عفونت واژن زنان ممکن است به دلیل رعایت نکردن بهداشت جنسی و یا موارد دیگر به وجود آید. عفونت واژن چه رنگی است؟ رنگ عفونت واژن و راههای درمان عفونت واژن در ادامه بیان شده است.
عفونت واژن (vaginal infection) توسط قارچی به نام کاندیدا آلبیکنس (Candida albicans) به وجود می آید. از هر 4 زن، حداقل 3 زن در یک دوره ای از زندگی خود عفونت واژن را تجربه می کنند. علائم عفونت واژن شامل خارش واژن، سوزش، ترشحات غیر طبیعی و درد زمان ادرار و رابطه جنسی می شود.
عفونت قارچی واژن (عفونت کاندیدازیس واژن) از جمله مشکلات رایج زنان به شمار می رود. واژن در حالت سالم نیز مقداری باکتری و سلول های قارچی دارد اما زمانی که تعادل باکتری ها و قارچ ها به هم می خورد، سلول های قارچ تکثیر شده و باعث خارش واژن، تورم و تحریک می شود.
درمان عفونت قارچی واژن می تواند علائم را در عرض چند روز کاهش دهد البته در عفونت های شدید ممکن است تا چند هفته طول بکشد.
عفونت قارچی واژن عفونت ناشی از بیماری مقاربتی (STI) به حساب نمی آید. رابطه جنسی می تواند باعث انتقال این بیماری شود اما زنانی که رابطه جنسی ندارند نیز ممکن است به این بیماری مبتلا شوند. زمانی که برای اولین بار دچار عفونت قارچی می شوید احتمال اینکه باز هم به این بیماری مبتلا شوید زیاد است.
دو نوع میکروب همواره بهطور طبیعی در واژن زنان وجود دارد: میکروبهای دفاعی و میکروبهای بیماریزا. میکروبهای دفاعی (غیر بیماریزا) از دستگاه تناسلی در برابر عفونتهای بیماریزا دفاع میکنند و میکروبهای بیماریزا که در حالت عادی در بدن زندگی میکنند، در صورتی که میکروبهای دفاعی کار خود را درست انجام دهند، موجب بیماری نمیشوند. اما همین میکروبها در صورت ضعیف یا کم شدن میکروبهای دفاعی، ایجاد بیماری میکنند.
* ناراحتی
* قرمزی
* جوش
* خارش واژن
* سوزش ادرار
* تورم اطراف واژن
* درد زمان رابطه جنسی یا ادرار
ترشحات واژن در برخی بیماران شبیه به تکه های پنیر بوده و در برخی افراد ممکن است آبکی باشند. هر چقدر برای درمان عفونت واژن دیر تر اقدام شود علائم آن نیز شدید تر خواهد شد.
سه نوع عفونت واژن وجود دارد: عفونت قارچی، عفونت باکتریایی و عفونت انگلی.
باید در نظر داشتیه باشید که محیط مجاری تناسلی بهطور طبیعی دارای شرایط خاصی است؛ به طوری که عفونتهای ذکر شده، در حالت عادی قادر به رشد و تکثیر در این محیط نیستند، مگر اینکه مشکلی وجود داشته باشد.
منشأ عفونتهای قارچی اندام تناسلی زنان، عمدتا نوعی قارچ به نام کاندیدا آلبیکنس است. این قارچ معمولا به طور طبیعی در محیط واژن وجود دارد و محیط اسیدی واژن مانع از رشد این قارچها می شود. حال اگر به دلیلی از اسیدی بودن محیط واژن کاسته شود، قارچها رشد بیشتر خواهند کرد و سبب عفونت قارچی در واژن میشوند.
حاملگی، مصرف بعضی از آنتی بیوتیکها، مصرف قرصهای جلوگیری از حاملگی، بیماری قند، استفاده از کورتون، زمان سیکل ماهیانه، روابط جنسی از عواملی هستند که باعث تغییر محیط طبیعی واژن و افزایش رشد قارچها و در نتیجه باعث عفونت در واژن میشوند.
