طرز تهیه دوغ کفیر خانگی در خانه + خواص دوغ کفیر در طب سنتی
دوغ کفیر خانگی طعم بسیار خوب و خوشمزه ای دارد و طرز تهیه دوغ کفیر در خانه را در ادامه این پست بیان خواهیم کرد اگر می خواهید با طرز تهیه دوغ کفیر خانگی آشنا شوید و خواص دوغ کفیر در طب سنتی را بدانید با سماتک همراه ما باشید.
طرز تهیه دوغ کفیر در خانه
دوغ کفیر نوعی قارچ شامل مخمرهای زنده و باکتری‌های مفید است که باعث تبدیل شیر به دوغ کفیر می‌شود. در فرآیند تخمیر شیر که در طرز تهیه دوغ کفیر خانگی ذکر شد، این قارچ خواص فرآوانی را به آن می‌افزاید که در ادامه این نوشتار از سایت سماتک با آنها آشنا می‌شویم. دوغ کفیر یا نوشیدنی کفیر، طعمی مشابه دوغ محلی دارد، از اینرو به ذائقه ما ایرانیان بسیار هماهنگ است. طرز تهیه دوغ کفیر در خانه به سادگی امکان پذیر بوده و در مدت زمان کوتاهی می‌توانید آن را تهیه کنید. دوغ کفیر خانگی نه تنها بسیار خوشمزه است، بلکه خواص دوغ کفیر در طب سنتی بیشمار است.
از آنجا که دوغ کفیر از شیر تهیه می‌شود، کلسیم فراوانی دارد. علاوه بر این، در مدت تخمیر مقادیر قابل توجهی از ویتامین ب۱، ب۱۲ و ویتامین کا به این نوشیدنی افزوده می‌شود. دوغ کفیر خانگی به سلامت سیستم گوارش کمک می‌کند و سلامتی را به پوست و مو باز می‌گرداند. گفتنی است که این نوشیدنی برای افرادی که مشکل هضم لاکتوز دارند، مشکلی ایجاد نخواهد کرد. برای مشاهده تمام خواص دوغ کفیر در طب سنتی باید آن را به طور مکرر و برای مدت طولانی استفاده کنید.
مواد لازم برای تهیه دوغ کفیر خانگی
به منظور تهیه یک لیتر دوغ کفیر خانگی، به ۴۸ ساعت زمان و مواد اولیه‌ای که در ادامه مشاهده می‌کنید، نیاز خواهید داشت. وقتی روده شما سالم نیست سیگنال‌هایی را به پوستتان می‌فرستد و تعادل طبیعی آن را به هم می‌ریزد و باعث انواع مشکلات پوستی از قبیل آکنه، پسوریازیس، جوش پوستی، و درماتیت می‌شود. دوغ کفیر خانگی کمک می‌کند باکتری‌های سالم دوباره در بدن فعال شوند و هم‌ایستایی بزرگترین عضو بدن، یعنی پوست را تراز می‌کنند. کربوهیدرات‌های داخل دوغ کفیر به کفیران معروف هستند و جدای از کمک به سیستم ایمنی بدن، به کیفیت پوست و قدرت ترمیم زخم‌ها هم کمک می‌کنند.
شیر یک لیتر
قارچ کفیر 60 گرم
طرز تهیه دوغ کفیر خانگی
برای تهیه دوغ کفیر خانگی ابتدا باید دو قاشق غذا خوری قارچ کفیر که حدودا معادل 30 گرم می باشد را داشته باشید.
سپس کفیر را در یک صافی پلاستیکی بریزید و با یک الی دو لیوان آب معدنی بشویید.
بعد از آن کفیر شسته شده را در شیشه بریزید.
شیری که به دمای محیط رسیده است را به آرامی کفیر اضافه کنید. توجه داشته باشید که دو الی سه سانتیمتر از ظرف خالی بماند، زیرا قارچ تکثیر می‌شود و ازدیاد حجم پیدا می‌کند.
