نبات داغ برای نوزاد یکی از قدیمی ترین نوشیدنی هایی بوده است که مادران به نوزادان می دانند اما در اینجا می خواهیم بدانیم که آیا نبات داغ برای نوزاد خوبه؟ همچنین در پایان با طرز تهیه نبات داغ برای نوزاد آشنا خواهید شد.
برای نوزادان زیر شش ماه، بهتر است از نبات داغ استفاده نکنید. شیر مادر و یا شیر خشک برای تامین نیازهای کودک کافی است. در صورت بروز دل درد یا گریههای شبانه، از روشهای گفته شده استفاده کنید. چرا نباید به نوزاد نبات داغ داد؟ من معمولا به دختر 4 ماهه ام چند قطره می دهم و بعدش آرام شدنش را می بینم. چرا پزشکان منع می کنند و عوارضش چیست؟
پاسخ دکتر رامین مظفری، فوقتخصص نوزادان و کودکان و عضو هیات علمی جهاد دانشگاهی علوم پزشکی تهران:
به دو دلیل توصیه می شود که به کودک نبات داغ ندهید. اول اینکه برخی از مادران عادت دارند گاهی به همراه تغذیه کودک با شیر، به او در شیشه شیر نبات داغ بدهند در حالی که اگر قرار باشد تا شش ماهگی شکم کودک سیر شود، باید به او فقط شیر مادر که حاوی پروتئین، چربی، املاح، ویتامین و همچنین قند است، داده شود. خود شیر مادر حاوی قند است و اگر هم قرار باشد گاهی به کودک نبات داغ داده شود که فقط قند دارد، به مانند این است که بخواهید در طول روز مدام شربت بنوشید و فقط قند دریافت کنید. از طرفی دیگر، دادن نبات داغ به کودک باعث ایجاد تغییر ذائقه در او می شود. مساله ای که مدام پزشکان تاکید بر آن دارند که به هیچ وجه از ابتدا ذائقه کودک را با مواد خوراکی شیرین و شور آشنا نکنید. از این روست که مادران توصیه می شود به هیچ عنوان غذای کودک را مزه نکنند چون طعم خاصی ندارد و مادر چون با ذائقه خود، طعم غذا را می چشد، «هی با خودش می گوید، یه کم شکر به فرنی اضافه کنم تا مزه اش بهتر شود»، در حالی که این کار کاملا اشتباه است و نباید ذائقه کودک را با خودتان مقایسه کنید. اگر ذائقه کودک به مواد شیرین عادت کند، با شروع تغذیه تکمیلی دیگر نمی توان فرنی را به کودک داد چون ذائقه او به مواد شیرین آشنا شده و باید فرنی را مدام شیرین تهیه کنید تا بخورد. مادرانی که وقتی کودکشان دل پیچه دارد به او نبات داغ می دهند باید بدانند که در واقع خاصیت آب گرم است که که باعث آرام تر شدن کودک می شود نه خود نبات. پس در این شرایط فقط مقداری آب جوشیده که ولرم است، به کودک بخورانید و از دادن نبات داغ به نوزاد اجتناب کنید و ذائقه کودک را با نمک و شکر آشنا نکنید چون به سلامت کودک آسیب می رساند.
“هنگامی که برای شیردادن به نوزاد ۱۰ روزه ام وارد بیمارستان شدم، از دیدن این صحنه که پرستاران به کودکم نبات داغ میدادند، شوکه شدم! بدون کسب اجازه از من کار خود را انجام میدادند. وقتی علت این کار را پرسیدم، پاسخ دادند که برای کاهش درد و رنج نوزاد به او نبات داغ میدهند!” . “البته، من نیز نمیخواستم که پسرم درد بیشتری را تحمل کند، اما از سوی دیگر دادن نبات داغ به کودکی در آن سن، برایم غیر قابل قبول بود. پس از شوک بزرگی که آن روز به من وارد شد، شروع به مطالعه در این زمینه کردم و به این نتیجه رسیدم که متخصصان بهداشت و درمان به دلایل بسیاری به نوزادان نبات داغ میدهند.”
تسکین درد در زمان فرایندهایی مانند ختنه، واکسیناسیون و خون گیری
هیپوگلیسمی / قند خون پایین، مخصوصا در نوزادان شیرده
یبوست
تقریبا تمام پدر و مادرها از بی خوابی گاه و بیگاه فرزندانشان خسته و درمانده میشوند. در چند ماه اول پس از تولد، نوزادان هر سه یا چهار ساعت برای تغذیه یا تعویض پوشک از خواب بیدار میشوند. گاهی اوقات مشکلاتی مانند کولیک، نفخ یا دل درد موجب شود بدخوابی و گریههای شبانه نوزاد میشود. پژوهشهای جدید نشان داده اند که خوردن نبات داغ برای نوزاد بزرگتر از شش ماه میتواند درد کودک را از بین ببرد و به خوابیدن او کمک کند.
