معاینه فنی برای چه خودروهایی الزامی است | مراحل گرفتن معاینه فنی خودرو
معاینه فنی برای خودروهای سواری و وانت و همچنین خودروهای سنگین است که از تاریخ ساخت این خودروها چند سال گذشته باشد مراحل گرفتن معاینه فنی خودرو را در ادامه مرور خواهیم کرد.
معاینه فنی برای چه خودروهایی الزامی است
براساس اعلام پلیس راهنمایی و رانندگی ناجا با توجه به قانون معاینه فنی سال 98 و الزامی بودن اخذ گواهی معاینه فنی خودروها، امسال 3 گروه از خودروها باید برای دریافت معاینه فنی اقدام کنند. طبق قانون خودروهای سواری تولید داخل و خارجی که سن آنها بیش از سال باشد ملزم به اخذ گواهینامه معاینه فنی هستند و گرفتن معاینه فنی برایشان الزامی است.
بر اساس این گزارش مالکان خودروهای تولید داخل به‌سال ساخت 1393 و ماقبل آن، خودروهای وارداتی سال 2014 و ماقبل آن و همچنین خودروهای عمومی سال 1396 و ما قبل از آن در سال جاری باید گواهی معاینه فنی وسیله نقلیه خود را اخذ کنند. پلیس راهنمایی و رانندگی موظف است خودروهای مذکور را که فاقد گواهینامه معاینه فنی هستند اعمال قانون کنند.
مراحل گرفتن معاینه فنی خودرو
گرفتن معاینه فنی خودرو در 2 ساعت انجام می شود و شما باید مراحل گرفتن معاینه فنی خودرو را به درستی طی کنید و شرایط گرفتن معاینه فنی خودرو را داشته باشید در اینجا با مراحل گرفتن معاینه فنی خودرو آشنا خواهید شد.
نوبت گیری معاینه فنی خودرو
در تهران با مراجعه به اینجا نشانی مراکز معتبر را ببینید و از اینجا به صورت اینترنتی نوبت بگیرید. مراکز معاینه فنی شهر اصفهان، مشهد و تبریز نیز از این لینکها قابل شناسایی است.
مراجعه به مرکز معاینه فنی
ثبت اطلاعات اولین مرحله مربوط به ثبت اطلاعات خودروی شماست. پس از قرائت پلاک خودرو توسط دوربین در قسمت پذیرش کلیه اطلاعات مربوط به خودرو و مالک در سامانه کشوری معاینه فنی ثبت می‌گردد.
بررسی هویت خودرو در مرکز معاینه فنی
داشتن کارت خودرو و یا برگ سبز الزامی است و بدون این مدارک معاینه انجام نخواهد شد
بازدید وضعیت ظاهری خودرو قبل از معاینه فنی
بازدید وضعیت ظاهری خودرو مانند چراغ ها، شیشه ها، برف پاک کن،بدنه خودرو و ارتفاع خودرو از کف؛ بررسی ظاهری خودرو مرحله بعدی و البته نخستین مرحله معاینه فنی است در این مرحله خودروی شما از بابت داشتن چراغ های سالم، سالم بودن آیینه‌ها و شیشه‌ها، داشتن کمربند ایمنی و بوق و نداشتن روغن سوزی ….. بررسی میشود. بستن ادوات و تجهیزات غیر استاندارد بر روی خودرو یکی از عوامل مردودی در این مرحله است.
ثبت نام معاینه فنی خودرو
در صورت تایید هویت و ظاهر خودرو، باید به بخش ثبت نام معاینه فنی خودرو مراجعه کرد و کارت شناسایی را ارایه و هزینه را پرداخت کرد.
تحویل خودرو به آزمونگرهای خطوط جهت انجام تست های فنی
وضعیت موتور، نور چراغها، ترمز، کمکها و …
شرایط قبولی معاینه فنی
الف) قبولی: در صورت قبولی در آزمون ها کارت معاینه فنی با مهر برجسته و برچسب تحویل مالک خودرو میشود.
ب) مردودی: اگر عیب یا عیبهایی در آزمونها شناسایی شد، راننده باید آن عیب را برطرف کرده و حداکثر تا ۱۵ روز آینده برای کنترل مجدد و دریافت کارت به همان مرکز مراجعه کند. ( در مراجعه مجدد در زمان مقرر، مبلغ کمی دریافت میشود و نیاز به پرداخت کل هزینه نیست)
نکته: بیشترین مردودی در قسمت تست گازهای آلاینده اتفاق می افتد، وضعیت ظاهری خودرو رتبه دوم و همراستایی چرخها سومین عامل مهم در مردود شدن خودروهاست.
