نحوه صحیح جوشاندن شیر محلی | بهترین زمان جوشاندن شیر محلی
جوشاندن شیر محلی و جوشاندن شیر گاو از اهمیت زیادی برخوردار است و نحوه صحیح جوشاندن شیر محلی را باید بدانید اگر می خواهید بدانید که بهترین زمان جوشاندن شیر محلی چقدر است در ادامه تایم جوشاندن شیر محلی را بیان خواهیم کرد.
نحوه صحیح جوشاندن شیر محلی
جوشاندن شیر محلی از قدیم در بین مردم رایج بوده است و نحوه صحیح جوشاندن شیر محلی بسیار مهم و حائز اهمیت می باشد شیر فاسد به سرعت می‌تواند باعث ایجاد انواع مسمومیت و ایجاد بیماری‌های نظیر سل، دیفتری، تیفوئید (حصبه) و بسیاری دیگر از این نوع بیماری‌ها که معمولا عامل‌شان باکتری‌ها و میکروب‌ها هستند در انسان شود. از این رو اگر از پاستوریزه بودن شیر اطمینان ندارید، سعی کنید آن را بجوشانید و تا با خیال راحت مصرف کنید. یکی دیگر از مزایای جوشاندن شیر محلی این است که اگر شیر مورد نظر ترش و یا فاسد شده باشد، پس از جوشاندن خودش را می‌گیرد و ماده‌ای ژله مانندی تشکیل می‌دهد. از این رو شما میتوانید به ناسالم بودن آن پی ببرید و به فکر معدوم کردن آن باشید.
1. شیر محلی را برای جوشاندن در ظرفی مسی، استیل و یا آلومینیومی بریزید. ظرفهای چدنی یا ضخیم دیر تر گرم شده و حرارت یکنواختی به شیر نمیدهند.
2. ظرفی را انتخاب کنید که بلند باشد. شیر در اثر جوشیدن به سرعت افزایش حجم داده و در صورت کم بودن ارتفاع ظرف، کف روی شیر به سرعت سر ریز میکند.
3. شیر محلی را روی حرارت ملایم قرار داده و به آرامی هم بزنید. هم زدن باعث میشود که حرارت به صورت یکنواخت درون شیر منتشر شود. این کار را به ارامی انجام داده و تا جوشیدن شیر ترک نکنید.
4. همچنین هم زدن شیر محلی باعث میشود که لایه چربی روی شیر در اثر فشار بخار، به کف تبدیل نشود. این کف در صورت تشکیل با سرعت بالا آمده و سرریز خواهد کرد.
با دیدن حباب های کوچک در کناره های ظرف و همچنین لایه کرم رنگ روی شیر، حرارت را کم کنید.
5. آنقدر هم بزنید تا شیر محلی به جوش بیاید. دو تا سه دقیقه شیر جوشان را هم بزنید. این مدت زمان برای اطمینان از سالم شدن شیر کافی است. جوشیدن بیشتر به شیر آسیب میزند.
6. شیر محلی را بلافاصله در ظرف سر بسته مقاوم در برابر حرارت ریخته و در یخچال یا سرد ترین نقطه منزل قرار دهید.
نکته: در صورت قرار دادن شیر محلی در یخچال نیاز به جوشاندن مجدد شیر نیست.
نکته: جوشاندن چندباره شیر گاو توصیه نمیشود، بنابراین مقدار مناسب و کافی از شیر تهیه و مصرف کنید.
بهترین زمان جوشاندن شیر محلی
زمان مناسب برای جوشاندن شیر محلی را خیلی از افراد و خانم های خانه دار نمی دانند و باعث از بین رفتن مواد مغذی داخل شیر محلی می شوند بهترین زمان جوشاندن شیر محلی 6 دقیقه است مطالعات جدید دانشمندان نشان می‌دهد هنگامی شیر بیش از مدت زمانی مشخص داغ شود و بجوشد از میران کلسیم آن نیز کاسته میشود.
بررسی‌ها نشان می‌دهند مواد لبنی به شدت به گرما حساس‌اند و هنگامی که گرم میشوند تغییرات شیمیایی زیادی در آن‌ها ایجاد میشود از این رو پزشکان توصیه می‌کنند جوشاندن شیر محلی بیش از 6 دقیقه باعث آسیب رساندن به آن میشود و درجه حرارت هنگام گرم شدن آن بسیار باید کم باشد.
