در ادامه این مطلب سماتک شرح مختصر و مفیدی از خواستگاری و ازدواج حضرت علی(ع) با حضرت فاطمه(س) را آماده کرده است.
پیوند نور با نور
در شب اول ذیحجه که هلال ماه با کرشمه خودنمایی میکرد، خورشید به خانه علی علیه السلام وارد شد. باد صبا همه را خبر رسانید که: زیور ببندید؛ نور با نور پیوست و جهان روشن شد. درختان شکوفههای خود را بر زمینیان ارزانی داشتند. ابرها مُشک بر زمین باریدند و از خاک صد هزار لاله بر آمد. هلهله ای از شادی و پایکوبی برخاست و جهان یکسره در شور و ولوله شد.
ازدواجی ساده با ساز و برگی اندک، اما صفا و صمیمیتی بسیار، صورت گرفت که تحسین همگان را بر انگیخت و اسوهای برای آیندگان شد. آن پیوند ساده و بیریا جز پیوند دو معصوم و برگزیده، علی و فاطمه، نبود.
نوید یاری
چنانکه از آیات و روایات بر میآید ازدواج کردن مستحب مؤکد و حتی فراتر از آن، در مواردی خاص، واجب شده است. اسلام بیش از همه ی ادیان برای تسهیل در امر ازدواج رسوم غلط و خرافات دستوپاگیر را از میان برداشته است. ازدواج ساده حضرت زهرا علیه االسلام و حضرت علی علیه السلام و رفتار و گفتار پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم در خلال قضایای این ازدواج، خود به تنهایی گواه روشنی بر این مدعاست و بر همه لازم است که چگونگی های آن را بشناسیم تا شاید در امر مهم ازدواج راهی تازه و آسان فرا روی جوانان قرار دهیم و زندگیشان را هر چه زودتر پر از ترنّم ترانه و شور عاشقانه کنیم.
مراسم خواستگاری علی علیه السلام از فاطمه علیه االسلام
علی علیه السلام سر به زیر انداخته و از نهایت حیا با سرانگشتان خود زمین را لمس میکند و از گفتن درخواست خود خجالت میکشد تا اینکه رسول خدا سکوت را میشکند و از او میخواهد درخواستش را بر زبان آورد. علی علیهالسلام در حالی که عرق شرم بر جبین مبارکش چون شبنمیبر گُل نشسته بود، با خجلت و کمرویی و با جملاتی زیبا و سرشار از ادب، فاطمه علیهاالسلام را از پدرش خواستگاری کرد. بدین سان مولای شیعیان برای امر مهم ازدواج قدم پیش گذاشت تا به سنّت پایدار اسلام و پیامبرخدا صلی الله علیه و آله و سلم عمل کند؛ زیرا هیچکس بیش از او به سنّت رسولخدا صلی الله علیه و آله و سلم پایبند نبود تا جایی که حتی خواسته خود را هیچگاه بر خواسته پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم مقدّم نداشت. پیامبر صلی الله علیه و آله و سلمازدواج را سنّت خود معرفی کرد و هم او بود که ازدواج نکردن را روی گردانی از سنت خویش، یعنی خروج از اسلام، میدانست. و همواره به ازدواج جوانان امّت خویش میبالید و خطاب به آنان میفرمود: «ازدواج کنید و خانواده تشکیل بدهید که من در روز قیامت به شما مباهات میکنم».
در میان گذاشتن خواسته علی علیه السلام با فاطمه علیه االسلام
وقتی رسول گرامیاسلام صلی الله علیه و آله و سلم تقاضای امیرالمؤمنان علیهالسلام را شنید فرمود: «علی جان خواسته تو را با فاطمه در میان میگذارم و نظرش را پرسیده، به تو جواب میدهم». آنگاه نزد فاطمه صلی الله علیه و آله و سلم رفت و فرمود: «دخترم فاطمه، میدانی که من تو را دوست دارم و پسر عمویم علی را هم خوب میشناسی، که در فضل و تقوی و صدق و صفا و اخلاص هیچکس به پای او نمیرسد. اینک او برای خواستگاری تو آمده است. آیا اجازه میدهی به او پاسخ مثبت بدهم؟
این رفتار پسندیده پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم الگویی است زیبا برای همه پدران و مادران، تا در ازدواج فرزندان خویش، ابتدا نظر آنان را بخواهند و از اجبار و اکراه فرزندان بپرهیزند که پیامدهای ناگوار بسیار به همراه دارد.
