آب آوردن ریه یکی از مشکلات حاد برای برخی از افراد به خصوص افراد مسن است که علل، علائم و راههای درمان قطعی آب آوردن ریه و همچنین علت آب آوردن ریه نشانه چیست بیات خواهد شد.
آب آوردن ریه چیست؟ زمانی به این بیماری مبتلا میشوید که مایع اضافی در ریههای تان جمع شود و این نشانه آب آوردن ریه است. این مایع در کیسههای هوای بی شمار موجود در ریهها تجمع میکند و تنفس را برای بیمار دشوار میسازد. در اغلب موارد، مشکلات قلبی موجب و نشانه آب آوردن ریه میشوند. اگر به آب آوردن ریه مبتلا شوید، به این معنی است که مایعات در ریههای شما جمع شده است. هنگامی که آب در ریه جمع میشود، بدن تلاش میکند تا اکسیژن کافی را جذب کند. به همین دلیل دچار تنگی نفس میشوید. در ادامه با علائم، عوامل و راههای تشخیص و درمان آب آوردن ریه آشنا میشوید. اما دلایل دیگری از قبیل ذات الریه، قرار گرفتن در معرض تعدادی از سموم و داروهای خاص، آسیب دیدن دیواره قفسه سینه و … نیز میتوانند فرد را به این بیماری مبتلا سازند.
آب آوردن ریه یکی از بیماریهای خطرناک است و در موارد حاد حتی میتواند جان فرد مبتلا را تهدید کند. پس بهترین کار این است که به محض مشاهده علائم این بیماری در فرد، فوراً با اورژانس تماس گرفته و منتظر رسیدن تیم پزشکی به بالین بیمار و انتقال وی به بیمارستان بمانید.
نارسایی قلبی
عفونت های ریه
بیماری های لایه های جنب نظیر عفونت های ویروسی، باکتریایی و سل
تومورهای ریه
استعمال دخانیات و قلیان
تومورهایی مختص فضای جنب(بر اثر استنشاق آزبست توموری به نام آزیستور ایجاد می شود. در لوله های ساختمانی و ورق های ایرانیت نیز از آزبست استفاده می شود که استنشاق آن هنگام بریدن توسط کارگران موجب ایجاد توموری در فضای جنب می شود.)
سرطان ریه
افزایش سن
بیماری های مزمن
داشتن اختلال های ایمنی و مصرف برخی داروها که موجب کاهش دفاع بدن می شود.
نارسایی احتقانی قلب
معمولترین علت آب آوردن ریه عبارت است از نارسایی احتقانی قلب. این نارسایی زمانی است که قلب دیگر نمیتواند خون را به درستی به سراسر بدن پمپاژ کند. به این ترتیب فشاری مضاعف در مویرگهای خونی ریهها ایجاد میشود. این امر خود موجبات نشت مایع از رگها را فراهم میآورد. در حالت عادی ریهها اکسیژن را از هوایی که تنفس میکنید، دریافت کرده و آن را به جریان خون وارد میکنند. اما وقتی که مایع ریههای شما را پر کرد، دیگر نمیتوانند اکسیژن را به جریان خون وارد کنند. به همین دلیل مابقی بدن از دریافت اکسیژن محروم میشود. قلب به عنوان تلمبه ای عمل می کند که خون را در بدن به گردش درمی آورد. خون باید به طور متوسط در هر دقیقه یک بار بدن را به طور کامل دور بزند و اگر نتواند این وظیفه را به خوبی انجام دهد نارسایی قلبی به وجود می آید. وقتی که نارسایی قلبی پیشرفت کند، مایع در ریه ها جمع می شود و اتفاقی می افتد که پزشکان آن را «ادم ریه» می نامند و عوام می گویند «آب آوردن ریه».