به آرامی مخلوط را کمی بهم بزنید.
درب ظرف را که نباید فلزی باشد، ببندید. توجه داشته باشید که درب ظرف نباید سفت بسته شود.
به مدت ۴۸ ساعت ظرف را در محیطی به دور از نور و تقریبا گرم مانند کابینت نگهداری کنید.
پس از گذشت این مدت، یک صافی پلاستیکی را روی یک ظرف قرار دهید و محتویات شیشه را درون آن بریزید. با یک قاشق چوبی یا پلاستیکی به آرامی مخلوط را بهم بزنید تا فقط قارچ کفیر در صافی باقی بماند.
برای آنکه مابقی کفیر را از شیشه خالی کنید، نصف الی یک لیوان آب داخل شیشه بریزید و در صافی خالی کنید.
دوباره کفیر را درون شیشه بازگردانده و به طریق یاد شده شیر به آن اضافه کنید.
دوغ کفیر خانگی که به دست آمده است را بچشید، اگر غلیظ بود مقداری آب به آن اضافه کنید. برای خوش طعم‌تر شدن دوغ کفیر خانگی مقداری نمک، نعناع یا پونه به آن اضافه نمایید. دوغ کفیر خانگی را می‌توانید در یخچال به مدت چند روز نگهداری کنید.
طرز تهیه دوغ کفیر خانگی به همین سادگی بود. به این شیوه می‌توانید از دوغ کفیر خوشمزه و لذیذ که خودتان در منزل تهیه کرده‌اید لذت ببرید.
نکات مهم برای تهیه دوغ کفیر در خانه
هیچ فلزی نباید با قارچ کفیر تماس داشته باشد، به همین دلیل از قاشق چوبی یا پلاستیکی، صافی پلاستیکی و ظرف شیشه‌ای که درب فلزی ندارند، استفاده کنید. اگر قاشق چوبی یا پلاستیکی در دسترس ندارید، از قاشق یکبار مصرف استفاده کنید.
هر مرتبه که شما دوغ کفیر در خانه درست می‌کنید، مقدار قارچ بیشتر می‌شود.
شیر حتما باید به دمای محیط رسیده باشد، از شیر گرم یا سرد استفاده نکنید.
کلر موجود در آب لوله کشی شهری باعث آسیب دیدن دوغ کفیر خانگی می‌شود، بنابراین از آب معدنی استفاده کنید. می‌توانید آب لوله کشی را بجوشانید و پس از خنک شدن از آن استفاده کنید.
برای تهیه دوغ کفیر در خانه می‌توانید از شیر گاو، گوسفند و بز نیز استفاده کنید.
دمای کفیر نباید از ۳۰ درجه بیشتر شود.
فقط اولین مرتبه‌ای که از قارچ استفاده می‌کنید، باید آن را بشویید و در دفعه‌های بعد نیازی به شستن آن نیست. البته هر سه مرتبه‌ای که از کفیر استفاده کردید، بهتر است آن را بشویید.
اگر قصد دارید برای چند روزی کفیر تکثیر نشود، مقداری شیر به آن اضافه کرده و در یخچال قرار دهید. برای این منظور دمای بین چهار الی هفت درجه کافی است. در این شرایط حدود سه الی شش روز می‌توانید کفیر را نگهداری کنید.
برای درست کردن دوغ کفیر خانگی ترجیحا از شیر فاقد مواد نگهدارنده استفاده کنید. شیرهایی که ماندگاری طولانی دارند برای این منظور مناسب نیست.
۶۰ گرم از قارچ کفیر معادل چهار قاشق غذاخوری از این قارچ است.
زمان تخمیر شیر و تبدیل به کفیر
زمان تخمیر شیر پس از اختلاط با قارچ کفیر بسته به درجه حرارت محیط چیزی بین 12 تا 72 ساعت می باشد. هرچه درجه حرارت محیط پائینتر باشد زمان تخمیر طولانی تر خواهد شد. و با درجه حرارت بیشتر مدت زمان تخمیر کوتاه تر خواهد شد. در هر صورت توجه نمائید که دمای مداوم بیش از 30 درجه سانتیگراد برای قارچ ها کشنده خواهد بود.
