خدیجه خانم چهریقی همسر محمد شاه قاجار، سومین شاه از سلسله قاجار، بود. او از تبار کردهای منطقه چهریق آذربایجان بود و با ازدواج با محمد شاه قاجار به یکی از زنان برجسته حرمسرا تبدیل شد. این ازدواج از لحاظ تاریخی اهمیت ویژهای داشت، زیرا او مادر عباس میرزا ملکآرا بود، که یکی از شخصیتهای برجسته دوران قاجار محسوب میشد. محمد شاه علاقه زیادی به خدیجه خانم داشت و این موضوع موجب رشک و حسادت سایر زنان دربار، به ویژه مهد علیا، همسر رسمی شاه و مادر ناصرالدین شاه، شد. حضور خدیجه خانم در دربار، به دلیل ارتباط مستقیم او با سیاستهای داخلی و دربار قاجار، تأثیرات عمیقی بر تاریخ دوران محمد شاه داشت و در نهایت سرنوشت او به یک تراژدی ختم شد.
یکی از وقایع مهم در زندگی خدیجه خانم چهریقی، ارتباط او با سلمان، قراول خاصه ناصرالدین شاه، بود. این موضوع بهویژه در دوران پس از مرگ محمد شاه اهمیت یافت. سلمان به عنوان یکی از نزدیکان ناصرالدین شاه، در بسیاری از امور سیاسی و امنیتی نقش داشت و رابطهاش با خدیجه خانم در آن زمان باعث تنشهای بسیاری در دربار قاجار شد. پس از مرگ محمد شاه، خدیجه خانم و فرزندش عباس میرزا تحت فشار قرار گرفتند و حتی نقشههایی برای قتل عباس میرزا کشیده شد. در این دوران، سلمان به عنوان یک مهره کلیدی در دربار نقش داشت و از جمله کسانی بود که در محافل قدرت حضور فعالی داشتند. این رابطه منجر به افزایش سوءظنها و شایعات در دربار شد و نهایتاً به تبعید و فرار خدیجه خانم به عثمانی منجر گردید.
پس از مرگ محمد شاه قاجار، زندگی خدیجه خانم چهریقی همسر محمد شاه قاجار بهطور ناگهانی تغییر کرد. مهد علیا، مادر ناصرالدین شاه، به دلیل دشمنی و حسادت نسبت به خدیجه خانم، او و فرزندش عباس میرزا را تحت فشار قرار داد. در ابتدا عباس میرزا توسط مهد علیا به شدت تهدید شد و حتی تصمیم گرفته شد که او را کور کنند تا از خطرات احتمالی برای ناصرالدین شاه جلوگیری شود. با این حال، به دلیل پناه بردن خدیجه خانم به سفارت انگلستان، این نقشهها ناکام ماند. نهایتاً، عباس میرزا به حکومت قم منصوب شد و به همراه مادرش به این شهر نقل مکان کردند. این شرایط سخت و بحرانی، تأثیرات عمیقی بر زندگی خدیجه خانم گذاشت و او مجبور به ترک ایران و پناه بردن به بغداد شد، جایی که باقی عمر خود را در آنجا گذراند و در همانجا درگذشت.
یکی از مباحث مهم و تراژیک درباره خدیجه همسر محمد شاه قاجار، پایان ناگوار زندگی اوست. پس از مرگ محمد شاه و افزایش تنشها در دربار، خدیجه خانم تحت تعقیب و فشارهای مهد علیا قرار گرفت. پس از شکست نقشههای مهد علیا برای قتل عباس میرزا، خدیجه چهریقی به ناچار به امپراتوری عثمانی پناه برد و به بغداد رفت. در نهایت، او به دلایل نامعلومی در بغداد درگذشت. برخی از منابع حاکی از آن هستند که او به دلیل فشارهای روانی و فیزیکی ناشی از دشمنیهای درباریان و زندگی در تبعید، جان خود را از دست داد. این رویداد تلخ نشاندهنده تنشهای شدید سیاسی و خانوادگی در دوران قاجار و تأثیرات آن بر زندگی زنان درباری آن زمان بود.
خدیجه خانم چهریقی همسر محمد شاه قاجار، یکی از چهرههای مهم و تأثیرگذار در تاریخ قاجار بود. حضور او در دربار محمد شاه و تأثیراتی که از نظر سیاسی و خانوادگی برجای گذاشت، نشان از نقش مهم زنان در عرصههای قدرت در این دوره دارد. علیرغم حمایتهایی که از سوی محمد شاه قاجار دریافت کرد، خدیجه خانم پس از مرگ شاه به شدت تحت فشار قرار گرفت و در نهایت به تبعید و مرگ در سرزمینی دور از وطن محکوم شد. زندگی او نمونهای از پیچیدگیهای سیاسی و اجتماعی آن دوران است که نشاندهنده نقش محوری زنان در حرمسرا و دربار قاجار است.