پاره شدن تسمه تایم بیشتر در جاده و در دور موتور بالا اتفاق می افتد اگر در هنگام رانندگی خودرو خاموش شد می تواند یکی از علائم پاره شدن تسمه تایم باشد در ادامه مهترین نشانه ها و علائم پاره شدن تسمه تایم بیان خواهد شد.
علائم پاره شدن تسمه تایم را به طور کامل در ادامه مورد بررسی قرار خواهیم داد. اگر نمی دانید که نشانه های پاره شدن تسمه تایم خودرو چیست با سماتک همراه باشید. از علائم پاره شدن تسمه تایم در این است که موتور خودرو با استارت زدن، صدای همیشگی ناشی از وجود کمپرس و مکش درون سیلندرها را ندارد و به اصطلاح ول میچرخد. البته بهتر است تا قبل از اقدام به استارت زدن، اول سلامت تسمه را بررسی کنیم. چرا که در این زمان دو نظریه وجود دارد؛ عدهای استارت زدن را منجر به خرابی بیشتر قسمت و قطعات سر سیلندر میدانند و عده دیگری نیز معتقدند که چون دور موتور خودرو در بدترین حالت بالای هزار دور در دقیقه است، اتفاق برخورد و خرابی های ناشی از پاره شدن تسمه تایمینگ در کسری از ثانیه رخ میدهند و با استارت های دیگر، این قطعات که قبلا تحت نیروی برخورد پیستون قرار گرفتهاند، آسیب دیدهاند و استارت های بعدی اثری در تخریب آنها نخواهد داشت که باز هم این اتفاق به دور موتور و شدت برخورد اولیه وابسته است.
پاره شدن تسمه تایم در موتور خودروهای گوناگون، اثر خرابی مختلفی دارد. برای مثال در برخی خودروها مثل دوو و موتورهای قدیمی پراید که پیستون به سوپاپ ها نمیرسد، پاره شدن تسمه تایم فقط منجر به خاموشی موتور خواهد شد و آسیب مکانیکی دیگری به قطعات سر سیلندر وارد نمیشود. در برخی از پیشرانهها مثل موتور پژو ۴۰۵ و سمند، پارهشدن یا رد کردن یکی دو دندانه از تایم، منجر به برخورد پیستون با سوپاپها شده و بسته به شدت برخورد که به دور موتور خودرو بستگی دارد، میتواند باعث کج شدن سوپاپها و یا حتی تعویض بسیاری از قطعات سر سیلندر و حتی خود سر سیلندر شود. با وقوع این اتفاق در پیشرانه خودرویی مثل کیا ریو، شدت آسیب بسیار بالا میرود و منجر به تعویض اکثریت قطعات موتور خواهد شد. در بیشتر موارد زمانی که خودرو روشن است، تسمه تایم پاره میشود و در این مواقع آسیبهایی نظیر خرابی سر سیلندر، میل لنگها و پمپ روغن را نیز به دنبال خواهد داشت. پس حتماً تسمه تایمینگ را به موقع بررسی و تعویض کرده و به علائم خرابی تسمه تایم گفته شده دقت کنید. نشانه های خرابی تسمه تایم پوسیدگی، ترک خوردگی، ساییدگی و از بین رفتن دندانه ها هستند.
علائم خرابی تسمه تایم در بسیاری از خودروها یکسان است و مهمترین علائم خرابی تسمه تایم استارت خوردن خودرو با سرعت زیاد و روشن نشدن است از مهمترین علائم خرابی تسمه تایم میتوان ترک خوردگی ,پوسیدگی,ساییدگی و از بین رفتن دندانه های تسمه تایم را نام برد. همانند نشانه های ظاهری خرابی تسمه تایم علائم فنی خرابی تسمه تایم نیز وجود دارند که خبر از خراب بودن و یا تنظیم نبودن تسمه تایم خودرو می آورند. این علائم خرابی تسمه تایم شامل: بد استارت خوردن موتور خودرو، افزايش مصرف سوخت، لرزش بيش از حد موتور هنگام کارکرد درجا، سروصداي اضافه از نزديکي قاب تسمه تايم و کاهش محسوس قدرت و شتاب موتور میباشند. در صورت مشاهده هر کدام از علائم خرابی تسمه تایم را بیان میکنند در سریعترین زمان ممکن تسمه تايم را تعويض کنيد تا از پرداخت هزينه سنگين تعمير موتور جلوگیری کنيد.
