سنگ لوزه به انباشته شدن باکتری های دهان در لوزه می گویند. سنگ لوزه در افراد باعث می شود دهان بوی بد بگیرد و عموما بوی بد دهان ناشی از وجود سنگ لوزه است. سنگ لوزه به تکه های زرد رنگی می گویند که گاها از گلوی برخی افراد کنده می شود و رنگ زرد و بوی بسیار بدی مانند بوی پوشک بچه دارد.
سنگ لوزه یا تجمع خوش خیم باکتری ها در گلو را درحالی باید جدی گرفت که هنوز هم بیشتر افراد فکر می کنند که سنگ لوزه یک جور فریب و شوخی پزشکی است، اما در حقیقت این مشکل ممکن است بسیار جدی شود. سنگ لوزه با عناوینی چون tonsilloliths یا tonsilliths هم شناخته شده است. در ادامه با سماتک همراه شوید.
به عبارتی دیگر سنگ لوزه همان تجمع خوش خیم باکتری ها و باقی مانده هایی از غذا و عفونت موجود در گلو هست که در واقع در حفره های لوزه جا خوش می کند و البته این امکان وجود دارد که این عارضه برای افراد ناراحتی هایی را ایجاد کند، اما معمولا خطرناک نیست و به راحتی قابل درمان است.
لوزه ها بخشی از سیستم محافظتی به حساب می آیند که از ورود اشیاء خارجی و لغزش آنها به درون ریه جلوگیری می کنند. بنا به اطلاعات منتشره از سوی کلینیک مایو، لوزه ها نوعی گره های لنفاوی هستند که کار فیلتر باکتری ها و ویروس ها را به عهده داشته و درعین حال دست به تولید سلول های سفید خون و آنتی بادی می زنند. اشیایی از جمله مواد غذایی، خاک و سایر ذرات ممکن است در شیارهای موجود روی سطح لوزه ها گیر کند. این شیارها که به نام حفره شناخته می شوند، سلول های پیر و باکتری ها را هم جمع آوری می کند.
بروز عارضه سنگ لوزه زمانی نمایان می شود که سلول های سفید خون بدن به اشیاء خارجی که در لوزه ها گیر کرده حمله می کنند. هنگامی که کار این سلول ها به پایان می رسد، ذرات سخت در لوزه ها باقی می ماند که اکثر افراد آنچه را در گلویشان گیر کرده باشد قورت می دهند و اصلا به ذهنشان خطور نمی کند که پس از بلع چه چیزی در گلویشان باقی می ماند. اگر ذرات روی حفره جای بگیرند، بازهم به رشد خود ادامه خواهند داد و در واقع این اشیاء در حال رشد همان سنگ لوزه هستند که tonsil calculi نیز نامیده می شود.
سنگ لوزه در نوجوانان و کسانی که لوزه های بزرگ دارند امری معمول می باشد. کسانی که بهداشت دهان و دندانشان ضعیف باشد نیز احتمال دارد مبتلا به سنگ لوزه شوند.
به طور معمول، سنگ لوزه به شکل گره های سفید، زرد یا خاکستری در لوزه ها دیده می شود. به گفته دکتر ایلینا شولتر، متخصص گوش و حلق در مرکز پزشکی Mercy بالتیمورِ مریلند البته همیشه چنین نیست، بسیاری از سنگ لوزه ها را نمی توان دید، زیرا پایین داخل لوزه فرو رفته اند.
برخی از افراد هیچ نشانه ای از ابتلا به سنگ لوزه ندارند. کسانی که علائمی دارند، اغلب از قرمزی یا سوزش لوزه ها شکایت می کنند. البته چندین نشانه دیگر هم هست که می توان به سنگ لوزه نسبتشان داد، در این میان بوی بد دهان یکی از بارز ترین این نشانه هاست. به گفته درمانگاه مایو، باکتری ها در سنگ لوزه رشد می کنند، که موجب بوی بد می شود.
بنا به گفته دکتر اریک پی وویت، استادیار گوش و حلق در مرکز پزشکی NYU Langone، افراد مبتلا به سنگ گلو حس می کنند چیزی در گلویشان گیر کرده است. سایر علائم شامل درد مزمن، خفیف و التهاب لوزه می باشد.
سنگ لوزه و راهکار درمان آن : یکی از درمانهای رایج سنگ لوزه خراش دادن این سنگ ها با مسواک است. اگر این روش جواب نداد، چند گزینه دیگر خانگی وجود دارد”. به گفته شوالتر “قرقره کردن با آب نمک می تواند منجر به بیرون راندن سنگ های لوزه از مکانشان شود”. گزینه دیگر هم آنست که از سواب پنبه برای بیرون راندن سنگ های لوزه از حفره های کوچک قابل مشاهده استفاده شود. از دستگاه نخ دندان کش هم می توان برای شستن باقی مانده ها از میان سنگ های لوزه بهره گیری کرد.
گاهی اوقات سنگ لوزه آنقدر در اعماق گلو قرار گرفته که نمی توان با استفاده از درمان خانگی آنرا از میان برد. در این صورت باید از متخصص گوش و حلق و بینی برای برطرف سازی سنگ استفاده کرد. اگر فردی دچار سنگ لوزه شود، اغلب می توان با پزشک برای از بین بردن لوزه ها صحبت کرد.
آخرین درمان این عارضه در واقع عمل جراحی لوزه است که البته انجام چنین عملی خطر بیهوشی، درد و خونریزی و همچنین خطرات دیگر را به همراه دارد و در نتیجه تصمیمی از این نوع باید با توجه به همه جنبه ها گرفته شود.
راهکارهای جلوگیری از ابتلا به سنگ لوزه : جلوگیری از تشکیل سنگ لوزه به آسانی امکان پذیر است و صرفا نیاز به رعایت بهداشت دهان و دندان دارد. بنا به اطلاعات منتشره از سوی کلینیک مایو، مسواک زدن دندانها و زبان بعد از غذا، در زمان خواب و اول صبح راهکار جلوگیری است. کشیدن نخ دندان روزانه نیز به تمیز کردن باکتری ها کمک کند. وویت همچنین پیشنهاد می کند که روزانه عمل قرقره آب با استفاده از محلول تجاری، دهانشویه خانگی متشکل از پراکسید هیدروژن و آب انجام شود. همچنین از استفاده از دهانشویه حاوی الکل جلوگیری شود.