مدارک لازم جهت گرفتن معاینه فنی خودرو
مدارک لازم برای معاینه فنی خودرو شامل اصل کارت یا سند خودرو و فرم تشخیص عیوب ظاهری می باشد. اگر قصد دارید به مراکز معاینه فنی مراجعه کنید، بد نیست بدانید که فقط داشتن کارت خودرو یا برگه سبز خودرو کفایت میکند. این مدرک را حتما همراه خودتان داشته باشید وگرنه بدون این مدرک، با اصرار و پافشاری هم اتومبیل شما معاینه فنی نمی‌شود. درضمن حضور مالک خودرو هم ضرورتی ندارد و هر کس با در دست داشتن کارت یا برگه سبز خودرو می‌تواند برای اتومبیلی که وارد مرکز میکند برگه معاینه فنی بگیرد.
اهمیت گرفتن معاینه فنی برای خودرو
این یک قانون است که بیشتر رانندگان تا زمانی که خودرو خراب نشود آن را برای بررسی و تعمیر نزد متخصص نمیبرند. اما بسیاری از ایرادها تا زمانی که حادثه ایجاد نکنند شناسایی نمیشوند و یا راننده نسبت به آن اهمال میکند. معاینه فنی همان چک آپ سالیانه خودرو است که برخی ویژگی های فنی و ظاهری مهم خودرو را تست و بررسی میکند.
مهمترین دلایل اهمیت معاینه فنی این موارد است:
آشنایی مردم با عوامل آلاینده که از طریق وسایل نقلیه موتوری ایجاد می شود.
حفظ سلامت سرنشینان خودرو و عابرین.
افزایش عمر مفید خودرو و کاھش ھزینه ھای تعمیراتی.
کاهش آلودگی های زیست محیطی جهت جلوگیری از زیان های اقتصادی ناشی از آن.
ایمنی بیشتر و احساس آرامش هنگام رانندگی بررسی مدارک مالکیت و تعیین وضعیت اصالت خودرو.
کاهش حوادث رانندگی ناشی از نقص فنی خودرو
عیوب ظاهری معاینه فنی
در این مرحله باید این موارد بررسی شود :
سالم بودن شیشه ها، برف پاک کن و شیشه شور
کمربند ایمنی و بوق
وظعیت متعلقات اضافه (نظیر دودی بودن شیشه ها بیش از حد مجاز)
دفرمگی و پوسیدگی بدنه
وضعیت و کیفیت لاستیک ها و آج ها
وضعیت چراغ جلو در حالت نور بالا و نور پایین و چراغهای عقب، راهنما، تمرز و دنده عقب
وضعیت دود و صدای اگزوز
اطلاعات آزمون معاینه فنی
آزمون های معاینه فنی توسط کارشناسان مراکز انجام می شود که عبارتند از:
تست گازهای آلاینده خروجی از خودرو و نسبت هوا به سوخت
در این بخش توسط دستگاه سنجش، مقدار هیدروکربن های نسوخته، مونو اکسید کربن، دی اکسید کربن و اکسیژن خروجی از اگزوز محاسبه میشود. این مقادیر با مقادیر مجاز که توسط سازمان حفاظت از محیط زیست معین شده است مطابقت داده خواهد شد. آزمون آلاینده‌های خروجی آلودگی هوای کلانشهرها قاتل سلامتی شهروندانی است که هر روز در این شهرها ساعتها رفت و آمد می کنند مرحله سوم معاینه فنی اندازه گیری میزان انتشار سطح آلایندگی گازهای خروجی از اگزوز خودروها مثل HC، CO، CO2، O2 است. در این مرحله وضعیت سلامت خودرو از لحاظ تولید آلایندگی در دو دور موتور (دور آرام و rpm 2500) براساس حدود مجاز اعلامی از طرف سازمان حفاظت محیط زیست مورد ارزیابی قرار می گیرد. پایش گازهای آلاینده خروجی از اگزوز در معاینه فنی معمولی تنها در دور آرام و در معاینه فنی برتر در هر دو دور موتور انجام می‌گردد. در حال حاضر معاینه فنی برتر که تنها در این آزمون با معاینه فنی معمولی متمایز است کاملا اختیاری می باشد.
آزمون عملکرد نور چراغ جلو
وضعیت کاسه چراغ که توانایی پرتاب شعاع نور مناسب داشته باشد و همچنین زوایای پرتاب نور در حالت نوربالا و نور پایین بررسی میشود. یک خودرو باید نور مناسب برای دید راننده داشته باشد و از طرفی، آن نور به گونه ای نباشد که برای رانندگان دیگر خودروها مزاحمت و مشکل ایجاد کند. حتما پیش آمده که وقتی مشغول رانندگی بوده‌اید نور چراغ اتومبیلی که از روبرو می‌آید اذیتتان کند. مرحله چهارم معاینه فنی خودروها سنجش و کنترل شدت نور چراغهای جلو و میزان انحراف پرتوهای آنهاست بوسیله دستگاه‌های این بخش می‌توان نور چراغهای جلو اتومبیل‌ها را مورد آزمون قرار داد و نتیجه را برای باز بینی در رایانه ذخیره کرد.