علائم تایم نبودن تسمه تایم چیست؟ اگر شما متوجه شدید وقتی دارید رانندگی می کنید در حالیکه دور موتور به ۲ تا ۴ هزار دور رسیده، موتورتان تنظیم نیست و درست کار نمی کند، باید تسمه تایم را چک کنید و به دنبال علائم تایم نبودن تسمه تایم باشید. اگر شُل شده باشد، شروع به لغزش می کند و همین باعث می شود در حین شتاب گرفتن، دور موتور بالاتر برود. همچنین این می تواند نشانه از بین رفتن دندانه ها نیز باشد. در شرایطی که دندانه های تسمه تایم خورده شده باشند و یا تسمه شُل شده باشد، در زمان شتابگیری دور موتور بالاتر از حد معمول خواهد رفت. همانطور که گفتیم چرخش میل لنگ و میل بادامک توسط تسمه تایم انجام میشود. اگر تسمه تایم به درستی کار نکند و زمان بندیِ باز و بسته شدن دریچهی ورودی سوخت و خروجی دود به هم بریزد ممکن است موتور میس فایر دهد و در صورت بیتوجهی، مشکلات بزرگی را به وجود خواهد آورد.
تسمه تایم های کارکرده تر در مدت زمان استفاده شان دچار فرسایش و خوردگی دندانه ها می شوند. در حالی که معمولا پیشنهاد می شود تسمه تایم هر ۶۰ هزار کیلومتر تعویض شود، برخی وسائل نقلیه فرق می کنند و این عدد می تواند تا ۱۱۰ هزار کیلومترهم برسد در هنگام بررسی مشاهده کنید تسمه ترکخورده، خراش دارد، ظاهر براق دارد یادندانههای آن از بین رفته اند. اگر هر کدام از علائم را مشاهده کرده و احساس کردید که شاید تسمه تایم خودروی شما دچار مشکل شده است، آن را بررسی کنید و مطمئن شوید که نشانههای آسیب نداشته باشد. همیشه به دفترچه راهنمای خودروی خود برای پی بردن به این عدد مراجعه کنید.
تسمه تایم یکی از قطعات کاملا دقیق طراحی شده ماشین شماست. بنابراین همیشه باید در حال تنظیم باشد تا بتواند به ازای هر یک بار چرخیدن میل بادامک، دقیقا دو بار میل لنگ را بچرخاند. دریچه ها یا سوپاپ های ورود و خروج گاز با چرخش میل بادامک، باز و بسته می شوند. این دریچه ها دقیقا متناسب با لحظه حرکت پیستون ها باز و بسته می شوند. بنابراین اگر زمانبندی این چرخه به هم بخورد، بقیه کارها نیز از تنظیم خارج می شوند. این امر می تواند منجر به مشکلاتی در استارت نیز بشود چون زمانبندی غیردقیق تک تک قطعات می تواند باعث شود ماشین درست استارت نخورد. اگر تسمه تایم آسیب دیده باشد، موتور قادر نخواهد بود روشن شود. هنگامی که سوئیچ را میچرخانید ممکن است صدای استارتر بشنوید، اما از آنجایی که تسمه تایم میل لنگ و میل بادامک را میچرخاند پس خودرو روشن نخواهد شد. اگر خودرو روشن نشود شما میتوانید از طریق تماس با مکانیک مشکل را حل کنید اما در بیشتر موارد زمانی که خودرو روشن است، تسمه تایم پاره میشود.
صدای خرابی تسمه تایم چگونه است؟ تسمه تایم از طریق یک سری پولیها به میل بادامک و میل لنگ متصل است. میل لنگ نیروی مورد نیاز میلههای متصل به موتور که در محفظهی احتراق به پیستون متصلاند را تولید میکند. میل بادامک نیز وظیفهی رفتن سوخت به محفظهی احتراق و خارج شدن دود انفجار از اگزوز را بر عهده دارد. هنگامی که تسمه تایم خراب میشود، صدای خرابی تسمه تایم (شبیه تیک تیک) از درون موتور شنیده میشود. صدای خرابی تسمه تایم همچنین میتواند نشانهی فشار پائین روغن یا روغن کم در موتور باشد که دلیل آن یا از روغن موتور و یا از فیلتر روغن موتور میباشد. از آنجایی که تسمه تایم نقشی بسیار حیاتی در خودرو دارد، در صورت شنیدن صدای خرابی تسمه تایم فوراً به مکانیک مراجعه نمایید.
اگر اگزوز شما نسبت به همیشه، دود بیش از حدی تولید می کند، دود بیش از حد از اگزوز نشانه خرابی تسمه تایم و مربوط به مشکل تسمه تایم باشد. چون موتور باید تلاش بیشتری بکند تا قطعات خود را به حرکت وا دارد و فشار بیشتری به آن وارد می شود. همین باعث می شود دود بیشتری از اگزوز خارج شود. اگر احساس میکنید که از اگزوز بیش از پیش دود خارج میشود، یکی از دلایل خرابی تسمه تایم باشد؛ زیرا وقتی تسمه تایمینگ به درستی کار نمیکند، موتور باید بیش از معمول تلاش کند تا قطعات به حرکت درآیند و به همین علت دود بیشتری تولید میشود.
