منظور از توکن های غیر مثلی چیست؟
در بازار ارزهای دیجیتال، به‌طور معمول یک ارز را می‌توان با ارز دیگری با همان ارزش معامله کرد؛ اما در همین محیط ارزهایی وجود دارند که از این قاعده پیروی نمی‌کنند. این توکنها که عموما در شبکه‌های بلاک‌چین حاوی اطلاعات مخصوص به خود هستند، امکان مبادله با ارزی هم‌ارزش خود و امکان تبدیل‌شدن به ارزهای کوچکتری با مجموع ارزش برابر را ندارند.
به مفهومی که در بند قبلی اشاره شد، توکن NFT یا توکن‌های غیر مثلی گفته می‌شود؛ بنابراین در این مقاله نیز قصد داریم پس از تعریف تعویض‌پذیری، شما را با توکن غیر قابل معاوضه و سایر موارد مرتبط با آن آشنا کنیم، پس تا انتهای نوشته همراه ما باشید.
تعویض‌پذیری چیست؟
قبل از اینکه بدانید تعویض پذیری چیست پیشنهاد میکنیم مقاله والکس را از دست ندهید تا بدانید NFT چیست چه کاربردی دارد، تصور کنید که یک ارز را بتوان با ارز دیگری با همان ارزش مبادله و همچنین آن را به واحدهای کوچک‌تر تقسیم کرد؛ به این رمزارزها، ارز قابل تعویض می‌گویند. به بیانی دیگر، امکان مبادله یک ارز با ارزی دیگر به همان ارزش را قابلیت تعویض‌پذیری (Fungibility) می‌نامند. یکی از مواردی که باعث اهمیت تعویض‌پذیری در بازار رمزارزها می‌شود، قابل اعتماد کردن آن‌هاست. یک واحد پول فیزیکی یا دیجیتالی، باید قابل تعویض باشد تا افراد بتوانند تراکنش‌های خود را به‌وسیله آن انجام دهند؛ در غیر این صورت این واحدهای دارایی کارایی خود را از دست می‌دهند.
تصور کنید اسکناسی 50 هزار تومانی دارید که می‌توانید آن را با اسکناس دیگری به همان ارزش معاوضه، یا با اسکناس‌های دیگری که مجموعا 50 هزار تومان ارزش دارند مبادله کنید؛ بنابراین شما اسکناسی دارید که یک ارز تعویض‌پذیر است. اما خلاف این وضعیت را تصور کنید، به گونه‌ای که این اسکناس 50 هزار تومانی امکان تعویض با اسکناس هم‌ارزش خود را ندارد یا نمی‌توانید آن را با مبالغ کوچکتری که در مجموع این ارزش را فراهم می‌کند جابجا کنید؛ آن‌گاه دارایی شما از اعتبار بالایی برخوردار نبوده و برای انجام تراکنش‌های خود توسط این اسکناس شانس کمی دارید.
تقسیم‌پذیری
امکان تقسیم‌پذیری یکی از بخش‌های مهم در ارزهای تعویض‌پذیر است؛ چرا که قیمت‌گذاری همه کالاها و خدمات به گونه‌ای نیست که معادل یک واحد از ارز را شامل شود؛ بنابراین نیاز است که امکان خرید و فروش درصد مشخصی از رمزارز مقیاس وجود داشته باشد.
بیت کوین، اتریوم و … از سری رمزارزهایی به‌شمار می‌روند که بسیار تقسیم‌پذیر هستند؛ به‌طور مثال یک واحد از ارز بیت کوین را علاوه بر امکان معاوضه با واحد دیگری از این ارز، می‌توان به قسمت‌های کوچکتری تقسیم کرد که ساتوشی نام دارد.
حال که مفهوم تعویض‌پذیری را تا حدودی آموختیم، بهتر است که با سازوکار توکن غیر قابل معاوضه آشنا شویم؛ در بخش بعد توکن NFT را بیشتر خواهیم شناخت.
ساختار توکن غیر مثلی
مفهوم تعویض‌پذیری و اهمیت تقسیم شدن را در آن توضیح دادیم؛ اما منظور از NFT چیست؟ توکن غیرمثلی (Non-Fungibile Token) که مختصرا به توکن NFT شهرت دارد، نوعی ارز دیجیتال رمزنگاری شده است که سند مالکیت یک اثر دیجیتال را در فضای بلاک‌چین صادر می‌کند. این توکنها در آغاز بر پایه استاندارد، استانداردی مشابه ERC20 توسعه یافتند؛ به همین دلیل، آن‌ها به‌عنوان یک توکن ویژه اتریوم شناخته می‌شدند، اما اکنون بر بستر سایر بلاک‌چین‌ها نیز توسعه یافته‌اند.