دیگر حالات پزشکی
حالتهای پزشکی دیگری نیز وجود دارند که علت آب آوردن ریه میشوند:
حمله قلبی یا دیگر بیماریهای قلبی
نشت، تنگی یا آسیب دیدن دریچههای قلب
بالا رفتن ناگهانی فشار خون
ذات الریه
نارسایی کلیوی
آسیب ریه به دلیل عفونت شدید
گندخونی شدید یا مسمومیت خونی به دلیل عفونت
عوامل خارجی
بعضی از عوامل خارجی نیز میتوانند فشار مضاعفی بر قلب و ریههای شما وارد کرده و باعث ابتلای فرد به آب آوردن ریه شوند. عوامل خارجی مؤثر عبارتند از:
قرار گرفتن در ارتفاع بسیار بالا
مصرف غیر قانونی یا بیش از حد مواد مخدر
آسیب دیدن ریه به دلیل استنشاق سموم
ضربه شدید
صدمه شدید
نزدیک شدن فرد به غرق شدن
در افرادی که دچار افزایش فشار خون به صورت ناگهانی می شوند، به جهت اینکه قلب آمادگی پمپاژ خون را به سمت آئورت ندارد، خون از طریق دریچه میترال به دهلیز چپ و از آنجا به ریه ها سوق داده می شود.
طبیعتا تجمع خون در ریه باعث خروج خون از رگ می شود و آب میان بافتی خون وارد ریه خواهد شد پدیده ای تحت عنوان ادم ریوی و یا آب اوردن ریه را ایجاد می کند.
در این افراد درمان فشار خون توسط داروهای تزریقی بسیار ضروری است. ادم ریوی در اثر فشار بالا یک اورژانس قلبی است که نیاز به رسیدگی فوری و جدی دارد.
در نتیجه این بیماری، بدن باید برای دریافت اکسیژن تلاش کند. در این حالت، مقدار افزایشی مایع موجود در ریهها مانع از حرکت اکسیژن در جریان خون میشود. در صورت ابتلا به این بیماری باید تحت مداوا قرار گیرید، وگرنه علائم آب آوردن ریه ها رو به وخامت بیشتر خواهند گذاشت. علائم آب آوردن ریه های انسان به نوع آب آوردنی که به آن مبتلا شده اید، بستگی دارد. سه نوع از این بیماری به اسامی آب آوردن ناگهانی (حاد) ریه، آب آوردن بلند مدت (مزمن) ریه و آب آوردن ریه در ارتفاع زیادوجود دارند. در ادامه علائم هر یک از انواع این بیماری را بررسی میکنیم.
تنگی نفس
سرفه
ترشحات خلطی خونی
درد قفسه سینه
کاهش وزن و اشتها
تب
تنگی نفس شدید یا مشکلات تنفسی؛ این علائم در حین انجام فعالیتهای فیزیکی یا دراز کشیدن شدیدتر هستند.
احساس خفگی یا غرق شدن؛ این علائم در هنگام دراز کشیدن وخیمتر میشوند.
تنفس همراه با صدا یا بریده بریده انجام میشود.
پوست سرد شده و گرمی خود را از دست میدهد.
فرد دچار اضطراب، بی قراری یا احساس دلهره است.
سرفه حاوی خلط سینه؛ احتمال خونی بودن خلط وجود دارد.
لبها آبی میشوند.
ضربان قلب نامنظم و تند میشوند.
فرد بیش از حد نرمال (در هنگام انجام فعالیتهای فیزیکی) با تنگی نفس روبرو میشود.
نفس کشیدن سخت و با تلاش زیاد انجام میشود.
در هنگام دراز کشیدن تنفس سخت است.
نفس کشیدن با صدا همراه است.
فرد در اثر سرفه یا احساس خفگی شبانه از خواب بیدار میشود؛ این علامت میتواند با نشستن شخص تسکین یابد.
فرد به سرعت دچار اضافه وزن میشود.
بیمار دچار سوزش در اندامهای پایینی میشود.
خستگی مفرط.
این نوع از بیماری در هنگام مسافرت یا فعالیت در ارتفاع بسیار بالا ظاهر میشود. علائم آن نیز شباهت بسیار زیادی با دو نوع دیگر بیماری مورد بحث دارند:
تنگی نفس پس از اعمال زور؛ این شرایط پیشرفت کرده و فرد در حین استراحت هم دچار آن میشود.
