6 ویژگی بهترین بذر گوجه فرنگی+ از کجا بذر خوب سفارش بدیم؟
کشاورزان عزیز آیا ویژگیها و روشهای کاشت بذر یا دانه گوجهفرنگی را میدانید؟ احتمالاً سؤال بسیاری از شما کشاورزان این است که بهترین بذر گوجه فرنگی چه نوع بذری است؟ طبق گفته معاون مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال گفت که 50 درصد بذر گوجهفرنگی فضای باز برابر است با 18 تا 20 تن بذر در داخل کشور تولید میشود.
بهترین دانه گوجه فضای باز برای هر منطقه و شرایط مزرعهای متفاوت است. شما کشاورز عزیزی که مدیریت کافی در حوزه کنترل آفات و بیماریها را ندارید، آیا در این شرایط بهتر نیست که تخم مقاومتری را انتخاب و خریداری کنید؟
گوجهفرنگی در کشور ما به یکی از پرمصرفترین و محبوبترین محصولات به شمار میآید؛ ولی باید دقت کنید که این محصول نیازمند شناخت اصول کشت، زمان مناسب کشت و مراقبتهای مهمی است تا سطح سوددهی و باردهی محصولات بالا رود.
چرا بذر گوجه فرنگی؟
مهمترین ویژگی دانه گوجهفرنگی چیست؟ گوجهفرنگی یکی از ضروریترین محصولات در میان افراد به شمار میرود؛ بنابراین در انتخاب بذر این محصول باید خیلی دقت خود را بالا ببرید تا بهترین نوع آن را خریداری کنید.
امروزه باتوجهبه پیشرفت علم و تکنولوژی انواع مختلفی از بذر گوجه فرنگی به بازار عرضه میشوند که هر یک ویژگیها و خصوصیات مختص به خود را دارند. از جمله این خصوصیات و ویژگیها میتوان به طول دوره رسیدن، سازگاری با شرایط محیطی، عملکرد تخم، خصوصیات ظاهری و سایر موارد اینچنینی اشاره کرد.
در کنار این خصوصیات ذکر شده محصول فوق یکسری ویژگیهای بخصوصی هم وجود دارند که به شرح موارد زیر هستند:
• باکیفیتترین بذر گوجه فرنگی قرمز و آبدار است.
• گوجهفرنگی باید نژاد مناسب برای کشت متناسب در هر اقلیم انتخاب شود.
• در ایران نوع گرد و کشیده این محصول بیشتر کاشت میشود.
• بذر گوجهفرنگی معمولاً در انواع گوناگونی از سیاه، زرد و سبز وجود دارد.
انواع آبیاری بذر گوجه فرنگی
آبیاری موضوع بسیار مهمی در کشاورزی و همچنین از مهمترین نگرانیهای کشاورزان بهحساب میآید. با مدیریت اصولی آبیاری میتوان تولید خود را بالا برد و از ضرر محصول تا حدود زیادی جلوگیری کرد. کشاورزان حتماً باید یک برنامه آبیاری مناسبی درباره تکنیکهای آبیاری داشته باشند؛ بخصوص آبیاری بذر گوجهفرنگی که به ذکر موارد زیر هستند.
آبیاری تحتفشار
سیستم آبیاری بارانی شامل دوار مرکزی، ویل مو و تفنگهای آبپاش است. استفاده صحیح هریک از اینها میتواند رضایت شما را به خود جلب کند؛ اما برای هر کدام از ترفندهای آبیاری، بذر گوجه فرنگی باید به مواردی از جمله هزینه اجرا، نیروی کار و هزینه سوخت توجه کرد.
هر یک از اجزای سیستم آبیاری محصول گوجهفرنگی میبایست توان تحویل ۲۵ میلیمتر آب را در هر ۴ روز یکبار داشته باشند. تحویل آب باید به طور آرام و بهاندازهای باشد تا از ریزش گیاه جلوگیری کند.
آبیاری قطرهای
از روشهای دیگر آبیاری، نوع قطرهای است که یک روشی استاندارد برای تولید محصول بذر گوجه فرنگی محسوب میشود. کشاورزان میتوانند از ماچ پلاستیکی برای کاملکردن ترفندهای آبیاری قطرهای استفاده کنند. از مزایای مهم این روش آبیاری مصرف کمتر آب و بهرهوری بیشتر آن است.