علایم اصلی واژینیت قارچی، خارش و ترشحات واژینال میباشد. خارش معمولا شدید است و ممکن است باعث التهاب نواحی مربوطه گردد. ترشحات به صورت سفید رنگ و غلیظ است که در عین حال دارای چسبندگی کمی بوده و سست میباشد. این ترشحات معمولا فاقد بو و یا دارای بوی کپک بوده، ولی به هیچوجه متعفن نیست، مگر آنکه سایر عوامل عفونتزا همراه قارچ باعث بروز واژینیت شده باشند.
نکته: لازم به ذکر است که دستگاه تناسلی خانمها در حالت طبیعی نیز ترشحاتی دارد که باعث مرطوب ماندن این ناحیه میشود و بهطور دورهای کم و زیاد میشود. البته ترشحات طبیعی، هیچ رنگ و بویی ندارد و اگرچه غلیظ است، ولی بدبو نیست و سبب خارش و سوزش هم نمیشود.
علائم عفونت واژن شامل خارش واژن، سوزش، ترشحات غیر طبیعی و درد زمان ادرار می شود.
عفونتهای باکتریایی دستگاه تناسلی بیشتر توسط باکتری به نام گاردنلا واژینالیس ایجاد میشود. این میکروب بهطور طبیعی در محیط دستگاه تناسلی موجود است، ولی در شرایط خاص ممکن است رشد کرده و باعث بروز بیماری شود. یکی از راههای انتقال این بیماری، تماس جنسی است. در واژینیت میکروبی، ترشحات واژینال به رنگ سفید مایل به خاکستری و یا زرد رنگ بوده و بوی شبیه ماهی و ناخوشایندی دارد، ولی خارش و التهاب یا اصلا موجود نیست و یا بسیار خفیفتر از عفونت قارچی میباشد.
عفونتهای انگلی مجاری تناسلی در بیشتر اوقات به واسطه نوعی انگل تکسلولی ایجاد میشود. این انگل به طور طبیعی در مجاری تناسلی زندگی نمیکند و ابتلا به آن ممکن از طریق تماس جنسی و یا برخی لوازم (مانند حوله آلوده) و محیطهای آلوده (مانند استخر) صورت پذیرد. در بسیاری از موارد ممکن است این عفونت فاقد علایم و یا توأم با علایم خفیفی باشد. از بارزترین خصوصیت آن وجود ترشح واژینال بیش از حد است. این ترشح دارای رنگ خاکستری یا سبز رنگ بوده و بوی آن زننده میباشد. روی آن حبابهای هوا مشاهده میشود که باعث ایجاد ظاهری کف مانند میگردد.
عفونت قارچی واژن به راحتی تشخیص داده می شود. متخصص زنان در مورد سابقه پزشکی شما سوالاتی می پرسد مثلا اینکه تا به حال دچار عفونت قارچی واژن شده اید یا خیر.
اقدام بعدی برای تشخیص عفونت واژن معاینه لگنی است. دکتر دیواره های واژن و رحم را بررسی می کند. بسته به چیزی که دکتر مشاهده می کند ممکن است مقداری از سلول های روی واژن را برداشته و برای آزمایش بفرستد. این آزمایش معمولا برای زنانی که مرتب عفونت قارچی واژن دارند و درمان نمی شود، انجام می شود.
هرگز از Vaginal douche (دوش واژینال) یا همان اسپریهای مخصوص ناحیه تناسلی برای پاک کردن مجرای تناسلی، استفاده نکنید.
از مواد عطری- اسپری عطری، تامپون (Tampons) و همینطور از Pad های معطر در زمان خونریزی ماهیانه پرهیز کنید.
همیشه شورتهای کتانی که زیاد هم تنگ و چسبان نباشند، بپوشید.
همیشه ناحیه تناسلی و مقعد را از جلو به عقب پاک کنید این روش تا آنجا که ممکن است از انتقال عفونت از ناحیه رکتوم به واژن جلوگیری خواهد کرد.
گاهی این خارش و سوزش در ناحیه تناسلی ممکن است به دلیل آلرژی به مواد پاک کننده باشد؛ در این صورت بهتر است که پودر لباسشوئی و کاغذ یا مایع نرم کننده پارچه را در موقع شستشو عوض کنید.
گاهی کاندوم یا «دیافراگم» و یا Sperm Killing Gel (اسپرم کش) که برای پیشگیری از حاملگی مصرف میشود ممکن است سبب حساسیت و خارش و سوزش در ناحیه واژن شود، در اینصورت بهتر است روش دیگری را جایگزین کنید.
