فصل ها نتیجه انحراف محور زمین و حرکت آن به دور خورشید هستند. محور زمین حدود ۲۳.۵ درجه نسبت به صفحه مداری کج است. این انحراف باعث می شود که در طول سال، نور خورشید به بخش های مختلف زمین با شدت و زاویه های متفاوت بتابد. وقتی نیم کره شمالی به خورشید نزدیک تر است، تابستان در آن نیم کره رخ می دهد و بالعکس. همچنین، تغییر طول روز و زاویه تابش نور خورشید باعث تغییر دما می شود. این تغییرات دمایی و طول روز، الگوهای فصل ها را ایجاد می کنند. مثلاً در بهار، روزها بلندتر و هوا گرم تر می شود، در حالی که در پاییز، روزها کوتاه تر و دما کاهش می یابد. این چرخه، اساس تقسیم سال به چهار فصل مشخص را تشکیل می دهد.
یک سال زمانی است که زمین یک دور کامل به دور خورشید می چرخد. این مدت ۳۶۵ روز و ۶ ساعت طول می کشد. این ۶ ساعت اضافی هر چهار سال یک روز اضافه به تقویم اضافه می کند که به آن سال کبیسه می گوییم. دلیل به وجود آمدن فصل ها در این مدت، انحراف محور زمین است. وقتی زمین دور خورشید می چرخد، بخش های مختلف آن در زمان های مختلف سال، نور بیشتری دریافت می کنند. به همین دلیل، بهار، تابستان، پاییز و زمستان در طی یک سال رخ می دهند. آموزش این مفهوم به دانش آموزان ابتدایی کمک می کند تا بهتر تغییرات طبیعت در طول سال را درک کنند.
علت پیدایش فصل ها این است که زمین کمی کج است و این کجی باعث می شود نور خورشید در طول سال به بخش های مختلف زمین متفاوت برسد. وقتی نیم کره شمالی به خورشید نزدیک تر است، تابستان می شود چون نور بیشتر و مستقیم تر می تابد. وقتی دورتر است، زمستان می شود چون نور خورشید با زاویه کمتری می تابد. پاییز و بهار هم زمان هایی هستند که زمین در حال حرکت بین این دو حالت است. این تغییرات زاویه و میزان نور خورشید باعث تغییرات دما و آب و هوا و پیدایش فصل ها می شوند.
فصل ها به دلیل چرخش زمین به دور خورشید و کج بودن زمین به وجود می آیند. فرض کنید زمین یک توپ بزرگ است که کمی کج شده و دور خورشید می چرخد. وقتی قسمت بالای زمین (نیم کره شمالی) به خورشید نزدیک تر باشد، آنجا تابستان می شود چون گرم تر است. وقتی قسمت پایینی (نیم کره جنوبی) نزدیک تر شود، آنجا تابستان است. در بهار و پاییز هم زمین در حال جابجایی بین این حالت هاست. به همین دلیل ما چهار فصل مختلف داریم: بهار، تابستان، پاییز و زمستان. هر فصل یک رنگ و حال و هوای خاص دارد که طبیعت را زیباتر می کند.
تغییر فصل ها به ترکیب انحراف محور زمین و حرکت آن به دور خورشید بستگی دارد. محور زمین ثابت نیست و کمی مایل است. این انحراف باعث می شود که در هر دوره از سال، زاویه تابش نور خورشید به یک نقطه خاص از زمین تغییر کند. برای مثال، در تابستان نیم کره شمالی، خورشید مستقیم تر به این منطقه می تابد و روزها طولانی تر می شوند. در زمستان، نور خورشید به صورت مایل می تابد و روزها کوتاه تر می شوند. این تغییرات زاویه تابش و مدت زمان روشنایی در روز، باعث تغییرات دما و شرایط آب و هوایی می شوند که ما آنها را به صورت فصل ها تجربه می کنیم.
نتیجه گیری
فصل ها چگونه به وجود می آیند؟ پاسخ این سؤال در انحراف محور زمین و حرکت آن به دور خورشید نهفته است. این پدیده طبیعی به دلیل چرخش زمین بر مدار خود و تمایل محور آن نسبت به صفحه مداری شکل می گیرد. نتیجه این انحراف، تغییر زاویه تابش نور خورشید به سطح زمین و در نتیجه تغییر دما، طول روز و شب، و الگوهای آب وهوایی است. این تغییرات منظم، بهار، تابستان، پاییز و زمستان را به وجود می آورد که هرکدام زیبایی و ویژگی های خاص خود را دارند. فهمیدن این فرآیند، علاوه بر افزایش دانش عمومی، کمک می کند تا تأثیرات تغییرات فصلی بر زندگی انسان و طبیعت بهتر درک شود. فصل ها نمادی از نظم و زیبایی جهان هستند که نشان می دهند چگونه طبیعت در هماهنگی کامل با قوانین کیهانی عمل می کند.