پاسخ فاطمه زهرا علیه االسلام به خواستگاری علی علیه السلام
مسلّم است که فاطمه خواستگاران بسیاری داشت. گروهی از مهاجران و انصار و بسیاری از ثروتمندان از جمله عبد الرحمن بن عوفـ که ثروتمندترین مرد منطقه بودـ از خواستگاران فاطمه علیهاالسلام بودند. اما حضرت فاطمه زهرا علیه االسلام که شایستهترین بانوی هستی است به ملاکی جز تقوا و فضیلت، در انتخاب همسر نمیاندیشد؛ از این رو وقتی پدر بزرگوارش نظر او را درباره ازدواج با علی علیه السلام جویا شد. سکوت سراپای فاطمه علیهاالسلام را فرا گرفت و از شرم و حیا هیچ نگفت. پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم رضایت دخترش را از حالت او دریافت و در حالی که خنده نمکینی بر لبانش نقش بسته بود، علی را از سکوت فاطمه که در حقیقت نشانه رضایت او بود خبر داد.
مراسم عقد
در مراسمی ساده و دور از هر گونه هیاهو و با نیکوترین کلام، خطبه عقد جاری شد و فاطمه علیهاالسلام به همسری علی علیهالسلام در آمد. سپس پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم خطاب به مردم فرمودند: «شما را گواه میگیرم که من بر طبق سنّت پایدار اسلام فاطمه را همسر او میگردانم. امیدوارم خداوند در بین آنها مهر و محبّت قرار داده، پراکندگیشان را سامان دهد و این وصلت را برایشان فرخنده گرداند و از لطف خویش به آنان فرزندان پاک و پاکیزه مرحمت فرماید و نسلشان را سبب رحمت و برکت و گنج علم و حکمت و موجب امنیّت ملّت اسلام قرار بدهد. از خداوند برای خود و دخترم و دامادم و شما آمرزش میطلبم». سپس علی علیهالسلام نیز خطبه ای ایراد کرد و دوباره پیامبر آنان را دعا کرد و همه آمین گفتند. پیامبراکرم صلی الله علیه و آله و سلمکه از پیوند مبارک فاطمه علیهاالسلام و علی علیه السلام موجی از شادی در دلش جاری بود به نزد دختر دل بندش آمد و او را با این جملات تبریک گفت: «دخترم، تو را به عقد مردی در آوردهام که بهترین مردان عالمیان است و تمام امتیازات خوب را داراست. دخترم او اولین کسی است که به من ایمان آورده و با من نماز خوانده در شب هجرتِ من جان بر کف نهاده، در بستر من خوابید و خداوند بر فداکاری او بر من و بر فرشتگان مباهات نمود. او علیّ مرتضی است».
راستی چهکسی غیر از علی بن ابی طالب علیهالسلام لیاقت همسری فاطمه زهرا علیهاالسلام را داشت؟ و چه کسی غیر از او میتوانست قدر فاطمه علیهاالسلام را بداند؟ و چه کسی جز فاطمه(علیهاالسلام) شایسته همسری علی علیهالسلام بود؟
جهیزیه فاطمه زهرا علیه االسلام
حضرت علی علیهالسلام درباره جهیزیه حضرت زهرا علیهاالسلام چنین میفرماید: «روزی پیامبر بزرگوار صلی الله علیه و آله و سلم به من فرمود: زره خود را به بازار برده، بفروش تا با پول آن وسایل عروسی و جهیزیهای برای فاطمه تهیّه کنیم. من نیز به دستور پیامبر چنین کرده، بهای آن را به پیامبر تقدیم کردم . پیامبر مقداری از پول را به ابوبکر و سلمان فارسی و بلال داد و فرمود: مقداری اسباب و لوازم یک زندگی ساده رابرای فاطمه تهیّه کنند و مقداری از آن پول را نیز به همسرش امّسلمه داد که عطر و چیزهای زینتی برای فاطمه خریداری کند. بدین گونه جهیزیهای ساده تهیه شد که چیزی جز شانزده یا نوزده قلم جنس نبود که فقط شانزده عدد آن اسباب و وسیله ی مختصری یک زندگی کوچک بود. وقتی چشمان مبارک رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم به آن جهاز مختصر افتاد، سرش را به جانب آسمان بلند کرد و فرمود: خداوندا زندگی را بر کسانی که بیشتر ظروف و وسایلشان گلی و سفالین است مبارک گردان».
