خاموش شدن ناگهانی بخاری گازی به دلایل متعددی ممکن است اتفاق بیفتد اگر علت خاموش شدن ناگهانی بخاری گازی را نمی دانید در ادامه علت خاموش شدن خود به خود بخاری گازی را بیان خواهیم کرد همچنین در پایان با طریقه نصب لوله بخاری گازی آشنا خواهید شد.
همواره یکی از شرایط لازم برای ایجاد آتش و تولید گرما وجود هوا است. راه ارتباطی هوا و وسایل گازسوزی نظیر بخاری نیز از طریق دودکش مهیا شده است. به همین دلیل برای نصب صحیح بخاری گازی باید دودکش مناسبی برای آن در نظر گرفت. به طور کل مهمترین دلیل مرگ و میر افراد در اثر گاز گرفتگی به طور مستقیم یا غیر مستقیم با دودکش وسایل گازسوز مرتبط است. البته نصب دودکش پس از خرید بخاری گازی انجام میگیرد. این در حالی است که پیش از نصب دودکش و هنگام خرید بخاری گازی هم باید برخی نکات ایمنی را رعایت کرد.
در هنگام خرید یک بخاری گازسوز حتما باید به دارا بودن نشان استاندارد ملی ایران توجه کنید. همچنین یک بخاری گازی دودکش دار باید بدون چون و چرا به سنسور حرارتی یا سیستم ODS مجهز باشد. البته اکنون مدتی است که بخاریهای بدون دودکش نیز در بازار یافت میشود. هنگام خرید بخاریهای بدون دودکش باید دقت کنید که بخاری حتما مجهز به سیستم ODS و همچنین سیستم گاورنر باشد.
البته پیش از نصب صحیح بخاری گازی در کنار نکات ایمنی باید به میزان مصرف انرژی بخاری نیز توجه کرد. معمولا میزان انرژی مصرف شده توسط بخاریها با برچسبی که روی آنها وجود دارد معین میشود. بنابراین همواره سعی کنید بخاریهایی را انتخاب کنید که میزان انرژی کمتری را مصرف میکنند. پس از رعایت کردن نکاتی که به آنها اشاره شد نوبت به نصب بخاری میرسد.
فصل سرما رسیده و مردم مناطق سردسیر از بخاری گازی استفاده می کنند، استفاده از بخاری گاز بعضی از مواقع مشکلاتی را برای استفاده کننده از آنها دارد.بخاری های گازی به علل مختلف خاموش می شود، که خاموش شدن بخاری گازی خطراتی را به همراه خواهد داشت. پس باید به دنبال علت خاموش شدن بخاری گازی خود باشید. اگر علت خاموش شدن بخاری گازی خود را نمی دانید، علت خاموش شدن بخاری گازی را دراین مقاله بخوانید.
علت خاموش شدن بخاری گازی
برای دانستن علت خاموش شدن بخاری گازی، ابتدا لازم است که درباره بخاری گازسوز اطلاعات لازم را به شما آموزش دهیم و سپس به یافتن علت های خاموش شدن بخاری گازی و همچنین به رفع عیب علت خاموش شدن بخاری گازی بپردازیم.
ساختمان و اجزاء بخاری گازی
بخاری های گازسوز در انواع طرح ها و با باز دهی حرارتی گوناگون تولید می شوند.ولی طرز کار و ساختمان همگی آن ها یکسان و به شرح زیر است.
۱-بدنه اصلی که از ورق فولاد تهیه می شود و سطح آن را لعاب کاری یا رنگ و یا با رنگ کاری به روش استاتیک پوشش می دهند.
۲- کوره (محفظه احتراق ) که از ورق فولاد تهیه شده و برای جلوگیری از زنگ زدگی و ایجاد حرارت مطبوع و دوام بیشتر آن را لعاب کاری میکنند.
۳- مشعل (اجاق ) معمولا”از فولاد ضد زنگ تهیه می شود.
۴- مجموعه{ پیلوت (شمعک )،ترموکوپل و فندک } الف- پیلوت یا شمعک که کلاهک آن گاز را در سه جهت هدایت می کند (جرقه زن – مشعل اصلی- ترموکوپل ) در انتهای دیگر آن نازل گاز قابل تنظیم قرار دارد. ب- ترموکوپل که وظیفه قطع گاز را در مواقع ضروری بر عهده دارد و در قسمت ترموکوپل از فهرست وسایل گازسوز کاملا” توضیح داده شده است. ج- جرقه زن که الکتریسته حاصل از پیزو الکتریک داخل شیر کنترل را به جرقه مبدل می سازد.
۵- شیر کنترل (کاربراتور ) که وظیفه کنترل سوخت و روشن بودن دائم شمعک را بعهده دارد و شامل قسمت های اصلی زیر است :
الف- واحد نظارت بر شعله یعنی مکانیزم ترموکوپل ب- کنترل کننده عبور جریان گاز ج- فیلتر د- تنظیم کننده های عبور جریان گاز به مشعل اصلی ه- جرقه زن
۶- لوله های رابط از جنس آلومینیوم یا مس واز نوع نیمه سخت بوده و گاز را از شیر کنترل به مشعل اصلی و پیلوت می رسانند.
۷- شیشه که برای زیبایی و مشاهده ی شعله بخاری و از جنس سکوریت می باشد.
۸- سپر های کنترل و توزیع حرارت و دودکش.
