نعوظ بی اختیار و بی دلیل در برخی از موارد موجب ناراحتی در مردان می شود در این مطلب علت نعوظ بی اختیار و همچنین راههای درمان نعوظ بی اختیار و طولانی مدت را بیان خواهیم کرد.
نعوظ بی اختیار و بی دلیل میتواند در طیف گستردهای از آقایان اتفاق افتد، با این حال طبق تحقیقات انجام شده درصد ابتلا به این اختلال در افرادی که به بیماری کم خونی گلبولهای داسی شکل مبتلا هستند بیشتر است. همچنین آمار بیانگر این است که علت نعوظ بی اختیار در افراد بالای سی سال بیشتر است. نعوظ بی اختیار را تحت عناوین نعوظ بی دلیل و یا پریاپیسم نیز میشناسند. همان طور که در ابتدای مطلب اشاره شد، نعوظ بی اختیار و طولانی مدت شامل نعوظ های طولانی مدت و در اثر هیچ تحریک جنسی است که معمولا دردناک نیز خواهند بود. این اختلال نعوظ طولانی و بی اختیار در صورت عدم درمان میتواند در طولانی مدت به اختلالات گسترده جنسی و ضعف عملکرد جنسی منجر گردد.
علت ایجاد نعوظ بی اختیار به صورت فیزیولوژیکی به اختلال عملکرد رگهای خونی در آلت تناسلی باز میگردد. در پی تحریک عادی و در پاسخ به تحریکات جنسی جریان خون به سمت آلت تناسلی افزایش یافته و با افزایش حجم خون رگهای خونی منبسط شده و این امر باعث افزایش مایعات بین سلولی در بافت اسفنجی آلت تناسلی و در نتیجه نعوظ و سفت شدن آلت میشود که پس از پایان تحریک با بازگشت خون از ناحیه آلت تناسلی شل شده و به شکل اولیه خود باز میگردد. اما در نعوظ بی اختیار رگهای خونی ناحیه تناسلی بدن فرد بدون دریافت هیچ گونه تحریکی منبسط شده و میزان خون موجود در بافتهای اسفنجی و عضلات ناحیه تناسلی افزایش مییابد و از آنجا که این امر تحت کنترل فرد نیست ممکن است تا چندین ساعت به طول انجامد.
به طور کلی میتوان چنین نتیجه گیری کرد که علت نعوظ بی دلیل و بی اختیار به وجود اختلال در سیستم خون رسانی، عضلات ناحیه تناسلی و یا اعصاب مرتبط با آن باز میگردد و هر چیزی که بتواند بر عملکرد این دستگاهها و اندامها تاثیر گذارد، میتواند به نعوظ بی اختیار و بی دلیل منجر شود. از بین این عوامل میتوان موارد زیر را نام برد:
مصرف الکل و مواد مخدر: نوشیدنیهای الکلی، ماری جوانا و سایر مواد مخدر میتوانند با تحت تاثیر قرار دادن سیستم عصبی به اختلال نعوظ بی اختیار منجر شوند.
آسیب دیدگیهای ناحیه لگنی: آسیبهای فیزیکی به ناحیه لگنی در مواردی که منجر به عدم خون رسانی صحیح به سیستم لگنی و تناسلی شوند، میتوانند در ایجاد اختلال نعوظ دخیل باشند.
آسیب دیدگیهای نخاعی: مانند صدمات وارده به نخاع میتواند عملکرد سلولهای عصبی ناحیه تناسلی را درگیر کند و منجر به این اختلال شود.
کم خونی گلبولهای داسی شکل: کم خونی مربوط به گلبولهای قرمز داسی شکل باعث میشود تا خون پس از وارد شدن به مویرگها و رگهای ظریف توان بازگشت نداشته باشد (به علت شکل داسی گلبولهای قرمز و عدم حرکت صحیح آنها داخل رگ ها) و در نتیجه منجر به افزایش حجم خون و نعوظ بدون تحریک و بی اختیار آلت تناسلی شود.