مهمانی عروسی
روز جمعه فرا رسید. عدّه بسیاری به مهمانی عروسی دعوت شدند و طعام نیکویی فراهم شد که گوشت و نان آن را پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم داد و به دستور پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم روغن و خرما را علی علیهالسلام فراهم آورد. پیامبر آستین خود را بالا زد و در پخت غذا همکاری کرد. در آن جشن با شکوه وتاریخی عباس و حمزه، عموهای پیامبر و علی، و عقیل، برادر امیر المؤمنین علیهالسلام، از مهمانان پذیرایی میکردند و رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم با دستان مبارک و پر برکت خود، غذا را از دیگ بیرون میآورد. مهمانی عروسی حضرت علی علیهالسلام و فاطمه علیهاالسلام هم مثل مراسم عقد با سادگی و صفا و آرامش انجام گرفت.
شکوهی جاودانه
در پایان مراسم عروسی در خانهی پیامبر، ایشان فرمودند پارچهای زیبایی بر زین هموارترین مرکب او انداختند و خود آن حضرت صلی الله علیه و آله و سلم، دست فاطمه علیهاالسلام را گرفت و او را روی زین استر نشاند و افسار آن را به دست سلمان فارسی، که پیرمردی بود، داد و به زنان و دختران عبد المطلب و زنان مهاجر و انصار فرمود به آرامی پشت سر مرکب عروس راه بیفتند و به آنان دستور داده بود «سخنی که خدای راناخشنود میکند بر زبان نیاورند» و فقط سپاس خدا را بگویند و بس. بدینسان با صلوات و تکبیر و اشعاری پرمحتوا دختر پیامبر را تا خانهی بخت بدرقه کردند. سادگی و صفای ازدواج برترین بانوی هستی که افتخار فرزندی بزرگترین پیامبر الهی را نیز دارد، شکوهی جاودانه آفرید که تا کرانههای روزگار همه نگاههای حقیقت جو را بهتحیّر و تحسین وا میدارد.
دعای پیامبر
نوشته اند بعد از مراسم شادی و سرود خوانی در پایان مراسم، رسول گرامیاسلام صلی الله علیه و آله و سلم خود وارد حجله عروس شد و علی علیهالسلام را به آن جا خواند و دست دخترش فاطمه علیهاالسلام را گرفت و در دست علی علیهالسلام گذاشت و این چنین دعا کرد: «خداوندا این دو تن، نزد من از همه محبوبترند. پروردگارا، تو نیز ایشان را دوست بدار و نسلشان را با برکت و فرخنده فرما او از سوی خود محافظتی برایشان بگمار. من این دو و فرزندانشان را از شرّ شیطان در پناه تو قرار میدهم. بارالها، پلیدی را از آنان بزدای و این عروسی و وصلت را برایشان فرخنده ساز».
سفارش های پیامبر به حضرت علی علیه السلام و فاطمه علیه االسلام
سه روز پس از عروسی، پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم به خانهی فاطمه علیهاالسلام آمد و احوال او را جویا شد و از او پرسید: «شوهرت را چگونه یافتی؟» حضرت فاطمه فرمود: «پدر جان شوهرم را بهترین شوهر یافتم، ولی جمعی از زنان قریش نزد من آمدند و به من گفتند: رسول خدا تو را به ازدواج مردی تهی دست در آورده است. پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: «سوگند به خدا در خیر خواهی تو کوتاهی نکردم، شوهر تو در تقدّم به اسلام از همه پیشتر است و در علم، از همه عالمتر، و در حلم از همه بردبارتر است».
سپس به حضرت فاطمه علیهاالسلام سفارش کرد: «دخترم شوهر تو نیکو شوهری است درهمهی امور او را اطاعت کن» و رو به علی علیهالسلام کرد و فرمود: «با همسرت مدارا و مهربانی کن».
حضرت علی علیهالسلام میگویند: «سوگند به خدا، هیچگاه او را خشمگین و مجبور به کاری نکردم تا آن زمان که خداوند روح او را به سوی خود قبض کرد و او نیز هیچگاه مرا ناراحت نکرد و از من نافرمانی ننمود و من هر زمان به او نگاه میکردم همهی اندوهها و رنجهایم برطرف میشد».
منبع: سایت حوزه