پس از دوش روزانه ناحیه خارجی تناسلی را با حوله خوب خشک کنید.
اگر قصد جراحی واژن دارید لازم است قبل از آن عفونت های مربوط به واژن درمان شوند تا از ایجاد عفونت زخم بعد از جراحی پیشگیری شود.
عفونت های قارچی با هم فرق می کنند و دکتر بعد از معاینه بهترین روش درمانی مناسب برای شما را انتخاب می کند. درمان عفونت قارچی واژن معمولا بر اساس شدت علائم صورت می گیرد.
برای عفونت های خفیف قارچی، دکتر معمولا برای 1 تا 3 روز پماد، قرص و کرم های خاصی را تجویز می کند. زنان مبتلا به عفونت واژن خفیف باید بعد از مصرف دارو نیز به دکتر مراجعه کرده و از درمان عفونت واژن مطمئن شوند. همچنین اگر علائم عفونت واژن بعد از 2 ماه برگشت باید حتما به دکتر خود مراجعه کنید.
عفونت قارچی واژن (عفونت کاندیدازیس واژن) از جمله مشکلات رایج زنان به شمار می رود.
عفونت واژن زمانی شدید محسوب می شود و درمان های خاصی برای آن در نظر گرفته می شود که پزشک علائم زیر را مشاهده کند:
* قرمزی، تورم و خارش شدید واژن که منجر به ایجاد زخم در بافت واژن می شود.
* بیش از 4 بار ابتلا به عفونت واژن در سال
* عفونت ناشی از کاندیدا که از نوع آلبیکنس نیست
* بارداری
* داشتن دیابت کنترل نشده یا ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن بر اثر مصرف دارو
* HIV مثبت
اگر بعد از درمان عفونت واژن دوباره به این بیماری مبتلا شدید ممکن است همسرتان عفونت قارچی داشته باشد. همچنین اگر شک دارید که به عفونت قارچی مبتلا هستید، حتما در رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید.
مصرف آنتیبیوتیک: مصرف خودسرانه آنتیبیوتیک برای یک بیماری عفونی ساده مثل سرماخوردگی باعث میشود میکروبهای غیر بیماریزا از بین برود و زمینه ابتلا به عفونت واژن (واژینیت) فراهم شود.
میکروبهای بدن همسر: دستهای از میکروبهای بیماریزا هم در بدن همسر بیماران وجود دارند و با وجود اینکه در بدن مرد، تولید بیماری یا علامت خاصی نمیکنند، ولی پس از انتقال به بدن زن بیماریزا میشوند. به همین دلیل در بعضی از انواع عفونتها، برای زوجین به طور همزمان دارو داده میشوند.
استرس: استرس دلیل بسیاری از بیماریهاست که در مورد عفونت قارچی واژن، افزایش سطح آدرنالین میتواند روی هورمونهای جنسی اثر گذارد و منجر به تغییرات دوره قاعدگی گردد و خطر ابتلا به عفونتهای قارچی را افزایش دهد. به علت افزایش ترشح کورتیزول در مواجهه با استرسها و کاهش مقاومت سیستم دفاعی بدن این خطر افزایش مییابد.
برخی داروهای طبیعی درمان واژن در خانه عبارت اند از:
اگر ترشحات همراه با سوزش و خارش باشد، نصف استکان سرکه سیب طبیعی و آب در یک لگن ریخته و به مدت 20دقیقه در آن بنشینید. بهعلاوه میتوانید خود را با این محلول شستوشو دهید. گلسرخ، بابونه، پنیرک و ختمی را بهصورت مساوی با هم ترکیب کرده و یک مشت از آن را با 4لیوان آب جوشانده و صاف کنید. این داروی آماده شده را در یک لگن بزرگ پر از آب گرم ریخته و روزی 20دقیقه داخل لگن بنشینید.
اگر دچار ترشحات غیرطبیعی و عفونی رحم شدهاید، میتوانید از عسل رقیق شده با آب جوش استفاده کنید اما با این تفاوت که باید خود را با این محلول شستشو دهید یا آن را در لگن ریخته و داخل آن بنشینید. قبل از تجربه این روش بهتر است در این زمینه با پزشکتان مشورت کنید.