آزمون همراستایی چرخ ها
میزان باز یا بسته بودن چرخها بررسی میشود. عدم همراستایی چرخ ها منجر به کشیدن فرمان خودرو، لاستیک سابی و بر هم خوردن بالانس دینامیکی خودرو خواهد شد. استاندارد انحراف چرخ ها ۷ متر در هر هزار متر است. یعنی اگر فرمان را ول کنید ماشین بعد از یک کیلومتر نباید بیشت زا ۷ متر منحرف شود. آیا تابه حال شاهد لاستیک سایی و انحراف خودرو از مسیر مستقیم بوده‌اید؟ گام پنجم معاینه فنی تعیین میزان باز یا بسته بودن دهانه چرخهای هر یک از محورهای خودروی شماست این آزمون نشان می دهد که انحراف یک خودرو پس از طی کردن یک کیلومتر در راستای مستقیم چقدر است.
آزمون کمک فنر
مرحله ششم معاینه فنی ارزیابی درصد کارایی کمک فنرهای محورهای جلو و عقب خودرو است. دستگاهی که در این بخش قرار دارد نتایج این آزمون را به دو شکل گرافیکی و عددی نشان می‌دهد. خرابی کمک فنر یکی از علل واژگونی خودرو در سر پیچ‌ها است. در این بخش عملکرد کمک فنرهای چرخهای جلو و عقب بررسی میشود. وجود ایراد در کمک ها باعث بر هم خوردن تعادل خودرو به خصوص در دست اندازها و پیچ ها شده و برای سرنشینان و دیگران خطر ایجاد خواهد کرد.
آزمون عملکرد ترمز
در این بخش، دستگاه وضعیت ترمز هر چهار چرخ و همچنین نیروی ترمز دستی به اضافه وضعیت تاب کاسه چرخ بررسی میشود. سیستم ترمز خودروها آنقدر مهم است که با کوچکترین اختلال خطر را دقیقا بیخ گوشتان قرار می‌دهد.مرحله هفتم معاینه فنی هم به سنجش قدرت ترمز‌گیری هریک از محورها و قدرت عملکرد ترمز دستی اختصاص دارد. دستگاه این بخش حد نهایی شتاب ترمز گیری خودرو را جهت ارزیابی وضعیت سیستم ترمز محاسبه می‌نماید.
آزمون بررسی اهرم بندی و اتصالات جلوبندی
در این آزمون قطعات و اتصالات جلوبندی نشیر بوشهای طبق، گردگیرهای پلوس، سیبک و اتصالات فرمان ارزیابی خواهد شد. سیستم تعلیق خودروها از یک سری قطعات تشکیل شده که به هم وصل شده‌اند. نامناسب بودن اتصال هریک از قطعه‌ها می‌تواند حادثه آفرین باشد. مرحله هشتم معاینه فنی بررسی وضعیت نحوه اتصال این قطعات در جلوبندی خودرو است. دستگاهی که در این بخش قرار دارد قطعه‌های جلوبندی خودرو را زیر فشار و کشش قرار می‌دهد تا لقی و ضعف اتصال‌ها مشخص شود.
آزمون هیدرواستاتیک خودروهای دوگانه سوز
بر اساس مصوبه جدید، خودروهای دوگانه سوز با سن بیش از ۶ سال باید قبل از مراجعه به مراکز معاینه، باید به مراکز مجاز تعیین شده مراجعه کرده مخزن CNG را باز و تست هیدرواستاتیک انجام دهند.
گرفتن برگه معاینه فنی
گرفتن برگه معاینه فنی در صورت قبولی در آزمون ها آخرین مرحله کار شماست. بعد از انجام آزمون های مختلف نتایج آن توسط مسئول مربوطه کنترل شده و در صورت قبولی، گواهی انجام معاینه فنی و برچسب برای خودرو شما صادر می‌گردد.
نوبت دهی معاینه فنی
با ارسال عدد ۱ به سامانه پیامکی ۲۰۰۰۱۱۲ و یا از طریق سایت معاینه فنی به آدرس inspection.tehran.ir در مراکز از طول صف مطلع شوید و خلوت‌ترین مرکز را براحتی انتخاب کنید.
با استفاده از خدمات سامانه نوبت‌دهی آنلاین در سایت ستاد معاینه فنی به آدرس با تعیین وقت قبلی به مرکز مورد نظر مراجعه نمایید.