اجزای ترموکوپل بخاری گازی
۱- فنر تخت نگهدارنده دکمه فرمان
۲- واشر روی فنر بالا نگهدارنده محور
۳- فنر استوانه ای محور
۴- اورینگ محور
۵- محور
۶- بدنه
۷- واشر روی فنر صفحه تنظیم گاز
۸- فنرصفحه تنظیم گاز
۹- واشر زیر فنر صفحه تنظیم گاز
۱۰- پولک صفحه تنظیم گاز
۱۱- اورینگ کف جایگاه بوبین
۱۲- پنج گوش
۱۳- پین محور
۱۴- چکش جرقه زن
۱۵- در پوش جرقه زن
۱۶- اهرم جرقه زن
۱۷- فنر مخروطی روی اهرم جرقه زن
۱۸- دگمه فرمان
۱۹- واشر فلزی هسته جرقه زن
۲۰- فنر استوانه ای جرقه زن
۲۱- کاور (قالپاق)
۲۲- جایگاه بوبین
۲۳- پیچ نگهدارنه بوبین (مهره)
۲۴- مهره اتصال دهنده لوله پیلوت
۲۵- پیچ تنظیم مینیمم
۲۶- اورینگ پیچ فیلتر
۲۷- پیچ فیلتر گاز پیلوت
۲۸- پیچ تنظیم ماکزیمم
۲۹- اورینگ پیچ تنظیم ماکزیمم
۳۰- اورینگ پیچ مینیمم
۳۱- مهره اتصال دهنده لوله خروجی
۳۲- نگهدارنده لوله مسی پیلوت
۳۳- نگهدارنده لوله خروجی اصلی
۳۴- بوبین
۳۵- کاشی جرقه زن
۳۶- فیلتر پیلوت
۳۷- خار ایمنی میله دکمه فرمان
۳۸- پیچ اتصال بدنه و جایگاه بوبین
۳۹- پیچ اتصال سمت خروجی بدنه
۴۰- پیچ اتصال پیلت تنظیم کورس
۱- قبل از نصب و روشن کردن بخاری اطمینان حاصل کنید که لوله دودکش کاملا” تمیز و عاری از هر گونه گرفتگی باشد.مکش دودکش را به روش زیر می توان کنترل نمود.شعله کبریتی را نزدیک دهانه دودکش بگیرید اگر شعله به طرف دودکش متمایل شود نشانه این است که دودکش باز بوده واز قدرت کشش خوبی بر خوردار می باشد.
۲- پس از نصب و بر قراری جریان گاز باید کلیه اتصالات را با کف صابون آزمایش و نشت یابی نمود.
۳- در صورت استفاده از کپسول حد اقل فاصله یک متری را بین کپسول و بخاری رعایت نموده واز خوابیدن کپسول جدا” خودداری نمایید.
۴- قطر دودکش داخل دیوار نبایستی کمتر از قطر دودکش بخاری باشد.
۵- وسایل گازسوز برای سوختن نیاز به اکسیژن کافی دارند،لذا از کیپ بستن درب و پنجره های اتاق خود داری نمایید.
۶- لازم است بین سیستم لوله کشی ساختمان و بخاری گازسوز یک شیر قطع و وصل توپکی نصب گردد تا در صورت نیاز بتوان جریان گاز رافورا” قطع نمود.
۷-هر چند ماه یک بار کلیه اتصالات را از نظر نشت گاز با کف صابون آزمایش کنید.
۸- حد اقل فاصله بخاری از دیوار باید ۳۰ سانتیمتر باشد.
۹- از پاشیدن آب به روی شیشه و بدنه بخاری جدا” خودداری نمایید.
۱۰- بخاری را در محل مناسب نصب نمایید تا در مقابل جریان شدید هوا نباشد.
۱۱- هر گز از بخاری،بدون دودکش استفاده ننمایید.
۱۲- جهت اتصال بخاری به سیستم لوله کشی گاز از لوله مسی و آلومینیوم (از نوع نیمه سخت) و یا شیلنگ مخصوص گاز استفاده کنید.
۱۳- حد اکثر طول شیلنگ از ۵/۱ متر و طول لوله مسی از ۲ متر نباید بیشتر گردد.
۱۴- عبور شیلنگ گاز از داخل دیوار ،سقف و کف اتاق غیر مجاز است.
۱۵- بهتر است از حد اقل تعداد زانویی و لوله در نصب استفاده شود .
۱۶- در انتهای دودکش باید کلاهکی قرار داده شود که باد گازهای حاصل از احتراق را به داخل بخاری بر گشت ندهد.
۱۷- انتهای لوله دودکش از بلند ترین نقطعه ساختمان در پشت بام باید حدود ۶۰ سانتیمتر بلندتر باشد.
۱۸- قبل از روشن کردن بخاری دقت نمایید تا اطراف و در نزدیکی بخاری هیچگونه اشیاء قابل اشتعال وجود نداشته باشد.
۱۹- دقت کنید مکان قرار گرفتن بخاری مسطح بوده و بخاری کاملا” تراز باشد.
۲۰- جهت حفظ طول عمر شیشه بخاری ، شعله را به آرامی و بتدریج کم و زیاد کنید.