در کل آزمایشها نشان دادهاند محصولاتی که توسط آبدهی قطرهای آبیاری شدهاند، حدود ۴۰ درصد آب کمتری مصرف میکنند.
آبیاری با برنامهریزی
در هنگام این مدل آبیاری بذر گوجه فرنگی باید توجه ویژهای به نرخ تبخیر و تعریق گیاه داشت. عوامل مؤثر تبخیر و تعریق گیاه شامل دما، رطوبت نسبی، رشد گیاه، تابش خورشید و سرعت باد است.
بهعلاوه بهترین زمان برای آبیاری جهت کاهش اثرات تبخیر و عرق گیاه، اوایل صبح است. در هنگام کاشت این محصول باید بدون وقفه ۶ الی ۷ میلیمتر آبیاری شود تا از رطوبت کافی خاک مطمئن شد.
چگونه بذر اصلی را از تقلبی تشخیص دهیم؟
تشخیص بذر و قوطیهای تقلبی از اصلی کار چندان راحتی نیست؛ ازاینرو متقلبان در بیشتر موارد بذر تقلبی را دربسته بندی شرکت اصلی قرار میدهند. مثلاً ته برخی از بذرهای قوطی را بهوسیله چنگک بازکرده و پس از تخلیه بذرهای اصلی، دانه تقلبی را وارد بستهبندی و روانه بازار میکنند.
برای سفارش بذر گوجه فرنگی اصل، بهترین کار این است که از فروشگاههای معتبر بذر مناسب خود را خریداری کنید. با انجام این کار شما با خیالی راحت، کشت و زراعت سودداری را هم تجربه میکنید. دلالان سودجو با ترفندهای حرفهای بذرهای تقلبی را جایگزین بذرهای اصلی دربسته بندیهای شرکتی میکنند.
چند مورد مهم درباره بذرگیری گوجهفرنگی
برای خشککردن بذر بسیاری از گیاهان باید حتماً غلاف یا خود میوه را خشک کنید و بعد از دانههای خشک شده آنها استفاده کرد؛ اما بذر گوجه فرنگی اندکی بیشتر طول میکشد.
چراکه بذر این محصول در فضایی مانند گونی پر از ژل حصار گرفته شده و شامل مهارکنندههای رشد است تا از جوانهزدن دانهها در داخل گوجهفرنگی جلوگیری به عمل آورد. در این بخش میخواهیم آموزش کامل دستورالعمل بذرگیری گوجهفرنگی را به شما بیاموزیم.
1. برداشت بذرها
برای شروع این کار گوجهفرنگیها را از وسط نصف کنید بهگونهای که انتهای ساقه آن در یک طرف قرار گیرد. این کار حفرههای بذر را بهتر نشان میدهد تا اینکه از بخش انتهای ساقه برش دهید.
در برخی از گوجههای ریزتر، بذرها آنقدر در حفره متمرکز شدهاند که میتوانید آنها را بیرون آورده و از بقیه گوجهفرنگی برای پختوپز استفاده کنید. نکته مهم اینکه بسیاری از گوجهفرنگیها نیاز به برداشتن کل بافت گوجه همراه با دانه را دارند.
در کل میتوانید از هر گوجهای که در دسترس خود دارید، استفاده کنید. سپس دانهها را در کاسه یا شیشهای تمیز بریزید.
2. مرحله تخمیر
در این مرحله وقتی مایعات لازم در تفاله گوجهفرنگی برای شناور شدن نداشته باشید، به یک فنجان آب نیاز دارید تا به جداکردن دانهها از تفاله کمک بگیرید. پس از آن کاسه یا شیشه دانههای گوجه را در محیطی گرم قرار دهید. برای انجام عمل تخمیر به 2 الی 4 روز زمان نیاز دارید.
احیاناً اگر از شیشه کنسرو استفاده میکنید، اطمینان کسب کنید که ظرف تخمیر بذر گوجه فرنگی مناسب باشد؛ چون فضای اضافه در بالای شیشه بعضی از بوهای نامطبوع را کنترل کرده و طرفین آن به شما این امکان را داده تا رویدادی که رخ میدهد را مشاهده کنید.
