمام اين احوال امروزه تقريبا ۹۰ درصد ايتالياييها به بابا نوئل(Babbo Natale) هم اعتقاد دارند .
رسم کاتوليکها اين است که شب عيد گوشت نمی خورند، برای همين در مهموني هاي کريسمس اغلب ماهي سرو ميشود. غذاهاي مخصوص کریسمس نان برشته با جيگر (crostini)، سوپ رشته فرنگي (tortellini) با آب جوجه و سوپ معمولي (brodo)، همراه با خوراک پاچه خوک (lo zampone)، يا کوتکينو (il cotechino) که سوسيس خوک است، هستند.
در بيشتر شهرهاي کوچک، صحنه هاي کوچيکي از محل تولد حضرت عيسي (ع) درست ميشود و چند نفر هم نقش کاسباي قديمي، مثل چاقو تيز کني و زين سازي رو بازي ميکنند. فلوت زنا (zampognari) با ني انبون و فلوت و قره ني، ترانه هاي کريسمس رو اجرا ميکنند.
نوازنده هاي دوره گرد، در مناطقي مثل آبروتزو (Abruzzo) و کالابريا (Calabria) با ژاکتهاي قرمز روشن و کلاهاي لبه پهن کاکل قرمزي از کوهستانا پايين مي آیند. در رم اين نوازنده ها رو ميتوانيد در بازارهاي کريسمس ميدان باستاني ناونا (Piazza Navona) روي پله هاي اسپانيايي يا ورودي ميدان سنت پيتر ببينيد.
Astro del Ciel’ يا ستاره آسمان، يکي از سرودهاي رايج ايام کريسمس در ايتالياست.
کریسمس یکی از مهمترین جشن ها و مناسبت ها در امریکا است.
مردم نقاط مختلف امریکا آداب و رسوم مختلفی برای برپایی جشنهای کریسمس دارند. جشن کریسمس یکی از مهمترین جشن ها و مناسبت ها در ایالات متحده امریکاست. در جامعه چند فرهنگی و تکثرگرایی چون امریکا، این مراسم به روش های مختلفی اجرا می شود. با این حال، غالبا رسمی واحد برای این روزها وجود دارد که مردم تمام ایالات امریکا از آن پیروی میکنند. این رسوم شامل درخت کریسمس، کنده های داخل بخاری، کارت تبریک، بابانوئل و گوزن هایش می شود.
این جشن با توجه به مناطق مختلف آب و هوایی در این کشور به طرق متفاوتی برگزار میگردد. برخی کریسمس در برف جشن میگیرند و عدهای در خانه و با حضور خانواده و دوستان آن را برگزار میکنند.
تاریخ برگزاری جشن کریسمس در ایالات متحده به قرن نوزدهم بازمی گردد. در سال های 1800، این مراسم توسط مهاجران مسیحی جمهوری چک برگزار میشد. در سال 1830 بود که در امریکا محبوبیت پیدا کرد. تزئین درخت آن نیز از سال 1840 در ایالات آن رونق گرفت. از سال 1860 نیز بابانوئل به کریسمس پیوست.
جشن های کریسمس یک ماه پیش از آغاز تعطیلات رسمی شروع می شود. مردم خود را برای تدارکات این مراسم آماده می سازند. مراکز خرید تا نیمه شب باز است و مردم در فعالیت ها و برنامه های مختلف مربوط به این ایام شرکت می کنند. کودکان نیز در کارناوال ها لباسهای بابانوئلی، فرشتهای و سایر شخصیت ها را می پوشند. معمولا غذاهای ویژه ای نیز برای این مراسم سرو می شود.
رسوم مختلفی برای کریسمس در ایالات متحده برقرار است. رسمی که برای همه یکسان است تزیین درخت است که اغلب بر بالای یک درخت کاج ستاره ای آویخته می شود که نشانه عیسی مسیح است. خانه های مردم این کشور توسط شاخه های درخت، تصاویر بابانوئل و لامپ ها زینت داده می شود.