۲۱- اگر برای سوخت بخاری از کپسول گاز مایع استفاده می نمایید ، کپسول باید مجهز به رگلاتور استاندارد شده فشار ضعیف باشد . و نازل (ژیگلور ) مشعل اصلی ویژه گاز کپسول بوده و شعله پیلوت تنظیم گردد.
۲۲- در صورت قطع ناگهانی جریان گاز و خاموش شدن بخاری حدود ۱۰ دقیقه صبر نمایید و مجددا” بخاری را روشن کنید اگر موفق به روشن کردن شمعک با جرقه زن نشدید می توانید دریچه کوچک منبع حرارتی را باز نمایید و با استفاده از کبریت یا فندک الکتریکی دستی ، شمعک را روشن کنید.
عیب۱- پس از روشن کردن بخاری بوی گاز های حاصل از احتراق به مشام می رسد.
علت۱- مجرای دودکش مسدود شده است.
رفع عیب ۱- مسیر دودکش را کنترل وشی مسدود کننده را بر طرف نمایید.
عیب۲- پس از روشن کردن بخاری بوی گاز های حاصل از احتراق به مشام می رسد.
علت۲- قطر دودکش ساختمان کمتر از قطر دودکش بخاری است.
رفع عیب۲- از دودکش با قطر مناسب استفاده کنید.
عیب ۳- پس از روشن کردن بخاری بوی گاز های حاصل از احتراق به مشام می رسد.
علت۳- دودکش بدون کلاهک می باشد.
رفع عیب ۳- برای جلوگیری از وارد شدن گازهای حاصل از احتراق به داخل بخاری در اثر وزش باد از کلاهک مناسب استفاده نمایید.
عیب۴- پس از روشن کردن بخاری بوی گاز های حاصل از احتراق به مشام می رسد.
علت۴- دودکش روی پشت بام به اندازه کافی ارتفاع ندارد
رفع عیب ۴- حد اقل ارتفاع دودکش از بلندترین نقطه روی پشت بام باید ۶۰ سانتیمتر باشد.
عیب ۵- پس از روشن کردن بخاری بوی گاز های حاصل از احتراق به مشام می رسد.
علت۵- بخاری فاقد شیشه می باشد.
رفع عیب ۵- در صورتی که شیشه های بخاری شکسته و فاقد شیشه باشد بویژه در هنگام باز و بست درب اتاق شعله به بیرون از محفظه احتراق کشیده شده و گاز حاصل در فضا پخش می شود.شیشه یا شیشه های محفظه احتراق را نصب نمایید.
عیب ۶- پس از روشن کردن بخاری بوی گاز های حاصل از احتراق به مشام می رسد.
علت۶- باز بودن دریچه روشن کردن پیلوت با کبریت.
رفع عیب ۶- این عیب به ندرت اتفاق می افتد که مجموعه (پیلوت،جرقه زن و ترموکوپل) از جای خود خارج شده و یا در جای مناسب تعبیه نشده و گازهای حاصل از سوخت پیلوت از دریچه روشن کردن پیلوت با کبریت به بیرون از محفظه احتراق هدایت می شود این قسمت را بر رسی ورفع عیب نموده و دریچه مذکور را ببندید.
عیب۷- پس از روشن کردن بخاری بوی گاز های حاصل از احتراق به مشام می رسد.
علت۷- خرابی محفظه احتراق
رفع عیب ۷- خیلی به ندرت اتفاق می افتد که محفظه احتراق (کوره)درست جوشکاری نشده و یا درزجوش ها از هم جدا شده و یا در اثر پوسیدگی و سوراخ شدن ،گازهای سوخته به بیرون نشت کند .در صورت مشاهده چنین عیبی کوره را تعمیر یا تعویض نمایید.
عیب۸- پس از نصب بخاری و باز کردن شیر اصلی گاز بوی گاز خام به مشام می رسد.
علت ۸- نشت گاز از دو سر شیلنگ یا لوله مسی رابط بین شیر اصلی و شیر کنترل بخاری.
رفع عیب ۸- با کف صابون محل اتصال شیلنگ یا لوله به شیر اصلی و شیر کنترل بخاری را آزمایش و در صورت نشت گاز محل مورد نظر را رفع عیب نمایید.
عیب۹- پس از روشن کردن بخاری بوی گاز خام به مشام می رسد .
علت ۹- نشت از قسمت های شیر کنترل است.
رفع عیب ۹- کاور یا قالپاق شیر کنترل را بر دارید.(کاور ها یا با فشار جازده شده اند و یا به کمک یک پیچ به بدنه شیر متصل شده اند.) بعد با کف صابون سطح شیر کنترل و در حقیقت اطراف پیچ های تنظیم ماکزیمم،مینیمم و محور را پوشانیده دقت کنید که در کدام قسمت حباب تشکیل شده و نشتی دارد. سپس( با توجه به شکل انفجاری شیر کنترل و قطعات آن ) پیچ مربوطه را باز کرده و واشر اورینگی آن را تعویض نمایید.
عیب ۱۰- پس از روشن کردن بخاری بوی گاز خام به مشام می رسد .
علت ۱۰- نشت گاز از اتصالات لوله های رابط بین شیر کنترل و مشعل یا پیلوت .
رفع عیب ۱۰ – به ندرت اتفاق می افتد که اتصالات لوله های متصل به شیر کنترل شل بوده و باعث نشتی گاز گردد.این قسمت را با کف صابون آزمایش و رفع عیب نمایید.