3. بررسی تخمیر
روزانه چندمرتبه روند تخمیر را بررسی کنید. چیزی که در نهایت مشاهده میکنید، لایهای کپکزده در بالای دانهها و تفالهها است. بههیچوجه اجازه ندهید دانهها از این مرحله تخمیر بگذرند؛ زیرا ممکن است شروع به جوانهزدن کنند.
4. جدا کردن دانهها
در این بخش میتوانید لایه کپکزده را برداشته و دور بریزید. بلندکردن لایه کپک پیش از شستشوی بذر موجب شستشوی راحت آن میشود؛ ولی لازم نیست.
چراکه میتوانید اندکی آب به شیشه یا کاسه اضافه کرده و با سرعت خیلی زیاد تکان دهید، سپس بذرهای خوب به ته آن رسیده و به شما این امکان را میدهند تا مقدار اضافی را خالی کنید.
5. تمیز کردن بذرها
در این قسمت مخلوط بذر گوجه فرنگی را در یک صافی ریخته و دانهها را بهدقت زیر آب روان شستشو دهید. حتماً سعی کنید که مابقی تفاله و کپکها را از بین ببرید، طوری که فقط بذرهای تمیز باقی بمانند.
6. خشک کردن دانهها
حال دانهها در یک بشقابی کاغذی یا ظرفی شیشهای پهن کنید تا بهخوبی خشک شوند. تحت هیچ شرایطی از حولههای کاغذی یا کاغذ استفاده نکنید؛ چون با این کار دانهها به کاغذ چسبیده و برداشتن آنها با مشکل مواجه میشود.
سعی کنید بذرها را در محیطهای گرم و خشک نگهداری کرده و اجازه دهید دانهها کامل خشک شوند. بعد از آن هر روز بذرها را از روی بشقاب تکان داده تا مطمئن شوید که به هم نچسبیده و به طور یکنواخت هم خشک شدهاند. نکته دیگر این که اصلاً از حرارت گرمایی برای خشککردن دانهها استفاده نکنید؛ چون بذرها از بین میروند.
7. نگهداری از دانهها
وقتی که بذرها کامل خشک شدند حالا میتوانید آنها را در ظرفی که هوا به داخل آن نفوذ نمیکند و در مکانی خشک و خنک نگهداری کنید. فراموش نکنید که بذرها حتماً باید تاریخگذاری شوند.
بهترین و پرفروشترین بذر گوجه فرنگی
صدها نوع گوجهفرنگی در کشور وجود دارد که برخی از آنها دارای ویژگیهای منحصربهفردی هستند و این امر باعث تمایز آنها نسبت به سایر ارقام و همچنین فروش بالای آنها شده است. طبق مستندات موجود، 4 نوع گوجه در ایران جزو پرفروشترین انواع گوجه فرنگی محسوب میشوند که به شرح موارد زیر هستند:
• بذر گوجهفرنگی برنتا: این مدل گوجهفرنگی هیبرید برنتا با بالاترین تناژ گزارش شده یعنی معادل 245 تن در هکتار، اولین رتبه را از میان پربارترین ارقام گوجهفرنگی به خود اختصاص داده است.
• بذر گوجهفرنگی بدرو: این نوع گوجه محصول باکیفیت شرکت سمینیس آمریکا است که به دلیل کیفیت خوب، همرسی بالا و مقاومت به انواع بیماری از گوجههای پرفروش هستند.
• بذر گوجهفرنگی باسیمو: گوجه باسیمو جزو گوجهفرنگیهای بسیار مقاوم به شوری و گرما بوده و از بهترین بذرهای گوجهفرنگی برای منطقههای گرمسیری کشور، همین بذر گوجه فرنگیباسیمو است.
• بذر گوجهفرنگی موناکو: از پرفروش و بهترین بذرهای گوجه مربوط به گوجهفرنگی موناکو است. این گوجه محصول معتبر شرکت میلر سیدز است و شباهت خیلی زیادی به گوجهفرنگی 8320 دارد.
• بذر گوجهفرنگی8320: درباره سطح باردهی گوجه فرنگی 8320 باید گفت که بذر گوجهفرنگی هیبرید 8320 با تناژ 250 تن در هکتار به عنوان رتبه دوم شناخته شده است.