سرفه
دشواری پیاده روی در مسیرهای شیب دار؛ این شرایط پیشرفت کرده و فرد در حین پیاده روی در مسیرهای هموار هم به آن دچار میشود.
تب
خستگی مفرط
سرفه همراه با خلط سینه که میتواند به رنگ خون باشد.
ضربان قلب نامنظم و سریع
ناراحتی سینه
سردرد؛ که میتواند اولین علامت باشد
تشخیص آب آوردن ریه ها توسط پزشک متخصص انجام می گیرد پزشک به جستجوی وجود مایع در ریهها یا دیگر علائم تشخیص آب آوردن ریه وجود آن خواهد پرداخت.
از آنجاییکه پس از تشخیص آب آوردن ریه نیاز به درمان سریع دارد، بیمار را ابتدا از روی علائمی که دارد، عکس قفسه سینه، الکتروکاردیوگرام و معاینه جسمی بررسی می کنند.
وقتی وضعیت عموم بیمار به ثبات رسید، پزشک در مورد سابقه بیماری های ریوی یا قلبی-عروقی از او سؤالاتی می کند.
آنها آزمایشات فیزیکی ابتدایی را انجام داده با گوشی پزشکی به ریههای شما گوش میدهند. پزشک باید علائم زیر را مشاهده کند:
افزایش نرخ ضربان قلب
تنفس سریع
صدای انفجاری ریهها
هرگونه صدای غیر عادی قلب
ممکن است پزشک برای تراکم مایع به گردن، برای سوزش به رانها و شکم، برای نشانههای آبی شدن به پوست شما نگاه کند. پزشک همچنین علائم شما را بررسی کرده و سوالاتی درباره سابقه پزشکی شما مطرح میکند. در صورتی که پزشک به این نتیجه برسد که مایع در ریههای وجود دارد، آزمایشات دیگری را نیز تجویز میکند.
نمونههای آزمایشاتی که برای تشخیص آب آوردن ریه مورد استفاده قرار میگیرند، به شرح زیر هستند:
شمارش کامل گویچههای خون
پژواک نگاری قلب برای بررسی هرگونه فعالیت غیر عادی قلب
آزمایش اشعه ایکس سینه برای مشاهده مایع
آزمایش خون برای بررسی سطوح اکسیژن
الکتروکاردیوگرام (ثبت ضربان قلب به وسیله جریان الکتریسیته) برای مشاهده مشکلات ریتم ضربان قلب یا علائم حمله قلبی
عکس از قفسه سینه
معمولا اولین اقدامی است که برای تشخیص ورم ریوی و حذف احتمال بیماری های دیگری که نشانه نفس تنگی دارند، صورت می گیرد.
پالس اکسی متری یا سنجش اکسیژن خون. با وصل کردن دستگاه حسگر کوچکی به گوش یا انگشتان و با استفاده از نور، سطح اکسیژن خون اندازه گیری می شود.
آزمایش خون
کمی خون از رگ مچ دست گرفته می شود تا میزان اکسیژن و دی اکسید کربن آن اندازه گیری شود.
برای اندازه گیری BNP هم از آزمایش خون استفاده می کنند. اگر سطح این ماده در خون بالا بود، نشان دهنده این است که علت ورم ریوی یک مشکل قلبی بوده است.
آزمایش های دیگری که با گرفتن خون انجام می شود برای سنجیدن تیروئید، عملکرد کلیه و میزان خون است. هم چنین با این آزمایش ها می توان سکته قلبی را به عنوان علت احتمالی ورم ریوی کنار گذاشت.
الکتروکاردیوگرام (ECG)
این آزمایش غیر تهاجمی می تواند اطلاعات زیادی در مورد وضعیت قلب فرد به ما بدهد. با قرار دادن چند پچ روی پوست، تحریکات الکتریکی قلب حس شده و به شکل نموداری از امواج روی یک کاغذ یا مانیتور نشان داده می شود. شکل امواج نشان دهنده ضربان قلب است. اگر جریان خون در قسمت هایی از قلب کم باشد، روی این امواج نشان داده می شود.