در برخی از نقاط، عید کریسمس با شرکت در نمایش ها و کنسرت ها و برخی برنامه ها در کلیسا برگزار می شود. بیشتر امریکاییها این عید را با تبادل هدایا و تبریک و دیدار از خانواده ها شیرینتر میسازند.
شام سنتی کریسمس در این ایالت، بوقلمون کباب شده با سبزیجات و سس است. برای دسر هم پودینگ میوه ای کریسمس با سس براندی و پای کدو تنبل بر سر میز قرار میدهند؛ چون اغلب این مراسم با بارش برف همراه است، شام در منزل سرو می شود. پیش از خواب نیز مردم خدا را شکر می کنند و آرزو دارند سال جدید، سالی پربار باشد.
شب میلاد مسیح در آلمان شب شلوغی نیست و در خانهها آرام برگزار میشود.
هرساله بیست و چهارم دسامبر، یک هفته پیش از شروع سال نوی میلادی، در آلمان هم مانند بسیاری از کشورهای اروپایی دیگر و در میان اکثریت مسیحیان جهان به عنوان شب میلاد مسیح، جشن گرفته میشود. اگرچه همه مسیحیان دربارهی روز تولد مسیح نظر واحدی ندارند.
در این شب رفت و آمد و شلوغی شب عید و بازارهای ویژهی سال نو که از چهار هفته پیش تشکیل شده، به پایان می رسد. خیابانها چراغانی و آذینبندی شده است و رهگذران در کوچهها شاهد چراغهای نورانی کوچکی هستند که کنار پنجرهها و یا از بالکن و سردر خانهها آویخته شده است.
شب میلاد مسیح که در آلمان “وایناختن” (شبهای متبرک) در فرانسه بنام شب نوئل و در کشورهای انگلیسی زبان عید کریسمس خوانده می شود، به طور معمول جشن خانوادههاست. به این معنی که در آلمان اعضای خانواده از گوشه و کنار کشور و یا حتی از کشورهای دیگر سعی میکنند امکاناتی را فراهم آورند که دورهم باشند و بتوانند در کنار یکدیگر این مراسم را برگزار کنند.
شب میلاد مسیح در آلمان شب شلوغی نیست و در خانهها آرام برگزار میشود. در ساعات پایانی شب کمتر کسی را میتوان در خیابانها دید. بسیاری از خانوادههای آلمانی درخت کاجی را در اتاق نشیمن برپا میکنند. در زیر شاخههای این درخت تزیین شده، هدایایی که از سوی اعضای خانواده برای یکدیگر خریداری شدهاند، قرار میگیرند.
آلمانیها علاقه عجیبی به تزئینات خانه خود در کریسمس دارند. بسیاری از خانه های آلمان که دارای پنجره چوبی اند با شمعهای الکتریکی و تصاویر رنگی تزئین می شوند که منظره خارجی آنها بسیار زیبا است. گهواره کوچکی به نشانه حضرت مسیح درگهواره در بسیاری از خانه ها قرار می گیرد. عصر روز کریسمس کودکان از بابانوئل هدیه کریسمس خود را دریافت می کنند و پس از آن خانواده ها یکدیگر را در کلیسا ملاقات می کنند و شب هنگام آنها زیر درخت کریسمس جمع می شوند و فردی در خانواده زنگ کوچکی را به نشانه گردهمایی اعضای خانواده به صدا در می آورد. آلمانیها روز کریسمس ماهی یا غاز طبخ می کنند.
آلمان از جمله کشورهاییست که در آن تولد مسیح در شب جشن گرفته میشود، شبی که به نام شب مقدس معروف است. ولی در سایر کشورهای اروپایی و حتی در آمریکا این جشن در روز شروع میشود. شب کریسمس که در آلمان بهنام شب Weihnachten معروف است یا شب میلاد مسیح به شکل فعلی آن از قرن نوزدهم در کشور آلمان رواج پیدا کرد. در بسیاری از خانوادهها درخت کاج بعنوان سمبل سبزی و خرمی در خانه برپا میشود و به شکلهای مختلف با روبان و نور و شمع و غیره تزیین میگردد. اعضای خانواده به طور معمول برای هم هدایایی میگیرند و بخصوص این هدایا برای بچهها خریدارى مىشود.»
