روزه به عنوان يكي از واجبات دين اسلام، از اهميت ويژهاي برخوردار است و رعايت دقيق احكام آن ضروري است. يكي از سوالات رايجي كه براي بسياري از افراد پيش ميآيد، حكم نزديكي در حالت روزهداري است. در اين مقاله به بررسي دقيق اين موضوع پرداخته و نكات مهم مرتبط با آن را بيان ميكنيم.
نزديكي در حالت روزهداري در ماه رمضان، يكي از مواردي است كه به صراحت در فقه اسلامي روزه را باطل ميكند. اگر شخصي در طول روز ماه رمضان نزديكي كند، حتي اگر مني از او خارج نشود، روزه باطل ميشود. براساس فتاواي اكثر مراجع تقليد، اين حكم شامل زماني است كه دخول به ميزان ختنهگاه صورت بگيرد و نيازي به خروج مني نيست تا روزه باطل شود. اما اگر دخول كمتر از اين مقدار باشد و مني هم خارج نشود، روزه صحيح است.
چندين استثنا در اين زمينه وجود دارد:
• فراموشي: اگر فرد فراموش كند كه روزه است و با همسرش نزديكي كند، روزه او باطل نميشود. اما به محض يادآوري بايد فوراً از ادامه عمل خودداري كند، وگرنه روزهاش باطل خواهد شد.
• اجبار: اگر همسر به زور مجبور به نزديكي شود و اختيار از او سلب گردد، روزه او باطل نميشود، مگر اينكه پس از رفع اجبار، به عمل خود ادامه دهد.
طبق فقه اسلامي، زن و شوهر ميتوانند پس از افطار (يعني بعد از اذان مغرب) تا قبل از اذان صبح با يكديگر نزديكي داشته باشند و سپس براي روز بعد از غسل استفاده كنند. مهم است كه غسل جنابت قبل از اذان صبح انجام شود؛ در غير اين صورت، اگر فرد جنب باقي بماند و وارد روز شود، روزه او باطل ميشود.
در صورتي كه فرد به عمد در طول روز ماه رمضان با همسرش نزديكي كند، علاوه بر قضاي آن روز، كفاره نيز بر او واجب ميشود. كفاره نزديكي در حالت روزه به دو صورت قابل انجام است:
1. شصت روز روزه گرفتن، كه بايد پيوسته باشد.
2. غذا دادن به شصت فرد نيازمند.
توجه: بعضي از فقها معتقدند كه انجام هر دو روش به عنوان احتياط مستحب بهتر است.
اين حكم بيشتر در مورد روزههاي واجب مانند ماه رمضان است. در روزههاي مستحبي يا روزههاي قضا، شخص ميتواند تا قبل از ظهر نزديكي كند و سپس روزه خود را ادامه دهد. اما اگر بعد از ظهر نزديكي صورت گيرد، روزه باطل ميشود و بايد آن روز را قضا كند.
1. آيا ملاعبه (نزديكي بدون دخول) روزه را باطل ميكند؟
ملاعبه تا زماني كه منجر به انزال نشود، روزه را باطل نميكند. با اين حال، اگر مني خارج شود، روزه باطل خواهد شد و قضا و كفاره لازم است.
2. آيا انزال ناخواسته روزه را باطل ميكند؟
خير، انزال ناخواسته مانند احتلام روزه را باطل نميكند. اين حالت معمولاً در هنگام خواب اتفاق ميافتد و شخص هيچ عمدي در آن ندارد.
نزديكي در حالت روزهداري بهويژه در ماه رمضان، از جمله مواردي است كه روزه را باطل ميكند و علاوه بر قضاي روزه، كفاره نيز بر فرد واجب ميشود. اما مواردي مانند فراموشي، اجبار و ملاعبه تا زماني كه به انزال منجر نشوند، باعث بطلان روزه نميشوند. رعايت اين نكات و انجام غسل جنابت قبل از اذان صبح از موارد مهمي است كه بايد به آنها توجه داشت.
با توجه به اهميت اين موضوع، توصيه ميشود كه افراد به رساله مرجع تقليد خود مراجعه كنند تا در مورد جزئيات بيشتر و دقيقتر “ايا نزديكي كردن روزه را باطل ميكند”، اطلاعات كامل دريافت كنند.