مراحل نوشتن پایان نامه دانشجویی | نحوه نوشتن پایان نامه خوب و بدون ایراد
نوشتن پایان نامه دانشجویی خوب کار تقریبا مشکلی است و برای مورد قبول واقع شدن پایان نامه باید نحوه نوشتن پایان نامه خوب را بدانید اگر قصد نوشتن پایان نامه را دارید حتما مراحل نوشتن پایان نامه دانشجویی را که در ادامه بیان شده است با دقت بخوانید.
مراحل نوشتن پایان نامه دانشجویی
نوشتن پایان نامه خوب، نگاه چند بعدی، مطالعه پایان نامه های مختلف و مشورت از اساتید داخل و خارج از کشور به خصوص فارغ التحصیلان دانشگاهی توصیه می شود. فراموش نکنیم که پایان نامه خوب، باید ویراستاری خوبی نیز داشته باشد. نوشتن پایان نامه خوب، نشان دهنده دانش آموخته با سواد است. نوشتن پایان نامه خوب، با ایده پردازی خلاقانه حاصل می شود و به موضوع نوآورانه ختم می گردد. پایان نامه مناسب منابع خوب و معتبر دارد، مرور منابع مشخص و واضح داشته و خواننده را در فرآیند کار قرار می دهد. تز خوب، سوالات تحقیق مناسب دارد و با روش تحقیق کاربردی تلاش می کند تا یافته های خوبی را در اختیار محققان آینده در راستای موضوع پایان نامه قرار دهد.
نحوه نوشتن پایان نامه خوب
نوشتن پایان نامه خوب برای دانشجویان باید از اهمیت ویژه ای برخوردار باشد و اگر برای نوشتن پایان نامه خوب در دوران دانشجویی تان استرس دارید باید با نحوه نوشتن پایان نامه خوب بیشتر آشنا شوید بسیاری از دانشجویان مراحل نوشتن پایان نامه خوب را نمی دانند که همین باعث ضرر آنها در نوشتن پایان نامه خواهد بود. پایان نامه نوشته ای است شامل چکیده پایان نامه به فارسی، فهرست تفصیلی مطالب، فهرست تصاویر، جداول و نمودارها،مقدمه و تاریخچه مختصر، مروري برکارهاي انجام شده و آخرين اطلاعات تئوري، عملکرد تحقيقي و عملي نتايج،بحث و پيشنهادات ، فهرست منابع و ماخذ و چکيده پايان نامه به انگليسي که توسط دانشجو و با هدايت و نظارت استاد راهنما و همکاري استادان مشاور (در صورت داشتن)تنظيم و تدوين مي شود.
سپاسگزاری از استاد در پایان نامه
متن سپاسگزاری از استاد در پایان نامه بسیار مهم است و برای نوشتن پایان نامه خوب سپاسگزاری از استاد راهنما ضروری است تشکر و سپاسگزاری در پایان نامه یکی از مهم‌ترین صفحات درتمامی پایان نامه‌هاست. بسیاری از اوقات پیش می آید که از کسی تشکر کنیم اما زبانمان قاصر از جملات و کلمات می شود، اینجاست که یک جمله و متن ادبی آماده جهت تشکر و قدردانی کارساز می شود،اگر شما هم به عنوان دانشجوی تحصیلات تکمیلی یا دکتری و در آستانه دفاع از پایان نامه خود هستید، مسلماً یکی از دغدغه‌های اصلی شما یافتن جملات و تقدیر و تشکرهای ویژه و خاص و غیر تکراری در جلسه دفاع و در ابتدای فایل پایان نامه خودتان است. ما کار را برای شما ساده کرده‌ایم و بهترین نمونه‌های موجود در این زمینه را در این مطلب گرد آوری کرده‌ایم. امید است که مورد رضایت شما عزیزان قرار گیرد.
• عنصر مهم در بخش سپاسگزاری، ادب و نزاکت است.