عیب ۱۱- با چرخاندن دگمه فرمان از حالت پیلوت به شعله اصلی مشعل روشن نشده و گاز زیادی به اطراف پراکنده می شود.
علت ۱۱- انسداد مجرای ورودی مشعل توسط شی خارجی
رفع عیب ۱۱- قبل از هر اقدامی ابتدا شیر اصلی را ببندید و مجرای ورودی مشعل را باز رسی کنید در صورتی که چیزی درون آن بود خارج نمایید.
عیب ۱۲- با چرخاندن دگمه فرمان از حالت پیلوت به شعله اصلی مشعل روشن نشده و گاز زیادی به اطراف پراکنده می شود.
علت ۱۲- انحراف نازل (ژیگلور) گاز از جای خود.
رفع عیب ۱۲- در صورتیکه نازل گاز در اثر ضربه و یا شل شدن پیچ های آن از جای خود منحرف شده باشد گاز به داخل مشعل تزریق نمی شود . ژیگلور و قطعات متصل به آن را در جای خود قرار داده و تنظیم نمایید.
عیب ۱۳- از بخاری روشن و در حال کار بوی گاز خام به مشام می رسد.
علت ۱۳ – خاموشی یکی از شعله های پیلوت
رفع عیب ۱۳- در صورت تنظیم نبودن شعله پیلوت احتمال خاموشی یکی از شعله ها هست.واین امر باعث بوی گاز می شود .طول و اندازه شعله پیلوت را تنظیم نمایید.برای این کار پیچ پشت پیلوت را باز نموده با پیچ گوشتی پیچ تنظیم شعله پیلوت را در حالی که شعله آن را مشاهده می کنید. تنظیم نمایید.
عیب ۱۴- بخاری شعله مناسبی ندارد و بوی گاز خام استشمام می شود.
علت ۱۴- انسداد سوراخ های مشعل
رفع عیب ۱۴- کثیفی بیش از حد مشعل و انسداد سوراخ های آن جلوی عبور مخلوط هوا و گاز را گرفته عیب مذکور رخ می دهد. مشعل را از جای خود خارج نموده با برس و یا با فشار باد آن را تمیز نمایید.
عیب ۱۵- گاهی اوقات بخاری خود به خود خاموش می شود .
علت ۱۵- تنظیم نبودن شعله شمعک و عدم گرم شدن ترموکوپل
رفع عیب ۱۵- در صورتی که سر ترموکوپل درست در شعله شمعک قرار نگرفته باشد الکتریسته تولید شده توسط آن به حدی نیست که بتواند هسته بوبین را در حالت جذب نگه دارد . بنابراین فنر بوبین هسته را به بیرون رانده و مسیر گاز را مسدود می کند . محل قرار گرفتن ترموکوپل را باز رسی و رفع عیب نمایید. همچنین در صورتی که شعله شمعک پایین تر از سر ترموکوپل و یا بالاتر از آن قرار گرفته آن را مطابق آنچه در رفع عیب ۱۳ گفته شد تنظیم نمایید.
عیب ۱۶- در هنگام روشن کردن بخاری با رها کردن دگمه فرمان به منظور روشن ماندن شمعک ، گاز قطع و شمعک خاموش می شود.
علت ۱۶- خرابی ترموکوپل
رفع عیب ۱۶- ترموکوپل را مطابق آنچه در مبحث ترموکوپل از فهرست لوازم گازسوز گفته شد آزمایش کنید ودر صورت معیوب بودن آن را تعویض نمایید.
عیب ۱۷- در هنگام روشن کردن بخاری با رها کردن دگمه فرمان به منظور روشن ماندن شمعک ، گاز قطع و شمعک خاموش می شود.
علت ۱۷- خرابی بوبین
رفع عیب ۱۷- در صورتی که ترموکوپل سالم باشد . عیب از بوبین می باشد مطابق آنچه در مبحث ترموکوپل و بوبین از فهرست لوازم گازسوز گفته شده بوبین را آزمایش کنید ودر صورت معیوب بودن آن را تعویض نمایید.
عیب ۱۸- با وجود فشار گاز مناسب در شبکه لوله کشی ، شعله پیلوت کوتاه است و تنظیم نمی شود.
علت ۱۸- کثیفی بیش از حد فیلتر
رفع عیب ۱۸- کاور شیر کنترل را بر داشته با توجه به شکل گسترده شیر کنترل، فیلتر مربوطه را تعویض نمایید.
خطرات نصب بخاری گازی
گرمای بخاری همیشه لذت بخش نیست و به خصوص بخاری های گازی حوادث تلخی را در صورت رعایت نکردن ایمنی در پی دارند.در چند سال اخیر حوادث تلخی از مرگ هموطنان عزیزمان بر اثر استنشاق گاز و عدم رعایت نکات ایمنی در نصب بخاری گازی شاهد بوده ایم.نصب بخاری گازی
آمارهای پزشکی قانونی و سازمان آتش نشانی تهران متاسفانه نشان می دهد که سال به سال ، بر شمار قربانیان ناشی از استنشاق گاز یا به اصطلاح عموم ، گاز گرفتگی افزوده شده است.
برای این امر دلایل چندی ذکر شده است که عمده ترین آنها به ضعف آموزشی مردم در نحوه استفاده از وسایل گاز سوز باز می گردد و در رتبه دوم ، وسایل گاز سوز پرتعدادی در بازار مقصر است که استاندارد نیست و به فراوانی هم تولید و توزیع می شود.