نتایج مطالعات نشان می‌دهند هنگام مصرف شیر گرم با مواد شیرین میزان جذب کلسیم آن کمتر میشود از این رو بهتر است شیر گرم را بدون هیچ ماده قندی و به صورت خالص مصرف کرد.
جوشیده شدن شیر محلی “باکتری‌های مفید روده” را از بین می‌برد و برخلاف تصور در کار روده‌ها تداخل ایجاد میکند.
نحوه پاستوريزه كردن شير محلی در خانه
پاستوريزه كردن شير در خانه امکان پذیر است. اگر روش بالا دل شما را آرام نمیکند و احساس میکنید با جوشیدن دو دقیقه ای مشکل حل نمیشود، راه حل سخت تر و مطمئن تری نیز وجود دارد.
شما میتوانید شیر محلی را در خانه پاستوریزه کنید. البته این فرایند با فرایند پاستوریزه کردن صنعتی متفاوت است ولی اگر با دقت انجام شود همان نتیجه را خواهد داشت.
برای پاستوریزه کردن شیر محلی دو روش وجود دارد: روش دمای بالا- زمان کم و روش دمای پایین – زمان زیاد
یک ظرف استیل مناسب را انتخاب کنید و در یک ظرف بزرگتر که در آن آب ریخته اید، قرار دهید. با این کار به شیر محلی حرارت غیرمستقیم میرسد.
نکته: اگر ظرف بزرگتر ندارید باید هنگام فرایند گرمادهی بسیار دقت کنید که حرارت به خوبی در شیر منتشر شود.
دماسنج مناسبی که تحمل حرارت تا ۱۰۰ درجه داشته باشد (ترجیحا دماسنج استیل) تهیه کرده و به گونه ای در ظرف قرار دهید که با کف آن تماس نداشته باشد.
در روش دمای پایین – زمان زیاد: دما اجاق را به گونه ای تنظیم کنید که دمای ثابت ۶۲ درجه سانتیگراد یا کمی بیشتر برای شیر تامین شود.
شیر محلی را به آرامی هم بزنید. در صورتی که شیر به صورت مستقیم روی اجاق قرار گرفته است باید این هم زدن سریعتر باشد تا جلوی کف کردن شیر گرفته شود.
دما را به مدت دقیقا ۳۰ دقیقه در همین شرایط نگاه دارید. برای این منظور شاید مجبور شوید شعله اجاق را به تناوب کم و زیاد کنید.
نکته: اگر دما در طول این زمان افت کرد باید زمان را صفر کرده و مجدد سی دقیقه دما را روی ۶۲ درجه نگه دارید.
در روش دمای بالا- زمان کم : دمای اجاق به گونه ای تنظیم کنید که شیر به دمای ۷۲ درجه سانتیگراد برسد.
وقتی دمای شیر محلی به ۷۲ درجه سانتیگراد رسید، ۱۵ ثانیه صبر کنید و سپس شعله را خاموش کنید.بعد از پایان زمان در هر دو روش، ظرف شیر را در ظرف دیگری که در آن آب خنک و یخ (حمام آب سرد) وجود دارد قرار دهید و آنقدر هم بزنید تا دمای شیر به ۴ تا ۵ درجه سانتیگراد برسد. این کار ممکن است طولانی باشد ولی تا دمای شیر به ۴ درجه نرسید دست از کار نکشید.
ظرف مخصوص شیر محلی را (ترجیحا شیشه ای و مقاوم در برابر حرارت) با آب گرم و مایع بشویید. توصیه شده است که ظرف را پس از شستشو به مدت حدود یک دقیقه در اب گرم بالای ۸۰ درجه غوطه ور کنید.
شیر محلی را در ظرف ریخته و در یخچال قرار دهید. در پاستوریزاسیون شیر تا حداقل ۹۰ درصد باکتری های شیر کشته میشوند. با قرار دادن شیر در یخچال فرصت رشد باکتری های اندک باقیمانده گرفته میشود.
نکته: اگر شیر محلی تازه بوده و به درستی پاستوریزه شود تا حدود یک هفته قابل استفاده است. البته شیر به شدت در مقابل آلاینده های احتمالی و بالارفتن دما بیش از ۷ درجه سانتیگراد حساس است و خراب خواهد شد.