اکوکاردیوگرام
آزمایشی غیر تهاجمی بوده و با استفاده از دستگاهی به نام ترانسدوسر یا مبدل صدا های فرکانس بالا که از بافت های قلب منعکس می شود را به شکل امواج در می آورد. امواج صدا به یک ماشین فرستاده شده و سپس در قالب عکس روی مانیتور نشان داده می شوند.
با این آزمایش می توان بیماری های قلبی مثل مشکلات دریچه قلب، حرکات غیر عادی دیواره های بطن، وجود مایع اطراف قلب و مشکلات مادرزادی قلبی را شناسایی کرد. به علاوه، این آزمایش به ما کمک می کند اگر جریان خون در قلب پایین آمده و یا پمپاژ خون درست صورت نگرفته، متوجه شویم.
میل زدن قلب:
اگر دو آزمایش بالا جواب نداد، پزشک احتمالا از این روش یا از آنژیوگرام کمک خواهد گرفت.
برای انجام این کار، پزشک کاتتر یا میل بسیار نازک و بلندی را وارد یکی از رگ ها یا شریان های کشاله ران، گردن یا بازو کرده و آن را آرام آرام از عروق خونی عبور می دهد تا به قلب برسد. این عمل همزمان عکسبرداری شده و با تزریق رنگ در عروق خونی تصویر قلب به وضوح نشان داده می شود. به این کار آنژیوگرام می گویند.
در این روش پزشک با باز کردن رگ های انسداد شده به قلب کمک می کند بتواند با سرعت عادی خودش خون را پمپاژ کند. از عمل میل زدن برای تشخیص علت ورم ریوی، فشار حفره های قلب و سنجش وضعیت دریچه های قلب می توان استفاده کرد.
این یک بیماری سخت است و باید به سرعت درمان آب آوردن ریه ها انجام شود. اکسیژن رسانی همیشه اولین قدم برای درمان قطعی آب آوردن ریه است. تیم مراقبت از سلامت شما ماسک اکسیژن را متصل کرده و ۱۰۰ درصد آن را به بدن شما وارد میکنند. علت آب آوردن ریه ها همیشه به دلیل مشکلات ریه نیست. بعضی از بیماری هایی که موجب افزایش مایع داخل جنب می شود عبارتند از نارسایی قلبی، عفونت های ریه، بیماری های لایه های جنب نظیر عفونت های ویروسی، باکتریایی و سل و تومورهای ریه که داخل برونش وجود دارند و با اعمال فشار بر عروق و مجاری لنفاوی موجب برگشت مایع داخل جنب شده که به کندی جذب خون و در آنجا تجمع می یابد.
برای درمان قطعی آب آوردن ریه ها اگر مقدار آب زیاد باشد با لوله های مخصوص آن را تخلیه کرده و با داروهایی میزان ترشح را کنترل میکنند.
اگر آب آوردن ریه ها ناشی از عفونت باشد با تجویز آنتی بیوتیک درمان میشود.
اگر آب آوردن ریه ناشی از نارسایی قلبی باشد با داروهای خاص درمان میشود.
اگر آب آوردن ریه ها ناشی از سرطان و تومور باشد توسط عمل جراحی و در صورت عدم پاسخ دهی با شیمی درمانی قابل درمان است.
پزشک نیز عوامل بیماری را تشخیص داده و درمان قطعی آب آوردن ریه را برای مداوای عوامل بیماری تجویز میکند. روال درمان شما به شرایط و عوامل آب آوردن ریه بستگی دارد. پس پزشک با توجه به این نشانه های آب آوردن ریه یکی از روالهای درمانی زیر را تجویز کند:
احیا کنندههای پیش بار:
به این صورت فشار ناشی از جریان مایع به قلب و ریههای شما کاهش مییابد. داروهای ادرار آور نیز با خارج کردن ادرار، که مایع را حذف میکند، به شما کمک خواهند کرد.