درباره راههای مقابله با گازگرفتگی مجموعه ای از سووالات در اذهان وجوددارد . ایرنا در استان تهران این سووالات را جمع آوری و به نزد کارشناسان امر در سازمان آتش نشانی تهران برده است . جواب آنها را که سالهای بسیاری تجربه مقابله با حوادث مختلف و از جمله گاز گرفتگی را دارند ، در اینجا می خوانید.
لطفا دقایقی فرصت بگذارید و این مطلب را بخوانید باور کنید حتما ارزش آنرا خواهد داشت.
دریچه کولر در زمستان بسته باشد یا باز؟
در فصل سرما توصیه می شود دریچه کولر بسته شود، زیراکانال کولر به علت داشتن ارتفاع و قطر بیشتر نسبت به دودکش ساختمان، عمل دودکشی قوی تری انجام می دهد و می تواند به عنوان دودکش عمل کند و جریان خروج دود از دودکش به صورت معکوس انجام شود.
این عمل به ویژه هنگامی که منافذ ورود هوا به داخل فضای بنا مسدود باشد بهتر و راحت تر صورت می گیرد و می تواند در حالت جریان معکوس یعنی عمل ورود هوا از دودکش و خروج حرارت و محصولات احتراق از کانال کولر صورت گیرد.
علائم مسمومیت با گاز co چیست؟
علائم مسمومیت با منواکسید کربن می تواند طیف وسیعی از علائم را شامل شود که در بیماری های مختلف دیده می شود. متاسفانه بسیاری از این علائم شبیه به علائم سرماخوردگی است و اکثر افراد فکر می کنند به دلیل سردی هوا دچار سرماخوردگی شده اند و تمایل به استراحت و خوابیدن پیدا می کنند. ابتلای تمام افراد خانواده به علایمی شبیه به آنفلوآنزا، بروز مسمومیت در افراد را نشان می دهد.
سردرد
ضعف جسمانی
سرگیجه و بی قراری
تهوع و استفراغ
خمیازه کشیدن بیش از حد.
کاهش دید از علایم عمومی مسمومیت ها است.
حالت خواب آلودگی شدید، کسلی، خستگی و کاهش قدرت عضلانی از جمله علایم اولیه مسمومیت در افراد به شمار می رود. چنانچه افراد در این مرحله متوجه چنین علایمی شدند، با خارج شدن از فضای آلوده می توانند از پیشرفت مسمومیت پیشگیری کنند.
استفاده از شومینه به عنوان وسیله گرمایشی
آیا استفاده از شومینه به عنوان یک وسیله گرمایشی مناسب است؟
به علت آنکه عمل احتراق در شومینه در محیط باز صورت می گیرد (دردرون محفظه نیست) انتشار محصولات احتراق (شامل co و co2) در مقایسه با سایر وسایل گاز سوز با محفظه، بسیار بیشتر است.
به علت داشتن دمپر دریچه مسدود کننده (دودکش )و تنظیم دستی آن، احتمال وقوع خطا و اشتباه زیاد و خطر آفرین است.
به علت اتلاف انرژی حرارتی بسیار زیاد در مقایسه با دیگر وسایل حرارتی گاز سوز توصیه نمی شود.
به علت آنکه عمل احتراق در شومینه در محیط باز صورت می گیرد احتمال بازیگوشی کودکان و بروز آتش سوزی بسیار زیاد است.
توصیه می شود از شومینه صرفاً به عنوان تنها وسیله گرمایشی در محیط استفاده نشود زیرا جنبه تزئینی و لوکس آن بر جنبه گرمایشی آن غالب است.
نکته:استفاده از شومینه به مدت کوتاه مدت آنهم در زمان هوشیاری و بیداری اشکال ندارد.
توصیه می شود در مکان هایی که از وسایل گازسوز استفاده می شود ،جهت بالابردن ضریب ایمنی محل، از سنسور حساس به گاز CO استفاده شود.
اگرچه این روزها استفاده از پکیجهای گرمایی و سیستمهای حرارت مرکزی زیاد شده است. اما بازهم بسیاری از خانوادهها هنوز برای گرم کردن منزل خود در فصل سرما از بخاریهای گاز سوز استفاده میکنند. اما در صورت عدم رعایت نکات ایمنی، استفاده از این وسایل گاز سوز منجر به مشکلات تنفسی و گازگرفتگی خواهد شد. نصب صحیح دودکش از این جهت اهمیت دارد که مانع از نشت گاز مونوکسیدکربن که حاصل سوخت ناقص است، میشود. این گاز بی رنگ و بی بو است و به همین دلیل به سادگی قابل تشخیص نیست ولی به قدری خطر ناک است که حتی در موارد کم هم میتواند منجر به مرگ شود. در ادامه نکاتی بیان شده است که باید در نصب بخاری و تست دودکش رعایت کنید.