روش غلط جوشاندن شیر محلی
در گذشته به غلط گفته میشد که شیر محلی را باید ۲۰ دقیقه بجوشانیم. حرارت مستقیم به مدت ۲۰ دقیقه ، آن هم در شرایط جوشیدن یعنی نابود کردن شیر. تصور کنید یک ماده خوراکی ۲۰ دقیقه بجوشد، تقریبا مواد مغذی آن از بین میرود. حرارت مستقیمی که در جوشاندن به شیر داده میشود، ارزش غذایی آن را به شدت کاهش می‌دهد و ماده باقیمانده فقط اسم شیر را یدک میکشد.
جوشاندن شیر در مایکروفر
جوشاندن شیر در مایکروفر همان‌طور كه احتمالاً مي‌دانيد، با توليد امواج مایکروفر در فركانسي خاص باعث حركت نوساني مولكول‌هاي آب موجود در جسم، ايجاد اصطكاك و گرم شدن همگن و دروني آن مي‌شود. (يعني در هر لحظه، همه نقاط مايع درون درون مايكروفر همدما هستند). بنابراين آب يا شیر محلی گاو كه درون مایکروفر قرار مي‌گيرد، بي سر و صدا و به طور دروني شروع به گرم شدن مي‌كند. اين گرم شدن مي‌تواند تا چندين درجه بالاتر از نقطه جوش مايع ادامه پيدا كند، بدون اينكه آب از آب تكان بخورد و هيچ حبابي در آن ظاهر شود! تعجب نكنيد، اين پديده كه ابر گرمايش نام دارد، ويژه مایکروفر نيست و از يك واقعيت فيزيكي عميق‌تر نتيجه مي‌شود. خیلی‌ها برای جوشاندن شیر محلی از مایکروفر استفاده می‌کنند. به‌نظر می‌آید این ساده‌ترین روش باشد. برای جوشاندن شیر در مایکروفر بهتر است از ظروف یا لیوان شیشه‌ای مناسب مایکروفر استفاده کرد. البته الان در بازار ظروف پلاستیکی مناسب برای مایکروفر هم موجود است. درجه‌ی مایکروفر را باید طوری تنظیم کرد که شیر سر نرود. بسته به نوع دستگاه و قدرت آن، حدود سه دقیقه باید کافی باشد. بهتر است به شیر سر بزنید تا دست‌تان بیاید دقیقا چه درجه و چه زمانی لازم است.
اگر دستگاه مایکروفر شما بشقاب چرخنده ندارد، باید در میانه‌ی راه دستگاه را متوقف کرده و خودتان به‌طور دستی ظرف حاوی شیر را ۱۸۰ درجه بچرخانید. اگر هم مجهز به این بشقاب است، مطمئن باشید تمام شیر به یک اندازه جوشیده خواهد شد. حواس‌تان باشد ظرف شیر بسیار داغ است. برای بیرون آوردن آن از دستگیره‌های آشپزخانه استفاده کنید.
برای جلوگیری از افزایش بیش از حد دمای شیر محلی در مایکروفر٬ میتوانید یکی از این میله‌های باریک و چوبی مخصوص مایکروفر درون ظرف شیرتان قرار دهید. این کار باعث میشود سطح شیر شکسته شود و دمای آن بیشتر از ۱۰۰ درجه‌ی سانتیگراد نشود.
روش جوشاندن شیر محلی با بخار آب
برای جوشاندن شیر محلی با بخار آب، به دو ظرف نیاز داریم. یک قابلمه که در آن آب می‌ریزیم و ظرف شیشه‌ای که در آن شیر است. مقدار آب باید تا حدی باشد که نه سریع بخار و تمام شود و نه آنقدر زیاد که بیرون بریزد. درجه حرارت بهتر است بیشتر از ملایم یا متوسط باشد، چون به بخار شدید آب نیاز داریم تا شیر را بجوشاند. خیلی لازم نیست شیر را هم بزنید چون امکان ته گرفتن کمتر است اما برای خوب داغ شدن همه‌ی شیر و جلوگیری از سوختن آن، هر دو دقیقه آن را هم بزنید.
نحوه جوشاندن شیر محلی روی اجاق
شیر جوش های چدنی یا مسی یا حتی تفلون برای جوشاندن شیر محلی روی گاز مناسب هستند. البته شیرجوش‌هایی از جنس شیشه‌های نشکن مخصوص اجاق هم می‌توان استفاده کرد. یادتان باشد شیر روی آتش به سرعت جوش می‌آید. روی درجه‌ی بالا نگذارید، شیر ته می‌گیرد. بهتر است روی درجه متوسط یا با شعله‌ی ملایم شیر را بجوشانید. بهتر است چشم‌تان به اجاق باشد که شیر سر نرود. هر یک دقیقه شیر را با قاشق هم بزنید. با این کار از سوختن شیر در ته شیرجوش جلوگیری میکنید. نگذارید شیر قل‌قل کند چون مواد مغذی آن در اثر جوشیدن زیاد از بین خواهد رفت. با اولین جوشیدن، شیر را باید جوشیده حساب کرد.