هرچقدر زمان تخمیر کوتاه تر باشد، محصول کفیر تولید شده، شل تر و طعمی شیرین تر خواهند داشت. اگر زمان تخمیر طولانی تر شود، کفیر تولید شده سفت تر می شود و آب آن جدا خواهد شد و در ته ظرف قرار می گیرد، و کفیر طعمی ترش تری خواهد داشت.
معمولا کفیری که در دمای پائین تخمیر گردیده، طعم شیرین تری دارد، و کفیری که در دمای بالاتر تخمیر گردیده سریعتر طعم ترش پیدا خواهد نمود.
توجه نمائید که زمانی که آب در ته ظرف تخمیر جدا شده (حالت بریده شدن شیر)، مشکلی برای خوردن آن وجود ندارد، و با تکان دادن محتویات، آنرا یکدست نمائید و سپس از دانه های کفیر جدا نمائید.
از نظر خواص کفیری که در مدت کمتر از 24 ساعت، تولید شده ضد یبوست می باشد و کفیری که تخمیر آن بیش از 60 ساعت طول کشیده است یبوست زا خواهد بود.
درجه حرارت مناسب در مدت تخمیر کفیر
بهترین درجه حرارت برای تولید کفیر در زمان تخمیر چیزی بین 18 تا 28 درجه سانتیگراد می باشد. تحقیقات نشان داده است که بیش از 30 باکتری مختلف و 25 موجود تک سلولی (خمیر ترش) مختلف در قارچ های کفیر وجود دارند که هر کدام از این باکتری ها و موجودات تک سلولی دمای حرارت خاص خود را برای فعالیت نیاز دارند، به همین علت در حرارت مداوم پائین و یا مداوم بالا، حتی با زمان قرار گیری طولانی، تخمیر به صورت کامل صورت نمی گیرد، و احتمالا کفیر تولید شده دارای خواص کمتری می شود.
برای تهیه دوغ کفیر خانگی با کیفیت نیاز به ایجاد مکانی با دمای متعادل، و متغیر می باشد، پس تغییر حرارت بین 18 تا 28 درجه در زمان تخمیر یک اصل مهم برای داشتن کفیری پرخاصیت می باشد. معمولا تغییرات دمای محیط کابینت آشپزخانه یک خانه معمولی در خلال 24 ساعت برای تولید دوغ کفیر خانگی با کیفیت مناسب می باشد. تغییرات دما در این محدوده باعث فعالیت تعداد بیشتری از انواع باکتری ها و تک سلولی ها خواهد شد و کفیر تولید شده خواص بیشتری خواهد داشت.
به هر حال توجه نمائید که برای تولید دوغ کفیر در خانه پرخاصیت، دمای محیط قرار گرفتن ظرف مخلوط شیر و قارچ کفیر برای تخمیر، کمتر از 18 و بیشتر از 28 درجه سانتیگراد به صورت مداوم نباشد. برای اطمینان، بهتر است از یک دما سنج محیطی معمولی که در تمامی داروخانه ها به فروش می رسد استفاده نمائید.
خواص دوغ کفیر در طب سنتی
خواص دوغ کفیر در طب سنتی به اثبات رسیده است دوغ کفیر نوشیدنی تخمیری حاصل از شیر و دانه‌های کفیر است که از قارچ کفیر بدست می‌آید و سرمنشأ آن کوه‌های قفقاز در روسیه می‌باشد. دارای عطر و طعم خوشی بوده و می‌تواند همراه با عسل و سایر میوه‌ها مصرف شود. همچنین مصرف دوغ کفیر خانگی بر روی حرکت روده، سهولت در هضم، تقویت ایمنی، کاهش شدت و مدت اسهال، اختلال خواب، افسردگی و اختلالات زیاد فکری می‌تواند مؤثر باشد و به بازسازی فلور میکروبی غشاهای مخاطی سراسر دستگاه گوارش کمک می‌کند. مهم‌ترین کشوری که این فرآورده را تولید می‌کند، روسیه است و درواقع بیشترین تولید صنعتی «کفیر» را دارد.