هزینه معاینه فنی 98
با توجه به خدماتی که در مراکز معاینه فنی کشور به شما ارائه میشود، هزینه چندانی از شما نمی‌گیرند. طبق آخرین مصوبه هیئت وزراء ، نرخ ورود به مراکز معاینه فنی و دریافت برگه معاینه فنی در سال 98 مبلغ ۲۲ هزار تومان تعیین شده است. در صورتی که ماشین از صدور برگه معاینه فنی مردود شود و مشکل فنی داشته باشد، بابت هزینه ورود مجدد ۵٫۰۰۰ تومان اخذ می گردد. همچنین علاوه بر مبلغ ۲۲٫۰۰۰ تومان، برای خودروهایی که دو مخزن دارند نیز ۶۲ هزار تومان برای تست هیدرواستاتیک هر مخزن و ۳۵ هزار تومان هزینه باز و بسته کردن مخزن می باشد.
ضمنا خودروها در صورت مردودی بایستی قبل از ۱۵ روز٬ ایراد را برطرف و مجددا به همان مرکز مراجعه کنند.
علت مردودی معاینه فنی
براساس آمار اعلام شده، به‌طور میانگین ۴۰ درصد مردودی خودروهای مراکز معاینه فنی مربوط به گازهای خروجی از اگزوز هستند. این عمل در تستی که با‌عنوان «تست ۴ گاز» معروف است، انجام میشود. در تست ۴ گاز میزان گازهای آلاینده زیست‌محیطی نظیر مونواکسیدکربن، دی‌اکسیدکربن، (O2) و هیدروکربن‌ها (HC) را در اگزوز خودرو مشخص می‌کنند.
عیوب ظاهری، بعد از گازهای آلاینده دومین علل شایع در مردودشدن خودروها در تست معاینه فنی هستند. در بررسی عیوب ظاهری که قبل از ورود خودرو به سالن انجام تست صورت می‌گیرد مواردی از قبیل سالم بودن شیشه جلو، شیشه عقب، چراغ خطر عقب، چراغ دنده عقب، چراغ راهنمای عقب و جلو، سپر جلو و عقب و… مورد بررسی قرار می‌گیرد.
۵ درصد مردودی‌های معاینه فنی هم به‌دلیل نداشتن کمک‌فنر مناسب است. به کمک دستگاه تست کمک فنر تمامی خودروهای سواری و وانت‌بار‌ها تا حداکثر وزن ۱/۱ تن برای هر محور بررسی میشود. یکی از مهمترین خوبی‌های این آزمون این است که وضعیت کمک‌فنر هر محور به‌صورت جداگانه مورد بررسی قرار می‌گیرد.
یکی دیگر از موارد مردودی شایع در تست‌های معاینه فنی به عدم هم‌راستا بودن فنر‌ها و نیز چرخهای جلو باز می‌گردد. در این آزمون میزان بسته یا بازبودن دهانه چرخهای هریک از محورها یا میزان انحراف سرچرخ‌های جلو نسبت به امتداد حرکت خودرو در مسیر مستقیم اندازه‌گیری میشود. در شرایط ایده‌آل میزان این انحراف برای هر چرخ باید حداکثر ۷متر در هر ۱۰۰۰متر باشد.
مهمترین تستی که باعث حفظ جان سرنشینان میشود دستگاه تست ترمز‌هاست. این تست توسط دستگاهی صورت می‌گیرد که خودروهای سواری و وانت‌بار‌ها را تا وزن ۴ تن مورد بررسی قرار می‌دهد. بعضی خودروها حتی در تاریخ گارانتی خود با مشکل ترمز مواجه هستند به‌نحوی که در یک پیمایش ۲۰ کیلومتری روغن ترمز خالی می‌کنند! به هر حال ۱۰درصد مردودی‌های معاینه فنی مربوط به همین تست است.
تعمیر سریع خودرو در مرکز معاینه فنی
اگر خودروی تان به‌دلیل کوچکی در یکی از مراحل معاینه فنی رد شد زیاد نگران نباشید، در کنار برخی از مراکز معاینه فنی مثل بیهقی، خدمات سرویس و تعمیر خودرو (البته در حد تعمیرات سبک و سریع) داده میشود. این سرویس‌های سریع شامل خدماتی نظیر میزان فرمان، اصلاح روشنایی اتومبیل، رفع عیوب ظاهری خودرو، انژکتورشویی، موتورشویی و تنظیم موتورهایی که سیستم سوخت‌رسانی آنها کاربراتوری است میشود. از بابت هزینه هم خیالتان راحت باشد چون هزینه این خدمات براساس نرخ اتحادیه تعمیرکاران خودرو محاسبه خواهد شد که در شهرهای مختلف متفاوت است. مسلما در این میان اگر خودروی شما نیاز به تعمیرات اساسی و کلی داشته باشد باید اتومبیل‌تان را از مراکز معاینه فنی خارج کرده و به‌دست تعمیرگاه‌های حرفه‌ای‌تر بسپارید.
