همسران ظل السلطان و دختران و فرزندانش
همسران ظل السلطان
مسعود میرزا ملقب به ظل السلطان، از جمله شاهزادگان قاجار بود که به دلیل تلاشهای گسترده و حکومتهای متعددی که بر آنها فرمانروایی کرد، شناخته شده و همسران ظل السلطان را در این بخش معرفی خواهیم کرد.
او در زمان حیات خود با چندین زن ازدواج کرد که از آن میان میتوان به عزت الدوله از نخستین همسران ظل السلطان اشاره کرد. عزت الدوله با امیرکبیر نیز ارتباط خویشاوندی داشت و پس از برکناری وی همراه امیرکبیر به کاشان رفت و در باغ فین سکونت گزید.
دختران ظل السلطان
دختران عزت الدوله و ظل السلطان، تاج الملوک و همدم الملوک، نیز به ترتیب با مظفرالدین میرزا و مسعود میرزا ازدواج کرده بودند. این پیوند زناشویی خانوادگی نشاندهنده پیوندهای میان برخی از مهمترین شخصیتهای دوران قاجار است.
در مورد همدم الملوک دختر ظل السلطان قاجار باید بگوییم که وی در سن ۳۱ سالگی درگذشت و در مقبرهای در اصفهان به خاک سپرده شد که محل دفن دیگر اعضای خانوادهاش نیز بود.
همچنین کوکب السلطنه و شوکت السلطنه، از دیگر فرزندان ظل السلطان و دختران همدم الملوک، با اعضای دیگری از خاندان سلطنتی ازدواج کردند که این ازدواجها نیز تأثیراتی بر روابط درون خاندانی داشته است.
عکس زیر پسر بزرگ و بی شخصیت ناصرالدین شاه قاجار “ظل السلطان” را نشان می دهد که در کنار دوست دختر اصفهانی خود مشغول دیزی خوری است. وی پسر ارشد ناصرالدین شاه و حاکم اصفهان بوده است.
ظل السلطان در زیر این عکس نوشته است: عکس ابراهیم و اسمعیل و معصومه اولادهای آقای حسین قاطرچی و سکینه هستند که آب گوشت میخورند.