مضرات جوشاندن شیر
جوشاندن شیر محلی باعث ایجاد نکاتی منفی و مضرات در آن شود، اما نباید از یاد برد که شیر آلوده می‌تواند در پاره‌ای از مواقع باعث بیماری‌های بسیار شدید و حتی مرگ شود. از این رو قبل از مصرف شیر حتما آن را بجوشانید تا با خیال راحت‌تر بتوانید از این نعمت خدادای نهایت بهره را ببرید. معمولا برخی از انسان‌ها با خوردن شیر دچار مشکل میشوند. از این رو این گروه باید با مصرف مواد لبنی دیگر مواد مغذی مورد نیاز بدن شان را تامین کنند تا کمتر به مشکلات گوارشی دچار شوند.
به گفته موسسه مواد دانشگاهی پرینستون، لاکتوز یک کربوهیدرات در شیر است که باید توسط آنزیم لاکتاز موجود درمعده تجزیه شود. گزارش “USA Today” که در سال ۲۰۰۹ منتشر شد، نشان می‌داد؛ بیش از ۴۰ درصد از بزرگسالان دنیا لاکتوز کافی برای راحت هضم کردن شیر گاو در بدن خود ندارند. از این رو با مصرف آن دچار مشکلاتی در معده خود میشوند. متاسفانه با جوشاندن شیر محلی پیش از مصرف این مشکل بر طرف نمیشود. از این رو افرادی که با چنین مشکلی روبه‌رو هستند با جوشاندن شیر محلی پیش از مصرف نمی‌توانند کمکی به خود بکنند. همچنین مضرات جوشاندن شیر محلی می‌تواند برخی از مواد مغذی مانند تیامین، ویتامین B۱۲ و ویتامین C را در خود کاهش دهد.
فواید جوشاندن شیر محلی
جوشاندن شیر محلی چون باعث کم شدن ارزش غذایی آن میشود، نباید باعث شود تا شما از جوشاندن آن صرف نظر کنید؛ چرا که میکروب‌ها و دیگر میکرواورگانیسم‌ها که بعضا در شیر مشاهده میشوند، می‌توانند بسیار خطرناک باشند. از این رو حتما شیر محلی را قبل از مصرف بجوشانید تا علاوه بر مطمئن شدن از سلامت آن از دیگر مزایای بهداشتی آن نیز نهایت بهره را ببرید.
فاسد بودن شیر محلی با جوشاندن مشخص می شود
شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشد که وقتی می‌خواهید شیر را بجوشانید، شیر درون ظرف می‌بندد و شکلی ژله مانند و کمی شبیه به ماست پیدا میکند که به اصطلاح یعنی شیر بریده است. از این رو شما متوجه می‌شوید که این شیر قابل مصرف نیست و باید دور ریخته شود. پس می‌توان نتیجه گرفت با جوشاندن شیر محلی، به سالم بودن و یا ترش شدن آن نیز می‌توان پی برد و با این شرایط از بیماری‌هایی که ممکن است از طریق شیر خام و یا آلوده وارد بدن شما شوند مصون می‌مانید.
جوشاندن شیر برای غذا
شیر می‌تواند به عنوان یک رقیق کننده مثل آب، جایگزین این ماده حیاتی در آشپزی شود. البته این مورد به خصوص برای همه گزینه‌ها در آشپزی مناسب نیست. به گفته آشپز دیو کتز، شیری که به نزدیکی نقطه جوش برسد، می‌تواند در آشپزی کارایی زیادی داشته باشد. چرا که این ماده می‌تواند برخی از آنزیم‌ها را از بین ببرید از این رو تهیه پودینگ‌ها و شیرنی‌ها با این روش بسیار آسانتر میشود. با نابود شدن برخی از آنزیم‌ها خمیر حاصل از این روش نرم‌تر بوده و بهتر می‌پزد. البته استفاده شیر در هنگام پختن نان باعث میشود تا نان مورد نظر سالم‌تر و نرم‌تر شود. شما میتوانید شیر جوشانده شده را به همراه برخی از گیاهان طعم‌دار و همچنین وانیل به کیک خود اضافه کنید تا طعم و مزه منحصر به فردی را تجربه کنید.