جشن بطور معمول حدود ساعت ۵ بعدازظهر شروع میشود. تا این ساعت پدر و مادر درخت را تزیین کرده و هدایا را زیر آن قرار دادهاند. بچهها میتوانند وارد اتاقی بشوند که درخت تزیین شده در آن قرار گرفته. ترانههای معروف و مخصوص Weihnachten یا شب میلاد مسیح خوانده میشود و غذای مخصوص این شب معمولا غاز یا اردک به همراه سیبزمینی و همین طور کلم مخصوصیست که در خانه درست میکنند. در برخی از خانوادهها این غذا در روز بعد خورده میشود و شب وایناختن با غذای سبک و خوردن شیرینی و شکلات همراه است».
هرچند بیش تر مردم روسیه پیرو مذهب مسیحیت هستند و همانند سایر مسیحیان جهان جشن های کریسمس را برگزار می کنند، اما در تقویم روس ها، کریسمس روز هفتم ژانویه است.
جشنی است در آیین مسیحیت که به منظور گرامیداشت زاد روز مسیح برگزار می شود. بسیاری از اعضای کلیسای کاتولیک روم و پروتستان ها ، کریسمس را در روز بیست و پنجم دسامبر جشن گرفته و بسیاری نیز آن را در شامگاه روز بیست و چهارم همین ماه برگزار می کنند. این در حالی است که بیش تر کلیساهای ارتدوکس در سراسر دنیا روز 7 دسامبر را جشن می گیرند.
برخی از مسیحیان ارتدوکس در روسیه و اوکراین، به سبب پیروی از گاهشماری جولیانی، این رسم را در روز هفتم ژانویه برپا می دارند.در روسیه، فقط کاتولیک ها، بیست و پنجم دسامبر را جشن می گیرند و تعطیلات ارتدوکس ها از 31 دسامبر تا 10 ژانویه است.
مذهب اصلی مردمان روسیه عمدتا مسیحیت از نوع ارتدوکس است و ساکنان این کشور مانند دیگر مسیحیان این مراسم را با آداب مخصوص به خود اجرا می کنند.
یکی از خوردنی های محبوب روس ها در این روزها گوشت و کباب داغ است. همچنین آنها انواع سوپ را به سایر غذا ها ترجیح می دهند. در روز کریسمس، بچه ها از بزرگترها شیرینی دریافت می کنند. خانواده های روسی نیز بسته به وضع مادی خود به تغییر دکوراسیون خانه می پردازند.
کریسمس در روسیه همیشه با درجه حرارت زیر صفر و آب و هوای سرد رو به رو می شود. ورزش محبوب مردم این کشور ، اسکی روی یخ و اسکیت است. برخی از مردم در شب کریسمس تا قبل از ظاهرشدن اولین ستاره در آسمان، هیچ غذایی نمی خورند. روس ها به دلیل سرمای شدید ترجیح می دهند برای سفر فصل تابستان را انتخاب کنند. آنان در این روزها به جشن و پایکوبی پرداخته و رقص های خاص و متفاوتی را از خود به نمایش می گذارند.
هرچند کمتر از یک درصد مردم روسیه پیرو دینی غیر از اسلام و مسیحیت هستند، اما وضعیت دینداری در این کشور جالب است. بر اساس نظرسنجی ها فقط ۱۱ درصد از ارتدوکس های این کشور برای عبادت به کلیسا می روند. با وجود این که بیش از 70 درصد مردم پیرو مسیحیت ارتدوکس هستند، اما بر اساس نظرسنجی بیش تر آنها با کتاب مقدس مسیحیان بیگانه هستند و حتی یک بار هم آن را باز نکرده اند.