دوغ کفیر نوعی دانه پروبیوتیک طبیعی سرشار از ویتامین‌های گروه ب، کلسیم، منیزیم، فسفر و ویتامین کا است که برای اولین بار بیش از ۲۰۰۰ سال پیش در کوه‌های قفقاز کشف شد. محصولات تهیه شده با کفیر مانند ماست کفیر (عادی و کم‌چرب) و دوغ کفیر از جمله غنی‌ترین غذاها هستند. برای قرن‌ها مردم مناطق اروپا و آسیای میانه کفیر را به عنوان یک داروی تقویت‌کننده سلامت و افزایش‌دهندهٔ طول عمر شناخته‌اند. وقتی درست تهیه شود، یکی از بهترین نوشیدنی‌ها است و بهتر است آن را در همه رژیم‌های غذایی سالم بگنجانیم.
کانال عبور غذا در بدن که کارش هضم و جذب مواد مغذی است، به راحتی با خوردن دوغ کفیر تقویت می‌شود. غنی بودن آن با پروبیوتیک‌ها به بهبود سیستم ایمنی بدن و کاهش مشکلات مرتبط با هضم کمک می‌کند. ماست و دوغ کفیر خانگی با استارترهای خاصی تهیه می‌شوند که ترکیبی از باکتری‌ها و مخمرها هستند و حتی افراد حساس به لاکتوز هم می‌توانند بی‌مشکل از آنها استفاده کنند. این محصولات را می‌توان از هر نوع شیری تهیه کرد، شیر بز، گاو، گوسفند؛ شیره سویا، برنج و نارگیل. حتی می‌توان کفیر را با آب نارگیل هم مخلوط کرد.
برای تهیه دوغ کفیر در خانه از ترکیب باکتری‌ها و مخمرهایی استفاده می‌شود که در اثر تماس با شیر، نوعی نوشیدنی تخمیری می‌سازند. این نوشیدنی را حتی افرادی که از هضم لاکتوز عاجز هستند می‌توانند بنوشند. می‌توان دوغ کفیر خانگی را از شیر گاو، شیر گوسفند یا شیر سویا تهیه کرد. پروبیوتیک‌ها فواید بسیاری برای سلامتی دارند. معروف‌ترین غذای پروبیوتیک در رژیم غذایی کشورهای غربی، ماست است، ولی خاصیت پروبیوتیک دوغ کفیر در طب سنتی از ماست هم بیشتر است. برخلاف دوغ کفیر سایر محصولات لبنی تخمیری دارای هیچ مخمری نیستند و تنوع باکتری‌های مفیدشان بسیار کمتر است.
بهبود آلرژی با دوغ کفیر خانگی
انواع آلرژی‌ها و مشکلات تنفسی به تحریک‌پذیری بدن برمی‌گردند. در آزمایش‌هایی که روی موش‌ها صورت گرفته، دوغ کفیر در طب سنتی باعث کاهش سلول‌های تحریک‌پذیری شده که کانال‌های هوایی و ریه‌ها را اذیت می‌کنند. میکروارگانیزم‌های زنده‌ای که در دوغ کفیر خانگی یافت می‌شوند باعث بهبود سیستم ایمنی بدن می‌شوند و علاوه بر آن، واکنش‌های آلرژیک را کاهش می‌دهند و طاقت بدن در سناریوهای آلرژی‌زا را بالا می‌برند. برخی دانشمندان بر این باورند که واکنش‌های آلرژیک نتیجهٔ فقدان باکتری‌های سالم در روده هستند. باکتری‌های خوب داخلِ محصولات شیری برای داشتن یک بدن و روده سالم ضروری هستند. با این حال، بسیاری افراد به خاطر حساسیت زیاد به هضم لاکتوز (قند لبنیات که موقع هضم فعال است) این محصولات را مصرف نمی‌کنند. عوامل فعالِ داخل دوغ کفیر کمک می‌کنند لاکتوز به اسید لاکتیک تجزیه شود و راحت‌تر هضم گردد. فراتر اینکه، کفیر زنجیره‌های باکتریایی و مواد مغذی بیشتری دارد، که برخی از آنها مختص کفیر هستند و کمک می‌کنند بیشتر لاکتوز داخل محصولات لبنی حذف شود.