برخی از پزشکان بر این عقیده اند که دادن آب قند و نبات داغ به نوزادان صحیح نیست و نوزادان زیر شش ماه، حتی به آب نیز نیازی ندارند. نوزاد تمام آب لازم برای بدنش را از شیر مادر یا شیرخشک دریافت میکند. حتی در روزهای اول تولد که ذخیره شیر مادران اندک است، آغوزی که از پستان مادر ترشح میشود، برای هیدراته نگاه داشتن بدن نوزاد کافی است.
دادن آب، آب قند یا نبات داغ با توانایی نوزاد در جذب مواد مغذی در شیر مادر یا شیرخشک تداخل میکند و از آنجایی که میتواند او را سیر کند، ممکن است مانع از تغذیه او شود. دادن آب به نوزاد نیز میتواند باعث مسمومیت آبی شود. در این شرایط آب بیش از حد باعث کاهش غلظت سدیم در بدن میشود، که منجر به اختلال در تعادل الکترولیت و تورم بافتها میشود. در موارد نادر، این شرایط منجر به تشنج و حتی کما میشود.
اگر نوزادی نیاز به هیدراتاسیون بیش از حد (به عنوان مثال به علت بیماری گاستروآنتریت) داشته باشد، پزشک ممکن است یک نوشیدنی الکترولیتی مانند Pedialyte یا Inalyte را تجویز کند. اگرچه برخی پزشکان برای از بین بردن درد نوزادان در هنگام واکسیناسیون از نبات داغ یا آب قند استفاده میکنند. استفاده از این روش در موارد پزشکی مشکلی ایجاد نمیکند، اما مصرف نبات داغ برای نوزاد در خانه (چه برای آرام کردن یا رفع تشنگی او) ایده خوبی نیست. نوزاد در این سن به آب نیاز ندارد و شکر نیز برای او مناسب نیست.
در نظر داشته باشید که نوزادان تا پیش از ۶ تا ۹ ماهگی توانایی خوابیدن در تمام طول شب را ندارند. داشتن انتظارات واقع گرایانه در مورد چگونگی خواب نوزاد، به شما کمک میکند تا راحتتر با آن کنار بیایید. گزینههای دیگر برای کمک به خواب نوزاد، عبارتند از:
شربت گریپ میکسچر
ماساژ نوزاد
برقراری تماس پوست با پوست
شیردهی یا مکیدن پستانک
تغییر در محیط خواب
تنظیم دمای اتاق
پوشاندن لباس مناسب با دمای اتاق به نوزاد
دادن نبات داغ به نوزاد، خطرات زیر را به دنبال دارد:
چاقی نوزاد
احتمال بروز دیابت
احتمال ارتباط مصرف نبات داغ با بیماری قلبی
بروز التهاب در بدن
بروز گلیساسیون سلولی
تغذیه سلولهای سرطانی
سرکوب سیستم ایمنی بدن تا حدود ۴۰ الی ۵۰ درصد به مدت ۵ ساعت پس از مصرف
تغذیه باکتریهای مضر موجود در روده
بروز مشکلات رفتاری در کودک
مصرف نبات داغ برای نوزاد زیر شش ماه موجب مشکلات جدی میشود. برخی از آنها عبارتند از:
افزایش سطح بیلی روبین خون (زردی نوزادان)
از دست دادن وزن بیش از حد
ماندن در بیمارستان به مدت طولانیتر
بروز حساسیت در نوزاد، به دلیل داشتن مواد آلرژن
بروز تورم در نوزاد
باید این نکته را در نظر داشته باشید که نوزادان وزنی در حدود ۵ درصد وزن بزرگسالان دارند و سیستم گوارش آنها هنوز نابالغ است. دادن هر ماده غذایی جدید به آنها، ممکن است موجب بروز حساسیت یا واکنشهای پیش بینی نشده دیگری در بدن آنها شود. در نتیجه بهتر است جهت جلوگیری از بروز هر گونه خطر احتمالی برای نوزاد، از دادن نبات داغ به نوزادان زیر شش ماه، اجتناب کنید. همواره گزینههای دیگری برای آرام کردن نوزاد وجود دارد.
به دلیل مضرات دادن نبات داغ به نوزاد از این کار اجتناب کنید.
توجه داشته باشید، هنگامی که کودک ناراحت است، اگر به خود میپیچد، مشت هایش را گره میکند و صورتش را در هم میکشد، بدین معنی است که احساس درد میکند.
در مورد دادن نبات داغ به نوزاد، با پزشک کودک مشورت کنید. دادن آب یا شکر بیش از حد به نوزاد، ممکن است خطرناک باشد.
اگر نوزاد احساس درد میکند و شما علت آن را پیدا نمیکنید، به پزشک مراجعه کنید.