ثواب نماز والدین در شب جمعه بسیار است و این یکی از مهمترین کارهایی است که باید فرزندان در حق پدر و مادر خود انجام دهند. این نماز برای طلب مغفرت و شادی روح والدین توسط فرزند خوانده میشود و مضمون آن بیانگر رحمت الهی برای اموات است و تمامی دعاهایی که در این نماز میخوانیم از ادعیههای معروف قرآن کریم است که میتوان آنها را در قنوت نماز بخوانید.
باید بدانید خواندن این ادعیهها با همین شکل و دستوری که در منابع از جمله مفاتیح الجنان آمده است بهتر است خوانده شود و برای شادی روح والدین در عالم برزخ اثرات بسیار مثبتی دارد. در صورتی که میخواهید والدین تان در سرای آخرت از شما رضایت داشته باشند خوب است این نماز را خصوصاً در شب جمعه برای ایشان بخوانید.
نماز برای والدین فوت شده بهتر است حتماً خوانده شود و این یکی از حقوقی است که پدر و مادرها چه در زمان زنده بودن شان و چه بعد از مرگ شان بر گردن فرزندان شان دارند. همچنین خوب است پسر ارشد برای شادی روح پدر و مادرش در شب جمعه و همچنین سایر زمانها خیرات دهد و نماز بخواند. این نماز دو رکعتی است و متن آن با معنی فارسی در ادامه آورده شده است:
در رکعت اول بعد از حمد ۱۰ مرتبه آیه ۴۱ سوره ابراهیم را بخوانید:
«رَبَّنَا اغْفِرْ لِي وَ لِوَالِدَيَّ وَ لِلْمُؤْمِنِينَ يَوْمَ يَقُومُ الْحِسَابُ»
«پروردگارا! من و پدر و مادرم و همه مؤمنان را در آن روز که حساب برپا میشود بیامرز»
در رکعت دوم بعد از حمد ۱۰ مرتبه آیه ۲۸ سوره نوح را بخوانید:
«رَبِّ اغْفِرْ لِي وَ لِوَالِدَيَّ وَ لِمَنْ دَخَلَ بَيْتِيَ مُؤْمِنًا وَ لِلْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ وَ لَا تَزِدِ الظَّالِمِينَ إِلَّا تَبَارًا»
«پروردگارا! مرا و پدر و مادرم و تمام کسانی را که با ایمان وارد خانه من شدند و جمیع مردان و زنان باایمان را بیامرز و ظالمان را جز هلاکت میفزا»
بعد از سلام نماز بدون این که از حالت نماز خواندن خارج شوید ۱۰ مرتبه آیه ۲۴ سوره اسرا را بخوانید:
«رَبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرًا»
«پروردگارا! همان گونه که آنها مرا در کوچکی تربیت کردند، مشمول رحمت شان قرار ده»
بهترین وقت برای خواندن نماز والدین شب جمعه است و بنا بر نظر بزرگان دین بهتر است خواندن آن بین نماز مغرب و عشا باشد. ترتیب خواندن این نماز در منابع مختلف به صورت متفاوت ذکر شده است. اما باید بدانید مرحوم شیخ عباس قمی در کتاب مفاتیح الجنان به نقل از کتاب مکارم الاخلاق برای خواندن این نماز توصیه کرده است که بهترین وقت خواندن آن همان شبهای جمعه میباشد.
در کتاب مکارم الاخلاق نحوه خواندن نماز والدین به این صورت نیز آورده شده است:
یک نماز دو رکعتی بخوانید و در هر رکعت بعد از حمد ۲۰ مرتبه آیه «رَبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرًا» را بخوانید. بعد از سلام نماز هم به سجده بروید و ۱۰ مرتبه همین آیه را تکرار کنید.
همچنین خواندن این نماز در اماکن مقدس مانند حرم ائمه معصومین علیهم السلام، حرم امامزادگان، مساجد و… یقینا ثواب بیشتری دارد.