• بذر گوجهفرنگی مارول: این رقم محصول موردنظر مختص به شرکت دیاموند سیدز اسپانیا است. دلیل محبوبیت فراوان این گوجه نزد گوجه کاران این است که در مقابل بیماریهای رایج گوجهفرنگی نظیر بیماری کپک پودری، بیماری پوسیدگی گوجه فرنگی، لکه باکتریایی و… خیلی مقاوم است.
• بذر گوجهفرنگی بریویو: در زمینه میزان باردهی گوجه بریویو در هکتار، بذر گوجه فرنگی هیبرید بریویو با تناژ 210 تن در هکتار در رتبه سوم قرار گرفته است.
• بذر گوجهفرنگی چری: این گوجهفرنگی در واقع همان گوجه گیلاسی بوده که در مقایسه با سایر گوجهفرنگیها ریزتر است.
• بذر گوجهفرنگی متین: و اما آخرین مورد مربوط به گوجه متین است. سطح باردهی گوجهفرنگی هیبرید متین حدود 190 هکتار در هکتار بوده که مقام چهارم کشور را به خود اختصاص داده است.
زمان کاشت بذر گوجه فرنگی
انتخاب زمان مناسب برای کاشت بذر گوجهفرنگی از اهمیت خیلی بالایی برخوردار است. در انواع فضاهای باز گوناگون باتوجهبه اینکه گوجهفرنگی به یخبندان بسیار حساس است؛ برایناساس در مناطق معتدل بذر این محصول را پس از سپریشدن سرمای زمستان میکارند.
در مناطق سردسیری بعد از طیشدن سرمای بهاره کاشته و در مناطق گرمسیری در فصل پاییز میکارند و قبل از شروعشدن سرما زمستان گوجه را برداشت میکنند. در انواع گوجهفرنگی گلخانهای محدودیتی در زمان کاشت بذر گوجهفرنگی وجود ندارد و مقدار درخواست و همچنین قیمت بازار تعیینکننده زمان کاشت بذر گوجه فرنگی گلخانهای است.
مراحل کاشت بذر گوجه فرنگی
کاشت بذر بوته گوجهفرنگی معمولاً به 2 روش مستقیم و غیر مستقیم است. کاشت این بذر به دلیل استفاده خیلی بالا و همچنین محبوبیت زیادی که دارد در خزانه و به صورت غیر مستقیم و انبوه در کشور ما انجام میگیرد نحوه کاشت بذر گوجهفرنگی به دو روش ذکر شده زیر انجام میشود.
روش اول: کاشت مستقیم (کاشت بذر)
در این روش بذرها را اغلب بهصورت مستقیم در زمین میکارند. این تکنیک توصیه نمیشود؛ چراکه میزان هدررفتن بذر بالا بوده و توجیه اقتصادی مخصوصاً در انواع هیبرید ندارد.
در این روش روی پشتهها در هر سوراخ 2 الی 3 عدد بذر گوجه فرنگی میکارند و پس از رشد نشا در هر سوراخ یک نشا که قوی است را نگه داشته و مابقی را در پایه قطع میکنند. فرایند کاشت در این روش عبارت اند از:
• آمادهسازی بستر کاشت: قبل از هر چیز باید متناسب با کشت سایر انواع بذر صیفیجات خاک و شرایط رشد بذر را آماده کنید. ترکیبی از خاک باغچه با کوکوپیت، پرلیت و کمپوست یا ورمی کمپوست هم میتواند شرایط مناسب کشت این بذر را فراهم کند. بهعلاوه خاک باغچه باید 10 الی 20 سانتی متر شخم زده و سپس این مواد هم با آن ترکیب شوند.
• آبیاری: بذرها قبل از جوانهزدن به آبیاری منظمی نیاز داشته و خاک آنها نباید خشک شود. برای آبیاری خیلی احتیاط کنید تا بذرها جابهجا نشوند. بعد از اینکه بذرها جوانه زدند، میتوانید هر 3 تا 4 روز یک بار آن ها را آبیاری کنید.