کاهش چربی شیر محلی با جوشاندن
طبق گزارش دانشگاه ملل متحد، شما با جوشاندن شیر محلی و دیگر شیر‌های مصرفی، به راحتی میتوانید میزان چربی آن را کاهش دهید. در چنین شرایطی فقط کافی است پس از جوشاندن شیر محلی مورد نظر چند دقیقه صبر کنید تا چربی‌ها روی شیر ظاهر شوند، سپس با جدا کردن چربی روی آن میتوانید به میزان قابل ملاحضه‌ای درصد چربی شیر را درهنگام مصرف کاهش دهید. شاید امروزه دسترسی به شیر کم چرب کار سختی نیست، اما افرادی که از چربی خون بالا رنج می‌برند و دسترسی به شیر کم‌چرب ندارند، گزینه بسیار آسانی در پیش رو دارند. در چنین شرایطی با جوشاندن شیر محلی، علاوه بر بالا بردن سطح سلامت آن، چربی اضافی شیر را نیز میتوانید کم کنید.
علاوه بر این موارد شما میتوانید از شیر کم چرب به عنوان یک جایگزین مناسب برای جبران کمبود آب بدن خود نیز بهره ببرید. البته شما میتوانید از این مایع شگفت انگیز برای رقیق کردن قهوه و یا موارد مشابه نیز استفاده کنید. استفاده کردن از سر شیر به دست آمده می‌تواند جایگزین مناسبی برای خامه‌ها و حتی کره‌هایی که در بازار عرضه میشود، باشد. چرا که چربی‌های موجود در سرشیر سلامت قلب و عروق را برخلاف کره‌های موجود در بازار تهدید نمیکند.
تضمین سلامت شیر محلی با جوشاندن
شیر وقتی پاستوریزه میشود، عوامل بیماری زا در آن نابود میشود. معمولا برای این کار شیر را در دمای بالاتر از جوشاندن آب، می‌جوشانند. بسته به مقدار چربی، قند شیر و ارتفاع شیر درون ظرف به آن گرما می‌دهند تا موارد بیماری‌زا نابود شوند. شما با جوشاندن شیر محلی میتوانید به طور معمول هر گونه میکروب و یا باکتری عامل بیماری‌زا در شیر را با این روش نابود کنید. با توجه به هشدار‌های مراکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها احتمال آلوده بودن شیر‌های نجوشیده به بیماری‌هایی همچون؛ سل، دیفتری و تیفوئید (حصبه) وجود دارد و این گونه بیماری‌ها می‌توانند یک تهدید بزرگ برای انسان‌ها بالغ و به ویژه کودکان باشد. از این رو با جوشاندن شیر محلی احتمال ابتلا به چنین بیماری‌هایی را به میزان چشمگیری کاهش دهید.
وقتی شیر محلی به خوبی می‌جوشد ایمنی مصرف آن بسیار بالا میرود و احتمال آلوده بودن آن به میزان چشمگیری کاهش می‌یابد. امروزه ممکن است؛ شیر گاو به انواع باکتری‌ها همچون؛ E.coli (اشریشیا کولای)، سالمونلا و سایر باکتری‌های مضر آلوده شوند. جالب است، بدانید که طبق گفته‌‌ٔ دانشگاه ایالتی اوهایو، روشهای پاستوریزه مدرن، شیر را در مدت زمان کوتاهی به نزدیکی نقطه جوش می‌رساند؛ چرا که جوشاندن بیش از حد شیر گاو می‌تواند اختلالاتی روی طعم، عطر، اجزای تغذیه‌ای و حتی مزه آن داشته باشد. از این رو پس از پاستوریزه کردن شیر گاو آن را زود خنک می‌کنند. با این تفاسیر می‌توان نتیجه گرفت که احتمال آلوده شدن شیر‌های پاستوریزه پس از باز شدن درب‌شان وجود دارد. از این رو توصیه میشود که شیر‌های پاستوریزه را خیلی زود مصرف کنید و ترجیحا به تاریخ مصرف آن توجه بیشتری کنید و حتما به اندازه نیاز خود و خانواده خود شیر تهیه کنید؛ چرا که این ماده خیلی زود فاسد و آلوده میشود.