سایر بیماری ها: مانند تالاسمی، برخی سرطانها و… نیزمی توانند بر اختلال نعوظ بی اختیار تاثیرگذار باشند.
یک نعوظ طبیعی به علت ریلکس شدن عضلات داخل آلت تناسلی مردانه و افزایش جریان خون داخل آلت به وجود می آید. متورم شدن عضلات آلت باعث ایجاد فشار به رگ های خونی آلت و در نتیجه به دام افتادن خون در آنها می شود.
پس از انزال، افزایش سطح آدرنالین باعث شل شدن عضلات و کاهش فشار بر رگها و در نتیجه از دست دادن حالت نعوظ می شود.
نعوظ بی اختیار (پریاپیسم) ممکن است خود به خودی و یا به علت عوارض جانبی سایر درمان های پزشکی اتفاق بیافتد.
حدود 35 درصد موارد بدون علت هستند و 21 درصد به علت مصرف دارو و یا سوء مصرف الکل اتفاق می افتند.
حدودا 21 درصد موارد به علت تروما و 8 درصد نعوظ بی اختیار در مردان به علت مشکلات خونی بروز می کند.
به لحاظ پزشکی نکته ی مهم و قابل توجه این است که فشار خون در آلت بالا است یا پایین. این قضیه می تواند میزان آسیب دیدن بافت را تعیین کند.
اگرچه بر سر علت اصلی بروز این اختلال هنوز توافق نظر وجود ندارد اما آنچه که واضح است این است که این اختلال زمانی بروز می کند که مکانیزم شل شدن آلت تناسلی مرد آسیب ببیند و یا دچار اختلال شود.
اختلالات خونی به ویژه بیماری سلول داسی شکل، میلوم، تالاسمی و سرطان خون
تروما به علت حوادث یا عمل جراحی
آسیب دیدن سیستم عصبی به ویژه به علت آسیب های نخاعی و به صورت نادر بیماری های ام اس و دیابت
دارو های مورد استفاده در درمان ناتوانی جنسی به ویژه آنهایی که به صورت تزریق به داخل آلت تناسلی مورد استفاده قرار می گیرند.
دارو های دیگر به ویژه مصرف بیش از حد برخی داروهای روانپزشکی، فشار خون، سموم ضد انعقادی، الکل و برخی دارو های دیگر
نعوظ بی اختیار و طولانی مدت به دو صورت ایسکمیک و غیرایسکمیک اتفاق میافتد. این دو نوع اختلال دارای علائم متفاوتی بوده و تشخیص آنها میتواند روند درمان را تسریع بخشد. در ادامه به تفکیک با علائم هر یک آشنا خواهید شد.
۱. علائم نعوظ بی اختیار ایسکمیک
در پریاپیسم ایسکمیک که به آن نعوظ بی اختیار کم فشار نیز میگویند، بدن فرد با ضعف عملکرد در خروج خون از ناحیه تناسلی روبرو است. این اختلال با نشانههای زیر مشخص میشود:
نعوظ با مدت زمان بیش از چهار ساعت
نعوظ بدون پاسخ به هیچ گونه تحریک جنسی محیطی یا روانی
نرم بودن راس آلت در زمان نعوظ
احساس درد در آلت
نعوظ بی اختیار کم فشار و یا همان پریاپیسم طولانی مدت ایسکمیک معمولا در افراد مبتلا به بیماری کم خونی گلبولهای داسی شکل بیشتر دیده میشود.
۲. علائم نعوظ بی اختیار غیرایسکمیک
پریاپیسم غیرایسکمیک که تحت عنوان نعوظ بی اختیار پر فشار نیز شناخته میشود تحت تاثیر جریان نامنظم خون به سمت آلت تناسلی اتفاق میافتد. این نوع اختلال معمولا با درد زیادی همراه نیست و به صورت نعوظ کامل نیز انجام نمیشود.