بررسی قدرت مکش دودکش
پیش از آن که بخاری گازسوز را با لوله بخاری به ورودی دودکش متصل کنید، باید از قدرت مکش دود و گاز توسط دودکش اطمینان حاصل نمایید. چرا که در غیر این صورت ممکن است گازهای سمی به درون اتاق برگشته و برایتان دردسر ایجاد کند. به منظور بررسی قدرت مکش دودکش میتوانید یک تکه کاغذ یا پنبهای آغشته به بنزین یا الکل را درون محفظهی منتهی به دودکش قرار داده و آن را آتش بزنید. پس از انجام این کار باید دودکش بتواند تمام حجم ایجاد شده از دود و گاز را از درون محفظه خارج کند. در غیر این صورت از قدرت مکش کافی برای انجام این کار برخوردار نیست.
بررسی منافذ تخلیه دود
اگر به محل جدیدی نقل مکان کردهاید، پیش از نصب بخاری یا سایر وسایل گازسوز نظیر آبگرمکن ورودی و خروجی دودکشها را به دقت مورد بررسی قرار دهید و از باز بودن کامل منافذ آن اطمینان حاصل کنید. برای انجام این کار در دودکشهایی که به شکل عمودی نصب شدهاند میتوانید وزنهی سنگینی را به سر یک طناب بسته و توسط آن از باز بودن ورودی و خروجی دودکشها اطمینان یابید.
چک کردن میزان گرمای لوله بخاری
همچنین هر چند وقت یک بار لولهی خروجی دودکش را که در فضای بستهی اتاق قرار دارد، به آهستگی با دست خود لمس کرده تا از داغ بودن آن اطمینان حاصل کنید. با توجه به اصول نصب صحیح بخاری گازی داغ بودن لولهی دودکش نشان از آن دارد که روند خروج گازهای سمی حاصل از احتراق بخاری به خوبی در حال انجام است. بنابراین اگر لولهی خروجی دودکش سرد بود باید هر چه زودتر نسبت به عیبیابی آن و رفع مشکل موجود اقدام نمایید.
با رعایت نکات زیر زمستانی با خاطر آسوده خواهید داشت. نصب صحیح دودکش بخاری گازی از اهمیت فراوانی برخوردار است. چرا که در صورت عدم انجام این کار به شکل صحیح ممکن است مشکلات متعددی برای سرنشینان خانه به وجود بیاید. مشکلاتی که حتی میتواند برای آنها خطرات جانی را به همراه داشته باشد. در طول سالهای اخیر همواره سهل انگاریهای مرسوم در زمینهی نصب بخاریهای گازی حادثه آفریده و عدهی قابل توجهی از هموطنان ما را به کام مرگ فرستاده است. متاسفانه با وجود رشد روزافزون رسانههای ارتباط جمعی هنوز افراد فراوانی وجود دارند که از روش نصب صحیح بخاری گازی بی اطلاع هستند.
۱. از بخاریهای دارای نشان استاندارد استفاده کنید و باید قبل از استفاده، این وسایل توسط افراد متخصص بازبینی و سرویس شود.
۲. اگر چند وسیلهی گاز سوز دارید هر وسیله باید دارای دودکش استاندارد جداگانه و مجهز به کلاهک باشد. کلاهک باید به شکل اچ باشد تا هم از عبور شی در آن جلوگیری شود و هم به خاطر جریانات هوا مثل وزش باد موجب احتراق ناقص گاز نشود.
۳. قبل از نصب از باز بودن مسیر دودکش بخاری مطمئن شوید. برای این کار و تست دودکش بخاری میتوانید یک بطری نوشابهی کوچک را به یک طناب ببندید سپس آن را از دودکش پشت بام به داخل دودکش بیندازید اگر قادر به مشاهدهی بطری نوشابه در محل نصب بخاری در اتاق شدید یعنی مسیر باز است. هر چند وقت یک بار مسیر دودکش را کنترل کنید که شی یا پرندهای در آن گیر نکرده باشد.
۴. برای کنترل مکش دودکش میتوانید یک کبریت را آتش بزنید و در مقابل لوله در محل نصب بگیرید. اگر شعله آتش به سمت بالا کشیده شد یعنی مکش دودکش به درستی کار میکند و اگر هیچ تغییری در شعله ایجاد نشود و یا شعله به سمت اتاق برگردد، نشان دهندهی عملکرد اشتباه و نامناسب دودکش است. برای درک بهتر این روش میتوانید فیلم زیر را مشاهده کنید.
۵. مطمئن شوید که لوله بخاری محکم و بدون هیچ درزی به محل اتصال و به یکدیگر نصب شده است. در تصویر زیر عدم اتصال درست دو لوله باعث پخش گاز مونوکسید کربن در اتاق و به دنبال آن خفگی خواهد شد.
۶. طول شیلنگ اتصال گاز از لوله اصلی گاز به بخاری نباید بیشتر از 120 سانتی متر شود. درهنگام نصب حتما دو سر آن با بست فلزی محکم بسته شود. از شیلنگهای گازی که دارای نشان استاندارد هستند، استفاده شود و توصیه میگردد که شیلنگ گاز هر 3 سال یکبار تعویض شود. هر وسیله گاز سوز باید به یک شیر جداگانه قطع و وصل گاز متصل باشد.
۷. پس از نصب بخاری و روشن کردن آن باید لولهی بخاری گرم باشد. برای تست دودکش بخاری اگر به لوله دست زدید و لولهی بخاری سرد بود یعنی دودکش درست کار نمیکند. این موضوع خطرناک است و باید برای بررسی مشکل و اصلاح آن اقدام کنید.