خواص دوغ کفیر برای سوء هاضمه در طب سنتی
وقتی به بحث باکتری‌های داخل روده می‌رسیم، تعادل آنها ضروری است. دوغ کفیر و ماست کفیر در طب سنتی به بازیابی این تعادل کمک می‌کنند و با بیماری‌هایی مثل سندروم روده تحریک‌پذیر، زخم‌معده و بیماری کرون می‌جنگند. ضمنا پس از مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، نوشیدن دوغ کفیر خانگی که پر از پروبیوتیک‌ها است به روده شما کمک می‌کند سالم بماند. پروبیوتیک‌ها کمک می‌کنند باکتری‌های سالمِ روده با عوامل بیماری‌زا بجنگند، همچنین اسهال و دیگر عوارض جانبی داروها برای روده و معده و سوء هاضمه را نیز رفع می‌کند.
خواص دوغ کفیر برای درمان سرطان
سرطان یکی از پدیده‌های فراگیر جدی در جوامع امروزی است. دوغ کفیر در طب سنتی می‌تواند نقش بزرگی در کمک به جنگیدن بدن با این بیماری بختک‌وار بکند و عامل مهمی در جلوگیری از تکثیر و پخش شدن سلول‌های مخرب در بدن باشد. مواد داخل دوغ کفیر پروبیوتیک در عمل نشان داده‌اند که سلول‌های سرطانی را وادار به خودنابودی می‌کنند. مزایای دوغ کفیر در طب سنتی در جنگ با این بیماری ناشی از مواد ضدسرطانی داخل آن است. دوغ کفیر می‌تواند رشد اولیه تومورها و تسری سرطان از آنها به سلول‌های سالم را کُند نماید. کفیر باعث کاهش ۵۶ درصدی سلول‌های سرطان سینه می‌شود و این در حالی است که ماست ساده فقط ۱۴ درصد کاهش ایجاد می‌کند. (از آنجا که این تحقیقات روی حیوانات آزمایشگاهی صورت گرفته‌اند، قطعیت اثر آنها روی انسان هنوز اثبات نشده.)
تقویت استخوان ها با دوغ کفیر خانگی
امروزه پوکی استخوان یکی از نگرانی‌های جدی بسیاری از افراد به خصوص بانوان است. این بیماری در بدن‌هایی بروز می‌کند که کلسیم کافی دریافت نمی‌کنند، کلسیم ماده‌ای ضروری برای بدن است. دوغ کفیر خانگی که از شیر خام تهیه می‌شوند کلسیم زیاد در خود دارند. با این حال، نکته مهمتری هم هست: کفیر اجزای زنده‌ای در خود دارد که به جذب کلسیم در بدن نیز کمک می‌کنند و مانع از فرتوت شدن استخوان‌ها می‌شوند. دوغ کفیر حاوی ویتامین کا ۲ است، که نقشی حیاتی در بهبود سلامت استخوان‌ها، تقویت تراکم استخوانی، و جذب کلسیم دارد. پروبیوتیک‌های داخل دوغ کفیر به جذب مواد مغذی کمک می‌کنند و لبنی بودن محصول نیز به خودی خود مواد مکمل کافی مثل فسفر، کلسیم، منیزیوم، ویتامین دی و کا ۲ را فراهم می‌آورد.