نعوظ بی اختیار در صورت عدم درمان میتواند مشکلات جدی برای شخص ایجاد کند. چرا که خون تجمع یافته در ناحیه تناسلی فاقد اکسیژن بوده و تجمع طولانی مدت آن باعث عدم غذارسانی به بافتها و سلولهای تناسلی و در نتیجه تخریب سلولها میشود. درمان نعوظ بی اختیار و طولانی مدت شامل یک سری روشهای درمانی متنوع جهت کمک به خروج خون تجمع یافته در ناحیه تناسلی است. در ادامه با برخی از روشهای درمان نعوظ بی اختیار آشنا خواهید شد. اگر چنانچه بیش از 4 ساعت با نعوظ بی اختیار مواجه شدید هر چه سریعتر به مراکز پزشکی و یا اورژانس ها مراجعه کنید.
بسیاری از موارد بعد از چند بار انزال و یا انجام فعالیت های بدنی و یا قدم زدن درمان می شوند.
اگر اقدام سریع انجام شود ممکن است داروهای خوراکی مشکل را برطرف کند.
در برخی موارد ممکن است پزشک به کمک سوزن مقداری از خون آلت تناسلی را تخلیه کند (این کار نیاز به تخصص داشته و باید حتما توسط پزشک انجام شود.)
در مواردی که روش های بالا برای رفع نعوظ بی اختیار موثر واقع نمی شوند، ممکن است پزشک یک ماده خاص را به داخل آلت تناسلی تزریق کند.
در مواردی بسیار نادر برای جلوگیری از آسیب دیدن دائمی عضلات آلت تناسلی ممکن است شما تحت عمل جراحی قرار بگیرید.
در مواردی که نعوظ بی دلیل به علت تزریق داروهای درمان ناتوانی جنسی بروز می کند، پس از بهبود نعوظ طولانی مدت باید در آینده برای درمان ناتوانی جنسی از روش هایی غیر از تزریق استفاده کنید.
خوشبختانه با پیشرفت های جدید، بسیاری از دارو های موثر در درمان ناتوانی جنسی به صورت خوراکی ارائه می شوند که همین قضیه باعث کاهش موارد بروز نعوظ بی دلیل به علت تزریق دارو می شود.
۱. درمان فیزیولوژیک
در نعوظ بی اختیار و بی دلیل غیرایسکمیک میتوان از درمانهای فیزیولوژیک استفاده کرد. برای مثال قرار دادن یخ در قسمت کف لگن (ناحیه بین قاعده آلت و مقعد) میتواند به از بین رفتن نعوظ ایجاد شده کمک کند.
۲. درمان دارویی
داروهای سمپاتومیمتیک مثل فنیل افرین میتوانند با منبسط کردن رگهای ناحیه تناسی به خروج راحتتر خون از این قسمتها کمک کنند. البته این روش درمانی در افراد با فشار خون بالا توصیه نمیشود چرا که ممکن است باعث ایجاد اختلالاتی نظیر سردرد و سرگیجه در بدن شود؛ بنابراین توصیه میشود هنگام مراجعه به پزشک حتما از سوابق بیماریهایی نظیر فشار خون بالا پزشک خود را آگاه کنید.
از جمله سایر درمانهای دارویی نعوظ بی اختیار میتوان رقیق کنندههای خون مانند هپارین و کومادین را نام برد. همچنین بنا به سایر شرایط روانشناختی در فرد بیمار در برخی موارد داروهای ضد افسردگی و درمان کننده بیش فعالی نیز ممکن است تجویز شود.
۳. جراحی
در صورت موفق نبودن درمانهای ذکر شده برای نعوظ بی اختیار ممکن است پزشک شما را تحت درمانهای جراحی قرار دهد. جراحی برای درمان نعوظ بی اختیار شامل تغییر مسیرهای رگهای خونی در ناحیه تناسلی جهت کمک به جریان بهتر خون انجام میشود.
در مواردی بسیار نادر، نعوظ طولانی مدت و بی اختیار درمان نشده می تواند منجر به آسیب دیدن بافت آلت تناسلی شود. اگر این اتفاق بیافتد ممکن است نعوظ آلت مرد دچار اختلال شود. در چنین مواردی ممکن است لازم باشد که به کمک عمل جراحی در آلت تناسلی شما پروتز و یا ایمپلنت کار گذاشته شود.