اعمال روز عرفه چیست

اعمال روز عرفه در مفاتیح الجنان برای مسلمانان آمده است و بسیاری از ائمه اطهار (س) درباره فضیلت روز عرفه سخنانی به میان آورده اند که در ادامه با اعمال شب و روز عرفه که در آن درهای رحمت الهی به روی بندگان گشوده می شود، آشنا خواهید شد.

اعمال روز عرفه

اعمال و مناسک خاصی برای روز عرفه وجود دارد و درباره شب عرفه روایت شده که دعای خیر در آن مستجاب شده و کسی که در آن شب به فرمانبرداری خداوند مشغول باشد، پاداش صد و هفتاد سال عبادت را، خدای متعال به او عطا می فرماید. اعمال روز عرفه عبارتند از:

1. غسل: انجام غسل در روز عرفه از مستحبات مؤکد است و توصیه می شود قبل از زوال (نیم روز شرعی) انجام شود. این عمل نمادی از پاکیزگی ظاهری و باطنی برای حضور در محضر الهی است.

2. زیارت امام حسین: زیارت امام حسین (ع) در روز عرفه از فضیلت ویژه ای برخوردار است. در روایات آمده است که ثواب زیارت آن حضرت در این روز برابر با هزار حج و هزار عمره و حتی بیشتر است. همچنین، حضور در زیر قبه مقدسه امام حسین (ع) در این روز، ثوابی معادل یا حتی بیشتر از حضور در عرفات دارد.

3. نمازهای مستحب: خواندن دو رکعت نماز مستحبی پس از نماز عصر روز عرفه و سپس به جای آوردن چهار رکعت نماز با قرائت سوره توحید بسیار توصیه شده است:

• الف) دو رکعت نماز پس از نماز عصر: پس از نماز عصر و پیش از خواندن دعای عرفه مستحب است در زیر آسمان دو رکعت نماز بجای آورده شود. در رکعت اول پس از خواندن سوره حمد، سوره توحید و در رکعت دوم پس از حمد، سوره کافرون خوانده شود. پس از اجابت نماز روز عرفه، به گناهان خود نزد خداوند اعتراف کرده تا به ثواب عرفات دست یابد و گناهانش آمرزیده شود.
• ب) چهار رکعت نماز با قرائت سوره توحید: پس از خواندن دو رکعت نماز مذکور، مستحب است چهار رکعت نماز بجای آورده شود که در هر رکعت پس از سوره حمد، پنجاه مرتبه سوره توحید خوانده شود. این نماز به «نماز حضرت امیرالمؤمنین» معروف بوده و ثواب بسیاری دارد.

4. روزه: روزه گرفتن در روز عرفه یکی از اعمال مستحب برای مسلمانان است، به ویژه برای کسانی که در سفر حج نیستند. روزه این روز از فضیلت بالایی برخوردار است و ثواب زیادی دارد. گفته شده است که روزه روز عرفه کفاره گناهان یک سال گذشته و یک سال آینده مسلمان است. روزه گرفتن در این روز فرصتی است برای تصفیه نفس و تقویت ایمان مسلمانان که از اهمیت به سزایی برخوردار است.

5. دعا و نیایش: روز عرفه به عنوان روز دعا و نیایش شناخته می شود. خواندن دعاهای مأثور از ائمه معصومین (ع) در این روز بسیار سفارش شده است. از جمله دعاهای معروف، دعای روز عرفه امام حسین (ع) و دعای امام زین العابدین (ع) است که مضامین عمیقی در توحید و معرفت الهی دارند. بهترین مکان ها برای استجابت دعا در روز عرفه، صحرای عرفات و کربلای معلی می باشد.

6. تسبیحات عشر: خواندن تسبیحات عشر که از پیامبر اکرم (ص) روایت شده است، در این روز توصیه می شود:

«سُبْحانَ الَّذِى فِى السَّماءِ عَرْشُهُ! سُبْحانَ الَّذِى فِى الْأَرْضِ حُكْمُهُ! سُبْحانَ الَّذِى فِى الْقُبُورِ قَضاؤُهُ! سُبْحانَ الَّذِى فِى الْبَحْرِ سَبِيلُهُ! سُبْحانَ الَّذِى فِى النَّارِ سُلْطانُهُ! سُبْحانَ الَّذِى فِى الْجَنَّةِ رَحْمَتُهُ! سُبْحانَ الَّذِى فِى الْقِيامَةِ عَدْلُهُ! سُبْحانَ الَّذِى رَفَعَ السَّماءَ! سُبْحانَ الَّذِى بَسَطَ الْأَرْضَ! سُبْحانَ الَّذِى لامَلْجَأَ وَلَا مَنْجٰا مِنْهُ إِلّا إِلَيْهِ.»

7. اعتراف به گناهان و استغفار: در روز عرفه اعتراف به گناهان و طلب آمرزش از خداوند بسیار سفارش شده است. این عمل نشان دهنده توبه و بازگشت به سوی خداوند و طلب رحمت و مغفرت الهی است. امام حسین علیه السلام می فرمایند: «عرفه روزی است که خداوند رحمت خود را بر بندگانش فرو می فرستد و گناهان آنان را می آمرزد.»

8. حضور در زیر آسمان: مستحب است در روز عرفه به ویژه هنگام دعا و نیایش زیر آسمان قرار گرفته و با خضوع و خشوع به درگاه الهی دعا کرد. این عمل نمادی از ارتباط مستقیم با خداوند و توکل به اوست.

9. صلوات: از حضرت امام جعفر صادق (ع) نقل شده که فرستادن صد مرتبه صلوات بر محمّد و آل محمّد فضیلت بسیاری داشته و از بهترین اعمال روز عرفه بوده و همچنین دیگر معصومین سلام الله علیها نیز، این مورد را بسیار سفارش کرده اند.

کلام پایانی …

اعمال روز عرفه فضیلت بیشماری دارد و پیامبر اکرم (ص) می فرمایند: «خداوند در هیچ روزی به اندازه روز عرفه، بندگان را از آتش دوزخ نمی رهاند.» همچنین حضرت امیرالمومنین امام علی (ع) می فرمایند: «برخی از گناهان جز در عرفات بخشوده نمی شوند.» این روایات نشان دهنده اهمیت و عظمت روز عرفه در تقرب به خداوند و طلب مغفرت است.