احیا کنندههای پس از بار:
این داروها رگهای خونی شما را منبسط کرده و فشار روی قلب را کاهش میدهند.
داروهای قلب:
این داروها نیز ضربان قلب را کنترل میکنند، فشار خون بالا را کاهش میدهند و فشار موجود در رگها و عروق خونی را تسکین میبخشند.
مورفین:
این مسکن برای تسکین اضطراب و تنگی نفس بکار گرفته میشود. اما امروزه پزشکها به ندرت از مورفین استفاده میکنند، چون ریسک آن بالاست.
در شرایط سخت افراد مبتلا به آب آوردن ریه باید تحت مراقبت شدید قرار گیرند. احتمالاً برخی از موارد این بیماری به کمک به تنفس نیاز دارند. در این حالات، یک دستگاه اکسیژن را با فشار انتقال میدهد تا هوای بیشتری به ریهها وارد شود. گاهی اوقات این عمل با استفاده از ماسک اکسیژن انجام میشود. ممکن است پزشک مجبور به استفاده از لوله تنفسی شود. این لوله از طریق حلق وارد بدن شده و از تهویه مکانیکی استفاده میکند.
چنانچه مشغول سفر کردن یا کوهنوردی در ارتفاعات زیاد هستید و دچار علائم آب آوردن ریه شدید، به سرعت 1000 تا 3000 پا (300 تا 1000 متر) از ارتفاع پایین بیایید. به طور منطقی با این کار علائم شما باید کم شود. هم چنین لازم است خود را گرم نگه داشته و از فعالیت بپرهیزید. سرما باعث بدتر شدن این وضعیت می شود. با توجه به شرایطی که دارید برای پایین رفتن از نیروی نجات کمک بگیرید.
اکسیژن اولین درمان است و می تواند علائم شما را کاهش دهد. اگر اکسیژن کمکی موجود نبود، اتاق اکسیژن پرفشار قابل حمل برای چند ساعت به شما کمک می کند.
در کنار اکسیژن و کم کردن ارتفاع می توان از داروی نیفدیپین برای کاهش فشار شریان های ریوی استفاده کرد.
برخی از کوهنوردان برای پیشگیری از این عارضه از داروهای تجویزی استازولامید یا نیفدیپین استفاده می کنند. برای عملکرد بهتر لازم است مصرف این دارو یک روز قبل از صعود شروع شود.
هیچ روش قطعی برای پیشگیری از آب آوردن ریه وجود ندارد. اگر خطر ابتلا به آب آوردن ریه جدی است، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. اما میتوانیم بهترین روش پیشگیری از آب آوردن ریه را مراقبت مطلوب از سلامت شخصی بدانیم، پس برای پیشگیری از آب آوردن ریه ها:
خود را در برابر ذات الریه واکسینه کنید.
واکسن آنفلوآنزا را فراموش نکنید، به ویژه اگر از مشکلات قلبی رنج میبرید یا سن تان بالا رفته است.
مصرف داروهای ادرار آور را پس از ابتلا به این بیماری ادامه دهید تا از عود بیماری جلوگیری کنید.
شما همچنین میتوانید احتمال ابتلای خود به نارسایی قلبی، که معمولترین نشانه آب آوردن ریه ها است، را کاهش دهید:
به طور منظم به پزشک مراجعه کنید.
از استعمال دخانیات یا مواد مخدر به صورت تفریحی پرهیز کنید.
به طور منظم ورزش کنید.
از یک رژیم غذایی سالم پیروی کنید.
وزن خود را متعادل نگه دارید.
ترک سیگار
اگر سیگاری هستید و نمی توانید بدون کمک گرفتن از دیگران سیگار را ترک کنید، در این باره با پزشک مشورت کرده و راهکار ها و برنامه هایی برای ترک آن بگیرید. سیگار خطر ابتلا به بیماری قلبی-عروقی را افزایش می دهد. از سیگار دیگران به هیچ وجه استفاده نکنید.