نشت روغن به دلیل فرسوده شدن تسمه تایم معمول است که روغن از کاور تسمه تایم نشت پیدا خواهد کرد. این کاور توسط یک سری پیچ و مهره محافظت میشوند و اگر به نشت روغن به دلیل فرسودگی تسمه تایم اهمیت ندهید، با گذشت زمان تسمه تایم شُل خواهد شد. این موضوع جدای از آسیب زدن به تسمه تایم، در نهایت باعث بالا رفتن دمای خودرو و جوش آوردن موتور میشود.
پرايد هر ۸۰ هزار کيلومتر نياز به بازديد و تعويض تسمه تایم دارد.
پژو ۴۰۵ هر ۶۰ هزار کيلومتر نياز به بازديد و تعويض تسمه تايم دارد.
پژو ۲۰۶ تيپ ۲ هر ۷۰ هزار کيلومتر نياز به بازديد و تعويض تسمه تايم دارد.
پژو ۲۰۶ تيپ ۵ هر ۶۰ هزار کيلومتر نياز به بازديد و تعويض تسمه تايم دارد.
تندر ۹۰ هر ۴۵ هزار کيلومتر نياز به بازديد و تعويض تسمه تايم دارد.
رانا هر ۶۰ هزار کيلومتر نياز به بازديد و تعويض تسمه تایم دارد.
ريو هر ۶۵ هزار کيلومتر نياز به بازديد و تعويض تسمه تايم دارد.
و زانتيا هر ۶۵ هزار کيلومتر نياز به بازديد و تعويض تسمه تايم دارد.
حداکثر زمان استفاده از تسمه تایم سه سال می باشد.
شنیده شدن صدای جیر جیر در زیر پوشش تسمه تایم
روشن نشدن خودرو
توجه داشته باشید که تعویض تسمه تایم کاری تخصصی است. در صورتی که خودتان تصمیم به انجام آن دارید، نیاز به ابزار مختلف از جمله آچار و پیچ گوشتی با سایز های مختلف خواهید داشت. روند تعویض تسمه تایم خراب به صورت زیر می باشد:
قطعاتی را که مانع دسترسی به تسمه تایم هستند، باز کنید
در بیشتر مواقع نیاز است که زیر خودرو جک زده و چرخ جلو را نیز باز کنید
پوشش تسمه تایم را باز کنید.
تسمه تایم را آزاد کنید
پولی ها، سفت کن و پمپ آب را بررسی کنید (اگر فرسوده شده بودند حتما تعویض کنید)
تسمه جدید را نصب و قطعات باز شده را دوباره نصب کنید
موتور را روشن کنید تا مطمئن شود که موتور همانند معمول کار می کند. احتمال اینکه زمانبندی سوپاپ ها با حرکت پیستون ها همخوانی نداشته باشد وجود دارد.
زمانیکه تسمه تایم را عوض میکنید بهتر است در صورت خرابی یا مشاهده ایراد پولی ها، تسمه سفت کن و حتی پمپ آب را (در صورتیکه با تسمه کار می کند) عوض کنید.
معمولا زمانی که تسمه تایم نیاز به تعویض دارد پولی ها و تسمه سفت کن نیز فرسوده شده است و استفاده از این قطعات فرسوده می تواند به اجزای موتور آسیب بزند.
تسمه تایم عمر محدودی دارد و بسته به میزان کارکرد کیلومتر و یا عمر نصب آن، باید نسبت به تعویض تصمیم گرفت. اگر از آن دسته از افراد هستید که در طی شبانه روز، ساعات زیادی از خودروی خود استفاده نمی کنید، بهتر است که پس از پنج سال کارکرد،به تعمیرگاه مراجعه کرده و تسمه خودرو را تعویض نمائید.
طول عمر آن به نوع اتومبیل و موتور آن بستگی دارد.
به طور متوسط عمر آن ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار کیلومتر میباشد.
سرویس دورهای اتومبیل و تعویض تسمه تایم در بازه عمر مفید آن برای جلوگیری از آسیب های شدید به موتور و در نهایت پایین آوردن هزینه تعمیرات خودرو امری مهم میباشد.
توصیه میشود که تسمه را هر چند وقت یکبار بررسی کنید تا سریعاً متوجه نشانههای سایش آن شوید. در زمان تعویض تسمه تایم ، پولی ها، تسمه سفت کن و پمپ آب نیز باید جایگزین شوند.
تسمه تایمینگ وظیفه مهم کنترل زمانبدنی باز و بسته شدن سوپاپها رو به عهده دارد . هنگام پاره شدن تسمه تایم یعنی این زمانبندی به هم می خورد . ممکنه درست زمانیکه سر پیستون در نقطه مرگ بالا قرار داره سوپاپ ها در حالت باز قرار بگیرند و این یعنی حادثه !! اگه پاره شدن تسمه تایم در دور موتور بالا و حالت تحت فشار موتور بیفته خسارات زیادی به موتور وارد می کند ، موردی رو دیدم که هنگام پاره شدن تسمه تایم علاوه بر از بین رفتن سوپاپ ها و کله پیستون ها حتی سر سیلندر هم شکسته بود.