۸. راهی برای تهویهی هوا باز بگذارید. مثلا دریچههای باز کولر عمل مناسبی جهت تهویه هواست. بازگذاشتن یک پنجره کوچک یا در به نحو مطمئن که بسته نشود راه حل مناسبی جهت تهویه هواست.
۹. از بخاریهای دستی برای گرم کردن هوای حمام به هیچ عنوان استفاده نکنید. چون محیط حمامها کوچک است و اکسیژن محیط نیز در اثر بخار آب به CO سطوح بالا رانده میشود و در نهایت بر اثر سوختن ناقص و ایجاد گاز مسمومیت قطعی خواهد بود.
۱۰. پس از روشن کردن بخاری توجه شود که شعله های بخاری باید به رنگ آبی باشند. شعلههای زرد و نارنجی نشانهی خطر هستند.
۱۱. اگر از دودکشهای غیر دیواری (غیرثابت) استفاده میکنید. مطمئن شوید که دودکشها به درستی متصل شدهاند و از مواد غیر قابل اشتعال و گالوانیزه (زنگ نزن) و از مقاومت فیزیکی مناسبی برخوردار باشند. این نوع دودکشها باید حتی الامکان کوتاه و مستقیم بوده و باید در محل اتصالات کاملا محکم و غیر قابل نفوذ باشند.
اصولا از آنجایی که سوراخ دودکش روی دیوار نصب شده، منطقی آن است که بخاری گازی نزدیک به دیوار نصب شود. با این حال شیوه نصب صحیح بخاری گازی به این ترتیب است که فاصلهی آن با دیوار باید تقریبا 30 سانتیمتر باشد. از سوی دیگر فاصلهی رابط دودکش با دیوار نیز باید رقمی معادل 15 سانتیمتر باشد. هنگام نصب بخاری حتما باید به این نکته توجه داشت که در محیط در نظر گرفته شده برای نصب، حتما هوای تازه جریان داشته باشد. چرا که در غیر این صورت ممکن است بخاری خاموش شود و گازهای سمی متصاعد شده از آن برای ساکنان آن محیط بسته ایجاد دردسر نماید.
افزون بر آن بخاری گازی باید حداقل 50 سانتیمتر دورتر از مواد قابل اشتعالی نظیر کمدهای چوبی یا پردههای پارچهای نصب شود. در کنار این موضوع هنگام نصب صحیح بخاری گازی باید دقت کرد که مایعات و گازهای قابل اشتعال نظیر الکل یا کپسولهای گاز از محل قرار گرفتن بخاری به دور باشند. یکی دیگر از مواردی که هنگام نصب بخاری گازی باید مد نظر قرار داد، عدم نشتی گاز از بخاری یا لوله گازی شیلنگ مانند متصل به آن است. بنابراین اگر به تازگی اقدام به نصب بخاری گازی نموده یا مکان نصب آن را پس از مدتها تغییر دادهاید، حتما نشتی یا عدم نشتی شیلنگ اتصال آن را توسط کف صابون کنترل کنید. این کار بیش از همه باید در محل اتصال شیلنگ با لولهی خروجی گاز و همچنین شیلنگ با درگاه ورودی بخاری انجام شود.
در هنگام نصب صحیح بخاری گازی همواره به این نکته توجه داشته باشید که طول شیلنگ اتصال، از خروجی لولهی اصلی گاز تا ورودی بخاری نباید از 120 سانتیمتر بیشتر باشد. همچنین پس از اتصال دو سر شیلنگ به درگاه خروجی لولهی گاز و درگاه ورودی بخاری باید حتما هر دو سر شیلنگ را توسط بست فلزی محکم کرد. استفاده از بست فلزی استاندارد برای انجام این کار بسیار مهم است. پس هرگز به جای آن از سیم یا مفتول برای بستن دو سر شیلنگ استفاده نکنید.
البته در مورد کم و کیف شیلنگ اتصال ملاحظات دیگری نیز وجود دارد. به عنوان مثال هنگام نصب بخاری، پیشنهاد میشود که شیلنگ اتصال گاز هر سه سال یکبار تعویض گردد. همچنین همواره باید از وجود نشان استاندارد در شیلنگی که برای اتصال بخاری و لولهی گاز مورد استفاده قرار میگیرد اطمینان حاصل نمود. در کنار این موارد هرگز نباید از طریق ایجاد انشعاب، دو یا چند وسیلهی گازسوز را به یک شیر خروجی گاز متصل کرد. در واقع هر وسیلهی گازسوز باید تنها به یک شیر خروجی گاز متصل باشد.
اصول نصب صحیح بخاری گازی به این نکته اشاره دارد که بخاریهای بدون دودکش را نباید در فضاهای تنگ و کوچک و بخشهای حساسی از خانه نظیر حمام، انباری یا اتاق خواب استفاده کرد. علاوه بر آن بهتر است در مدارس ابتدایی، مهدهای کودک و همچنین فضاهای کاملا عایقبندی و درزگیری شده به جای بخاری گازی بدون دودکش از نوع دودکشدار آن استفاده کرد. به منظور تغییر نوع گاز مصرفی نیز باید گاورنر، سیستم ODS، نازل تعویض و نازل بخاری دوباره تنظیم شود. پس از توجه به تمام نکاتی که به آن اشاره شد، نکات ایمنی دیگری هم وجود دارد که باید آنها را هنگام نصب دودکش بخاری گازی مورد توجه قرار داد.