خوب است در هنگام خواندن نماز والدین در شب جمعه نیت کنید و از مرجع تقلیدتان در مورد نیت این نماز سوال فرمایید.
یکی از سوالات مهم افرادی که میخواهند برای والدین شان نماز قضا بخوانند این است که آیا نماز والدین قنوت دارد یا خیر؟ در کتاب مفاتیح الجنان اشاره ای خواندن قنوت در این نماز نشده است و مرحوم شیخ عباس قمی هم اشارهای به قنوت نماز والدین نداشته اند. اما این به این معنی نیست که این نماز مستحبی قنوت ندارد و باید از دعاهای قنوت نماز هر کدام را که خواستید بخوانید.
همانطور که میدانید برای رکوع و سجده این نماز هم دستورات خاصی آورده نشده است. اما قنوت یکی از مستحبات نماز است و به دلیل ثواب زیادی که دارد بهتر است خوانده شود و کیفیت نماز را بالا میبرد. در قرآن و روایات دعاهای فراوانی برای شادی روح پدر و مادر آمده است و می توانید در قنوت نمازهایتان آن را بخوانید. تعدادی از آن ها به این شرح است:
«رَبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيرًا» (آیه ۲۴ سوره اسرا)
«رَبَّنَا اغْفِرْ لِي وَ لِوَالِدَيَّ وَ لِلْمُؤْمِنِينَ يَوْمَ يَقُومُ الْحِسَابُ» (آیه ۴۱ سوره ابراهیم)
«رَبِّ اغْفِرْ لِي وَ لِوَالِدَيَّ» (آیه ۲۸ سوره نوح)
نیایش شماره ۲۴ صحیفه سجادیه که قسمتی از آن را به همراه ترجمه اش اینجا گذاشته ایم تا دست تان بیاید که چه دعای دلنشینی است:
«اللَّهُمَّ لَا تُنْسِنِی ذِکْرَهُمَا فِی أَدْبَارِ صَلَوَاتِی وَ فِی إِنًى مِنْ آنَاءِ لَیْلِی وَ فِی کُلِّ سَاعَةٍ مِنْ سَاعَاتِ نَهَارِی.
«خداوندا، پس از هر نماز من و در هر وقت دیگر از اوقات شب و در هر ساعت از ساعات روز، پدر و مادرم را از یاد من مبر.
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اغْفِرْ لِی بِدُعَائِی لَهُمَا، وَ اغْفِرْ لَهُمَا بِبِرِّهِمَا بِی مَغْفِرَةً حَتْماً وَ ارْضَ عَنْهُمَا بِشَفَاعَتِی لَهُمَا رِضًى عَزْماً وَ بَلِّغْهُمَا بِالْکَرَامَةِ مَوَاطِنَ السَّلَامَةِ.
بار خدایا، درود فرست بر محمد و خاندانش و مرا به سبب دعایى که در حق ایشان مىکنم بیامرز و آن دو را به سبب نیکى و مهربانى که در حق من کرده اند از مغفرت خویش بهره مند فرما و به شفاعت من از ایشان خشنود شو و نیک خشنود شو و آنان را گرامى دار و به جاهاى امن و آسایش بهشت رسان.
اللَّهُمَّ وَ إِنْ سَبَقَتْ مَغْفِرَتُکَ لَهُمَا فَشَفِّعْهُمَا فِیَّ وَ إِنْ سَبَقَتْ مَغْفِرَتُکَ لِی فَشَفِّعْنِی فِیهِمَا حَتَّى نَجْتَمِعَ بِرَأْفَتِکَ فِی دَارِ کَرَامَتِکَ وَ مَحَلِّ مَغْفِرَتِکَ وَ رَحْمَتِکَ إِنَّکَ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ وَ الْمَنِّ الْقَدِیمِ وَ أَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ»
خداوندا، آن دو را شفیع من گردان اگر آنها را پیش از من آمرزیده اى و مرا شفیع ایشان گردان اگر مرا پیش از ایشان آمرزیده اى، تا من و پدر و مادرم در سایه لطف و رأفت تو، در سراى کرامت و جایگاه مغفرت و رحمت تو، همنشین هم گردیم، که تو را بخشایش بزرگ است و نعمت قدیم و تو مهربان ترین مهربانانی.»