کاهش کلسترول خون
کلسترول یکی از چند چربی ضروری بدن است. اما میزان زیاد آن مضر بوده و باعث رسوبات چربی در شریان ها و در نهایت مانع جریان خود و باعث بیماری قلبی-عروقی می شود.
با برخی تغییرات در سبک زندگی خود می توانید میزان کلسترول را کنترل کنید. استفاده محدود از چربی ها (بخصوص چربی های اشباع شده)، خوردن فیبر، ماهی، میوه و سبزی زیاد، ورزش کردن مداوم، سیگار نکشیدن و مصرف متعادل الکل نمونه هایی از این تغییرات هستند.
کنترل فشار خون
فشار خون بالا باعث خطرات جدی مثل سکته، بیماری قلبی-عروقی و از کار افتادن کلیه می شود. در خیلی از موارد شما با ورزش کردن، کنترل وزن، رژیم غذایی حاوی ماهی، میوه، سبزی، لبنیات کم چرب و کنترل مصرف نمک و الکل می توانید فشار خونتان را در حالت تعادل نگه دارید.
انتخاب رژیم غذایی مناسب
برای این کار لازم است خوراکی هایی که نمک، شکر و چربی جامد کم تری دارند مصرف کنید و بیش تر میوه، سبزی و غلات کامل بخورید.
ورزش کردن
ورزش یک عنصر ضروری برای سلامت قلب است. انجام روزانه 30 دقیقه اروبیک می تواند به کنترل فشار خون کمک کرده، سطح کلسترول را متعادل نموده و از چاقی جلوگیری کند. اگر عادت به ورزش کردن ندارید، بتدریج ورزش کردن را شروع کنید و قبل از آن از پزشک مشورت بگیرید.
نمک نخورید.
اگر فشار خون بالا یا بیماری قلبی دارید مصرف نمک را کم کنید. در افرادی که بطن چپ آسیب دیده ای دارند، نمک زیاد باعث گرفتگی و از کار افتادگی قلب می شود.
چنانچه نمی توانید مصرف نمک را کم کنید، با یک متخصص تغذیه صحبت کنید و با غذا های کم سدیم آشنا شوید.
کاهش وزن
حتی کوچکترین مقدار اضافه وزن خیلی هم می تواند در ایجاد بیماری قلبی-عروقی نقش داشته باشد. از طرف دیگر، کم ترین میزان کاهش وزن به پایین آوردن فشار خون، کلسترول و خطر دیابت کمک می کند.
کنترل استرس
جهت کاهش خطر بیماری های قلبی، استرستان را کم کنید. راه های مفید و عملی برای مقابله با نگرانی های خود پیدا کنید.
آب آوردن ریه ها ناگهانی (حاد) میتواند زندگی شما را تهدید کند. پس، در صورت مشاهده علائم زیر فوراً با اورژانس تماس بگیرید:
تنگی نفس، به خصوص وقتی که به طور ناگهانی پدید میآید.
دشواری تنفس یا احساس خفگی.
نفس کشیدن بریده بریده یا همراه با صدا.
سرفه همراه با خلط یا به رنگ خون.
دشواری تنفس، به اندازهای که فرد عرق میکند.
آبی یا خاکستری شدن رنگ پوست.
سردرگمی.
پایین آمدن قابل توجه فشار خون، که موجب حواس پرتی، سرگیجه، ضعف یا عرق کردن میشود.
وخامت ناگهانی هریک از علائم مربوط به آب آوردن ریه مزمن یا ارتفاع زیاد.
به خاطر داشته باشید که با اورژانس تماس بگیرید و از رفتن به بیمارستان با خودرو شخصی خودداری کنید.
آب آوردن ریه ها بسیار جدی است و همیشه باید پس از تشخیص آب آوردن ریه ها به دنبال علت و نشانه آب آوردن ریه باشید راههای درمان قطعی آب آوردن ریه ها توسط پزشک به شما معرفی می شود تا سلامتی تان را دوباره بدست آورید.
آب آوردن ریه نشانه چیست | علل، علائم و درمان قطعی آب آوردن ریه