بازی‌های کارتی و متاورسی، دو مورد از کاربردهای پررنگ NFTها به‌شمار می‌روند. از ویژگی منحصربه‌فرد بودن توکن NFT، برای تعریف دارایی‌های درون بازی بهره می‌برند؛ همچنین این ارزها در فضای متاورس نیز فعال هستند، که دیسنترالند یکی از مهم‌ترین بازارهای آن است. این پلتفرم به‌قدری میان کاربران مورد استقبال قرار گرفته که در حال تبدیل‌شدن به برترین بستر رمز ارزی – متاورسی است.
مهم‌ترین تفاوت‌ها با توکن تعویض‌پذیر
در مقدمه مقاله بیان کردیم که توکن NFT شامل اطلاعاتی اختصاصی هستند که منحصرا روی آن‌ها ثبت می‌شود؛ به همین منظور امکان مبادله با نوع هم‌ارزش خود را ندارند. قابلیت تقسیم پذیری تفاوت دیگر این دو مورد است؛ توکن غیرمثلی را نمی‌توان به بخش‌های کوچکتری تقسیم کرد و همواره به‌عنوان یک توکن واحد شمرده می‌شود. همچنین در اختیار داشتن فضای بیشتری برای ذخیره اطلاعات توسط توکن غیر قابل معاوضه در مقایسه با توکن‌های قابل تعویض، آخرین تفاوت آن‌ها به‌شمار می‌رود.
ویژگی‌های اصلی NFT
توکن NFT دارای ویژگی‌های متعددی است که موارد زیر اصلی‌ترین آن‌ها هستند:
• غیرقابل تعویض بودن: با توجه به اینکه مفهوم NFT به‌معنای توکن غیرقابل معاوضه است، ویژگی غیرقابل تعویض بودن را به‌عنوان مورد اول بیان کردیم؛ این توکنها قابلیت تعویض با دارایی مشابه خود را ندارند.
• کم‌یاب بودن: با وجود توانایی تولید در تعداد بالا، توسعه‌دهندگان توکن‌های غیرمثلی برای حفظ ویژگی منحصربه‌فرد بودن، آن را به میزان محدود تولید می‌کنند.
• غیرقابل تقسیم بودن: این توکن غیر قابل معاوضه را نمی‌توان به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم کرد و همواره یکپارچه باقی می‌ماند.
• منحصربه‌فرد بودن: منحصربه‌فرد بودن، مهم‌ترین ویژگی توکن‌های NFT است؛ اطلاعات توکن‌های غیرمثلی ثبت‌شده و تغییرناپذیر هستند و این اطلاعات همان گواهی اصالت توکن‌های تعویض‌ناپذیر به‌حساب می‌آید.
مهم‌ترین مزایای NFT
توکن‌های NFT دارای مزایای فراوانی هستند که سه مورد از مهم‌ترین آن‌ها را عنوان میکنیم:
1. قابلیت انتقال: با وجود فراهم نبودن امکان معامله در صرافی‌ها، این توکنها در بازارهای خاصی خرید و فروش می‌شوند؛ همچنین OpenSea را می‌توان بزرگترین مرجع این امر دانست.
2. معتبر و قابل اعتماد: با توجه به اینکه امکان جعل و تقلب در فضای بلاک‌چین وجود ندارد، می‌توان به اصالت آن‌ها اطمینان داشت؛ چرا که توکن غیرقابل معاوضه هم در بستر بلک‌چین‌ها فعال است.
3. حق مالکیت محفوظ: توکن‌های غیر مثلی در بستر بلاک‌چین ثبت می‌شوند و با توجه به تغییرناپذیری اطلاعات پس از ثبت در بلاک‌های بلاک‌چین، می‌توان نتیجه گرفت که مالک اصلی و ابتدایی هر اثر برای همیشه محفوظ خواهد بود.
کلام آخر
امکان مبادله یک ارز با ارزی دیگر به همان ارزش را قابلیت تعویض‌پذیری (Fungibility) می‌نامند. بسیاری از رمزارزهای موجود در بازار تعویض‌پذیر هستند، اما مواردی نیز وجود دارند که قابلیت معاوضه با ارز هم‌ارزش خود و تقسیم به مقادیر کمتر را ندارند؛ به این دسته از ارزها، توکن غیر مثلی (Non-Fungibile Token) می‌گویند که مختصرا با عنوان توکن NFT شناخته می‌شوند.
این توکنها قابلیت تعویض و تقسیم‌شدن ندارند و اطلاعات بیشتری را نسبت به توکن‌های تعویض‌پذیر در خود ذخیره می‌کنند؛ همچنین کم‌یاب بودن و منحصربه‌فرد بودن، سایر ویژگی‌های اصلی آن‌ها به‌حساب می‌آید. در پایان نیز، قابل انتقال بودن، اعتبار بالا و حق مالکیت محفوظ را می‌توان مهم‌ترین مزایای توکن غیر قابل معاوضه دانست.
منبع: https://www.forbes.com/advisor/investing/cryptocurrency/nft-non-fungible-token