• برداشت: برای تشخیص زمان برداشت میوههای گوجهفرنگی میتوانید به شکل، رنگ و نرمی بافت محصول موردنظر دقت کنید.
روش دوم: کاشت بهصورت غیرمستقیم (کاشت نشا)
در روش کاشت بذر گوجه فرنگی به روش غیرمستقیم نشاها ردیفهایی در فاصله 1 تا 2 متر که بهصورت جوی و پشته هستند ایجاد میکنند، سپس جوی را از آب پرکرده و پس از نشت آب، نشاها در بالاترین محل نفوذ آبروی پشتهها میکارند تا در مواقع آبیاری نشاها به زیر آب فرونروند.
فاصله کاشت بین نشاها بر اساس حجم بوته انواع گوجهفرنگی است و معمولاً 40 الی 60 سانتی متر در مدنظر گرفته میشود. بعد از کاشت نشاها آبیاری مجدد انجام میگیرد. مراحل مهم این نوع کشت عبارت اند از:
• آمادهسازی خاک: خاک استاندارد را همانند روش مستقیم آماده کرده و ظرف مخصوص کشت را هم تهیه کنید. چند سوراخ در ته ظرفها ایجاد کنید و روی آنها را مقداری سنگریزه بریزید تا شرایط زهکشی خاک فراهم شود.
• کاشت بذرها: عمق 2 الی 3 سانتی متری خاک گلدان بهترین شرایط را برای رشد بذر گوجه فرنگی فراهم می کند.
• آبیاری و نگهداری: برای آبیاری بذر همانند روش مستقیم پیش بروید و برای مراقبت هم میتوانید روی بذرها را قبل از جوانهزنی با پلاستیکی بسیار شفاف سوراخدار بپوشانید تا هم رطوبت خاک حفظ شود و هم اینکه هوای کافی به آن برسد.
عوامل مؤثر بر رشد بذر گوجه فرنگی
تخم گوجهفرنگی برای رشد چه اینکه در فضای باز و چه در محیط گلخانه باشد به شرایط بسیاری نیاز دارد تا همگی در کنار هم به رشد ایدئال و صحیح گیاه ختم شود. قبل از اقدام به پرورشدادن گوجهفرنگی ضروری است با شرایطی که میبایست برای رشد این گیاه فراهم میکنید، آشنایی کامل را داشته باشید.
خاک غنی
خاکی را که برای کشت بذر گوجه فرنگی استفاده میکنید باید سرشار از مواد مغذی باشد. همچنین خاک مورداستفاده باید زهکشی درستی داشته باشد؛ پس میتوان از خزه که انتخاب بسیار مناسبی است برای زهکشی خاک استفاده کرد.
گوجه را میتوان در طیف گستردهای از انواع خاکهای سبک و شنی گرفته تا خاکهای رسی و سنگین کشت کنید. بهعلاوه اسیدیته خاک این محصول باید مابین 5.6 الی 8.6 بوده و از آهک خیلی خوبی هم برخوردار باشد.
دمای مناسب
از عوامل مهم دیگر در رشد دانه گوجهفرنگی میتوان به مناسببودن دما اشاره کرد. در واقع دمای کافی برای کاشت بذر گوجهفرنگی از موارد مهمی است که کشاورزان حرفهای باید در کشت این محصول به آن توجه خاص داشته باشند.
اصولاً بهترین دما در فضاهای گلخانهای برای کاشت بذر گوجه فرنگی 18 الی 20 درجه سانتیگراد است. بالا و پایینبودن دما در این محدوده به عدم جوانهزدن بذر و همچنین رشدنکردن گوجه ختم میشود. فراموش نکنید که دمای تحت هیچ شرایطی نباید کمتر از 15 درجه سانتیگراد باشد.
نور کافی
نور کافی برای بذر گوجه فرنگی 6 تا 8 ساعت است و اگر این نور تأمین نشود تا حدودی زیادی موجب نامطلوب شدن طعم و مزه آن شده و همچنین باعث بدرنگ شدن میوه، دفرمه شدن شکل ظاهری آن و سایر مشکلات دیگر میشود.