نصب بخاری و آبگرمکن گازی بدون دودکش کار بسیار خطرناکی است و باید به شدت از آن پرهیز کرد. به خصوص اگر قرار است این وسایل گاز سوز در محیطهای بسته نصب شوند. گذشته از آن همواره باید از وجود دودکشهای استاندارد برای وسایل گازسوز بهره گرفت. به عنوان مثال استفاده از دودکشهای آکاردئونی که اغلب از جنس آلومینیوم ساخته شدهاند، به دلیل عدم وجود امکان آببندی در ابتدا و انتهای آن، معمولا کار خطرناکی به شمار میرود.
هنگام عبور دودکش از داخل دیوار و تقاطع آن باید قطر لولهی فلزی به طور کامل یکسان باشد. در مجموع کم کردن قطر لوله هنگام خروج از ساختمان از طریق دیوار یا سقف به هیچ وجه توصیه نمیشود. از نصب دودکش در حیاط خلوتهای سقف دار و سر بسته نیز باید به شدت خودداری نمود. همچنین داکت دودکش وسایل گازسوز باید هم از بخش بالا و هم از بخش پایین خود از طریق یک خروجی مناسب به هوای آزاد دسترسی داشته باشد. به طور کل این دسترسی به هیچ وجه نباید قطع گردد.
چه در آن بخش از دودکش که داخل دیوار قرار دارد و چه در بخشی از آن که بیرون از دیوار است نباید از لولههای پلاستیکی و غیر مقاوم در برابر حرارت استفاده کرد. حالت ایدهآل آن است که در ساخت دودکش وسایل گازی از ورقهای ضد زنگ یا گالوانیزهی نسبتا پر ضخامت استفاده شده باشد.
هنگام نصب دودکش باید به این نکته توجه داشت که حتما انتهای لولهی آن به کلاهک مجهز باشد تا از ورود باد و باران یا سایر اجسام و همچنین حیواناتی نظیر گربه به محفظهی دودکش جلوگیری به عمل آید.
البته وجود کلاهک در سوختن منظم گاز وسایل گازسوز نیز تاثیرگذار خواهد بود. بنابراین به دلیل اهمیت وجود کلاهک در دودکش وسایل گازسوز سعی کنید هر چند وقت یک بار صحت و سلامت آن را مورد بررسی قرار دهید. چرا که فشرده شدن بیش از حد کلاهک موجب تغییر حالت و گرفتگی منافذ مربوط به خروج گازهای سمی از دودکش می شود. همچنین ممکن است در طول زمان پرندگان روی کلاهک دودکش لانه بسازند و خروجیهای آن را مسدود کنند.
در کنار موارد یاد شده بهتر است از یک دودکش واحد برای بیش از یک وسیلهی گازسوز استفاده نشود. در واقع دودکش وسایل گازسوز را نباید از یک لوله یا کانال مشترک عبور داد. به طور کل ارتفاع استاندارد برای دودکش در حالت عمودی حداقل 170 سانتیمتر است. همچنین ارتفاع دودکش از بلندترین نقطهی ساختمان در پشت بام نیز باید حداقل 60 سانتیمتر باشد.
در مجموع ارتفاع بخش انتهایی دودکشهای توکار باید حداقل یک متر از سطح پشت بام بیشتر باشد و بالاتر از آن نصب گردد. حداکثر طول قسمت افقی لولهی رابط هم نباید هیچ گاه از سه متر بیشتر شود. همچنین باید توجه داشت که طول این قسمت از دودکش نباید از طول 75 درصد از لولهی عمودی خروجی آن بیشتر باشد.
علاوه بر مواردی که به آن اشاره شد، در قسمت افقی لولههای رابط هم نباید بیش از دو زانوی 45 درجه یا یک زانوی 90 درجه به کار برود. در مجموع به منظور کارایی هرچه بیشتر دودکش و جلوگیری از بازگشت گازهای سمی بخاری به فضای داخل اتاق سعی کنید از نصب زانوی اضافه در مسیر دودکش بپرهیزید. چرا که وجود زانوهای اضافه میزان کارایی دودکش را تا حد قابل توجهی کاهش میدهد.
رعایت این نکات موجب میشود که گازهای سمی حاصل از سوخت گاز نظیر مونواکسید کربن راهی به داخل فضای خانه نیابد و به طور کامل از فضای بسته خارج گردد. گاز مونواکسید کربن رنگ و بوی خاصی ندارد و به همین دلیل تشخیص وجود آن در فضای بسته کار راحتی نیست. این گاز سمی بسیار خطرناک است و عامل مرگ و میر بسیاری از افراد به شمار میرود. اگر غلظت گاز مونواکسید کربن در یک فضای بسته اندک باشد مشکلاتی نظیر خواب آلودگی، گیجی، خستگی، سردرد، سرگیجه و حالت تهوع را برای افراد حاضر در آن فضا به همراه میآورد.
غلطت بالای این گاز در یک محیط سربسته نیز موجب ایجاد حالت خفگی برای افراد حاضر در آن فضا میگردد و در نهایت به مرگ آنها میانجامد. به همین دلیل باید هرازگاه دودکش وسایل گازسوز مورد آزمایش قرار بگیرد تا از صحت عملکرد آنها اطمینان حاصل شود. برای آزمایش کیفیت و کارایی دودکش نیز میتوان از چند روش مرسوم استفاده کرد.