همانطور که مستحضر هستید یکی از اعمال مستحبی فرزندان برای پدر و مادرشان خواندن نماز شب جمعه برای اموات است؛ اما خوب است اعمال مستحبی دیگری هم مثل خیرات کردن و دعا کردن در حق والدین تان انجام دهید تا روح شان شاد شود. همچنین طبق توصیه آیت الله جوادی آملی خواندن سورههایی از قرآن همچون سوره قدر، سوره توحید، سوره حمد، سوره یس و … برای شادی روح اموات مفید واقع خواهد شد.
از جمله این اعمال خواندن دو رکعت نماز است که در کتاب فلاح السائل سید ابن طاووس نقل شده است. در هر رکعت از این نماز بعد از حمد سوره کافرون و سپس سوره توحید را بخوانید. پس از نماز نیز بگویید: «اللّهمّ إنّى قد وهبت ثوابها لأهل المقابر من المؤمنین»؛ «خداوندا من ثواب آن را به مردگان هدیه نمودم»
فضیلت خواندن نماز مستحبی برای پدر و مادر در شب جمعه بسیار است از جمله ثوابهای آن عبارتند از:
1. اگر پدر و مادر شما در قید حیات باشند با خواندن این نماز بیشتر مورد رحمت پروردگار قرار خواهند گرفت.
2. اگر والدین تان فوت کردند خواندن این نماز باعث خواهد شد تا خداوند آنها را بیامرزد و از گناهان شان کاسته شود و همچنین پدر و مادرتان از شما خوشنود خواهد شد.
3. درهای رحمت الهی با خواندن این نمازهای مستحبی باز خواهند شد.
4. طبق آیه ۲۸ سوره نوح علیه السلام که در رکعت دوم نماز خوانده میشود هر مهمانی که به خانه شما قدم بگذارد مورد لطف خداوند قرار خواهد گرفت.
5. یکی دیگر از ثوابهای نماز شب جمعه برای والدین این است که همچون مثل یک داروی ضد افسردگی برای روح و روان شما عمل میکند و اگر مصیبتی به شما و خانوادهتان وارد شده و دچار افسردگی شدهاید توصیه شده است که حتماً این نماز را در حق پدر و مادرتان بخوانید.
6. خواندن این نماز به قدری ثواب دارد گفته شده است اگر پدر و مادر کسی که این نماز را برای ایشان به جای آورده است از دنیا رفته باشند، آن مرحوم آرزو میکند که زنده شود و پای فرزندش را به خاطر خواندن این نماز ببوسد.
اگر فرزند بخواهد برای پدر و مادرش نماز قضا بخواند حتماً بایستی سالم و به طور کامل و صحیح نماز را به جای بیاورد. مثلا فردی می پرسد: پدر و مادرم بر روی صندلی نماز میخواندند و نشسته نماز میخواندند. آیا فرزند هم میتواند بگوید نمازهایی که از والدین من قضا شده نشسته بوده و من هم میخواهم آنها را نشسته بخوانم؟! نه اینطور نیست؛ حتماً باید کسی که نماز والدین در شب جمعه را قضا میکند، نماز را به طور کامل و سالم به جای بیاورد. هرچند کسی که نماز از ایشان قضا شده بوده، نماز نشسته به گردنش واجب بوده است.
همانطور که میدانید دست انسانها پس از مرگ از دار دنیا کوتاه است و خوب است ما ذرهای هم شده به فکر آنها در سرای آخرت باشیم و با خیرات کردن در حق شان آنها را از خودمان راضی نگه داریم. خواندن نماز شب جمعه برای والدین باعث میشود گرفتاریها و مشکلات شما فرزندان عزیز برطرف گردد و بدانید که پدر و مادرتان در آن دنیا شما را بسیار دعا خواهند کرد.