در این میان نور خورشید در گوجهفرنگی باعث مقاوم شدن محصول در برابر سرما و بیماریهای گوناگون میشود و همین مسئله سبب شده نهالهای کوچک گوجهفرنگی با دریافت نور کافی خورشید دوران حساس نهال بودن را طی کرده و به دوران بوتهای که مقاومتر است، برسند.
محافظت در برابر آفات و بیماریها
بذر گوجه فرنگی در بیشتر موارد منجر قارچهای صیفیجات میشود. مثلاً توتا یا مگس گوجه جزو اصلیترین علتهای بروز خسارت به بوتههای این محصول میشود. در این مواقع پارانشیم برگهای گیاه را در قسمت داخلی میخورد و تنها پوست آن باقی میماند و برگها حالتی شبیه به تور را به خود میگیرند.
توتا همان دانههای سیاهرنگ کوچک بوده که روی برخی از گوجهها مشاهده میشود. درصورتیکه خسارت دانه یا تخم گوجه زیاد باشد، ضروری است کهبرگها را هرس کنید.
کوددهی بهموقع
طول دوره رشد گوجهفرنگی تقریباً 70 روز است و این گیاه از آن دسته گیاهانی بوده که با سرعت زیادی رشد کرده و به ثمر می رسد؛ بنابراین طبیعی است که برای رشد خود به کوددهی نیاز داشته باشد. لازم به ذکر است که برای ارقام گوجه فرنگی کودهای محلول در اب به نسبت کودهای خشک گزینه مناسب تری هستند.
اگر پس از آزمایش خاک متوجه کمبود مواد مغذی شدید، میتوانید با تزریقکردن کودهای فرمولی کمبود را تا حدودی جبران کنید. طبق نوع بذر و کود استفاده شده عملیات کوددهی را باید هفتهای 1 تا 2 بار انجام دهید.
حذف علفهای هرز
وقتی بذر گوجه فرنگی در خاک رشد کند قاعدتاً شاهد رشد علفهای هرز اطراف بوتههای گوجهفرنگی میشوید. دلیل رشد این علفها غنیبودن خاک و وجود رطوبت زیادی بوده که انرژی زیادی از گیاه گوجهفرنگی میگیرند. هنگام کاشت گوجهفرنگی فاصله مناسب میان بوتهها را روی راهنمای درج شده بسته بذر در نظر بگیرید. علاوهبرآن برای کنترل علفهای هرز میتوانید در میان هر بوته گوجه حداقل یک متر فاصله بگذارید.
قیمت بذر گوجه فرنگی
اگر تمایل به کاشت و پرورش ارقام بذر گوجهفرنگی را در محیطهای باز یا گلخانهای دارید، باید حتماً از قیمت بذرهای این محصول و عوامل مؤثر بر آن شناخت لازم را کسب کنید. در هنگام خرید این محصول باید موارد زیر را در مدنظر داشته باشید:
• شرایط آبوهوایی منطقه را در نظر داشته باشید.
• باید دانهای خریداری کنید که ارزش کشت در منطقه مورد نظر را داشته باشد و شما را منجر به خسارت نکند.
• برای خرید انواع دانه گوجهفرنگی باید به کیفیت، نوع برند، تعداد، شکل ظاهری، میزان و دوران باردهی، زودرس یا دیررس بودن و… توجه ویژهای داشته باشید.
بهترین بذر گوجه فرنگی را از کجا تهیه کنیم؟
خرید یک بذر خوب و باکیفیت تأثیر زیادی در رونق محصول شما دارد؛ ازاینرو گلخانه آوین با 15 سال سابقه کاری و استفاده از فناوریهای روز دنیا آماده خدمترسانی به کشاورزان و گلخانهداران عزیز است تا با ارائه بهترین انواع دانه گیاهان، نشا، کود، سم و… هر آنچه را که برای کشت محصولاتی باکیفیت نیاز دارند در اختیار آنها قرار دهد.
اگر در زمینه کاشت انواع نشا گوجه فرنگی، سمپاشی با پهپاد و… تجربه کافی ندارید، میتوانید با کارشناسان پشتیبانی که بهصورت 24 ساعت شبانهروز و هفت روز هفته در حال فعالیت هستند، تماس بگیرید. متخصصان آوین در زمینه فرایند کشت انواع محصولات با راهنماییهای تخصصی و جامع خود کنارتان هستند.