خواص دوغ کفیر در تقویت سیستم ایمنی
خواص دوغ کفیر خانگی در طب سنتی حاوی اجزای مختلف و مواد مغذی مثل بیوتین و اسید فولیک است که کمک می‌کنند سیستم ایمنی بدن قوی شود و سلول‌ها بهتر محافظت شوند. مقادیر زیادی از پروبیوتیک‌ها هم در آن هست که در دنیای میکروارگانیسم‌ها جزو ماموران ویژه به حساب می‌آیند. یکی از آنها لاکتوباسیلوسِ کفیری نام دارد و به محافظت از بدن در مقابل باکتری‌های مضری مثل سالمونلا و ایکولی کمک می‌کند. دوغ کفیر یک مادهٔ دیگر هم در خود دارد که کفیران نام دارد و در مقابل قارچ کاندیدا از بدن محافظت می‌کند. کفیران قابلیت کاهش کلسترول و فشار خون را هم دارد.
خواص دوغ کفیر خانگی
درمان یبوست
جلوگیری از پوكی استخوان
درمان اسهال
درمان بیماری‌های گوارشی
مؤثر در زیبایی پوست
مقاوم كردن سیستم ایمنی بدن
هضم راحت‌تر شیر و جذب بهتر مواد مغذی موجود در آن
ضد سرطان
ترشح بزاق دهان
تحریک ترشح شیره معده
درمان سندرم خستگی
مقوی برای زنان باردار، شیرده و مسن
درمان آلرژی ها
ارزش غذایی دوغ کفیر
ارزش بالای تغذیه‌ای و سلامت‌بخش کفیر، متعدد می‌باشد. این نوشیدنی سرشار از ویتامین‌های گروه ب مانند نیاسین ، پیردوكسین و اسید فولیک بوده و تخمیری است که از مجموعه‌ای از باكتری‌های زنده و مفید برای بدن تشكیل شده است بطوریكه دانشمندان راز سودمندی كفیر را برای سیستم ایمنی و گوارش وجود این باكتری‌ها می‌دانند. به این باكتری‌ها «پروبیوتیک» اطلاق می‌شود. همچنین مخمرهای موجود در آن قادر به ساخت اسید فولیک بوده كه كوآنزیم یک سری واكنش‌های حیاتی جهت رشد سلول‌ها است. كمبود اسید فولیک در خانم‌ها به ویژه خانم‌های باردار شایع است. بنابراین این محصول معجزه‌آسا در پیشگیری و درمان بیماری‌ها بسیار مفید است.
مضرات دوغ کفیر
بسیاری از دوغ‌های تولیدی با نام کفیر آلوده هستند و دچار گازدارشدن و تورم بسته‌بندی (در دوغ‌هایی که روی بسته‌بندی آنها واژه «بدون گاز» نوشته شده است) می‌شوند. متاسفانه گاهی افزودنی‌های غیرمجازی برای جلوگیری از گازدارشدن به دوغ کفیر اضافه می‌شود که این خود می تواند مضرات دوغ کفیر را بیشتر از سود آن کند. براساس استاندارد ملی ایران در خصوص دوغ‌های گازدار نه دوغ‌های بدون گاز که اکثر دوغ‌های بازار را تشکیل می‌دهد، گاز موجود در دوغ‌ها گاز تخمیری یا تزریقی است و نه طبیعی. گاز تخمیری از تخمیر میکروب‌ها به دست می‌آید و گاز تزریقی با دستگاه تزریق می‌شود. گفتن اینکه گاز موجود در آنها طبیعی است کاملا اشتباه است. بنابراین بهتر است بدانید گازداربودن نوشیدنی‌هایی که باید بدون گاز باشند، به معنای کیفیت و مزیت آنها نیست بلکه نشان از فساد آنها دارد. البته نوشیدنی‌های کفیر نیز مانند دوغ کفیر باید تا زمان مصرف در یخچال نگهداری شوند.