• پیش از اشاره به هر شخص در بخش قدردانی، باید قبلاً از وی اجازه کسب کنید، غالباً نشان دادن نحوه جمله بندی و عبارت تقدیر و تشکر به شخصی که دارد از کمک وی قدردانی میشود، عاقلانه است. زیرا ممکن است وی اعتقاد داشته باشد که سپاسگزاری شما غیر کافی است یا بدتر اینکه، خیلی احساساتی و افراط آمیز است.
• اگر تشکر و قدر دانی شما به یک ایده، پیشنهاد یا تفسیر مربوط میشود، در مورد آن دقت بیشتری داشته باشید
نوشتن موضوعات پایان نامه
رعایت این شیوه نامه از جانب دانشجویان برای حفظ هماهنگی بین پایان نامه ها الزامی است. موضوعات هر پايان نامه را باتوجه به تعريف فوق و به ترتيب تقدم ذيل مي توان دسته بندي کرد:
*عنوان پایان نامه
– فرم زرکوب روی جلد به فارسی
– فرم داخلی جلد به فارسی
– بسم ا…الرحمن ارحیم
– تقدیم (اختیاری)
– تائیدیه هیئت داوران
– اظهارنامه دانشجو
– حق چاپ و تکثیر و مالکیت نتایج (Copyright and Ownership)
– تقدیر و تشکر (اختیاری)
– چکیده پایان نامه به فارسی
– فهرست مطالب
– فهرست جدولها، نمودارها و اشکال
– فهرست علائم و اختصارات
– متن پایان نامه
– نتایج وتحقیقات آتی
– پیوستها (ضمیمه۱،ضمیمه۲،…)
– لیست مقالات ارائه شده
– مرجع ها و ماخذها
– چکیده پایان نامه به انگلیسی
– فرم داخلی جلد به انگلیسی
– فرم زرکوب روی جلد به انگلیسی
– عطف جلد (عنوان پایان نامه و نام نویسنده)
* عنوان پایان نامه باید رسا ومختصر باشد.
طریقه نوشتن پایان نامه
۱- جملات متن حتی الامکان کوتاه و مطابق قواعد دستور زبان فارسی باشد.
۲- در قسمت مرور بر منابع مطالعاتی در پایان جمله یا پاراگراف مورد استفاده ماخذ یا شماره منبع مشخص گردد. این شماره در داخل قلاب نوشته شود.] [
۳- کلیه واحدها در سیستم SI داده شود. کاربرد سیستم متری و یا اینچی در کنار واحدهای SI مانعی ندارد.
۴- حتی الامکان از علامتهای استاندارد استفاده شود.
۵- در صورتیکه تصویری بصورت فتوکپی یا اسکن شده در پایان نامه ارائه می شود باید کاملا واضح و از کیفيت خوبي برخوردار باشد.
۶- بطور کلی اهمیت پایان نامه صرفا به نوآوریهای نگارنده بستگی دارد. لذا از مطالب تکراری، کلاسیک و متعلق به دیگران فقط بصورت اختصار کمک گرفته شود.
۷- نوشتن برنامه کامپیوتری بطور مفصل در پایان نامه ضرورت ندارد و در صورت نیاز با نظر استاد راهنما در ضمیمه آورده شود در هرحال نباید بیش از ۲ تا ۳ صفحه باشد.
۸- کاغذ مورد استفاده برای نوشتن پایان نامه خوب باید از قطع A۴ انتخاب شود.
۹- پشت جلد می تواند همانند روی جلد و به زبان انگلیسی باشد.
۱۰- تایپ متن پایان نامه بوسیله کامپیوتر باشد.
۱۱- عناوین اصلی Bold و با قلم ۱۴ و با شماره گذاری
۱۲- عناوین فرعی درجه بعد Bold و باقلم ۱۲ و با شماره گذاری
۱۳- عناوین فرعی تر بعدی ساده (غیر Bold) و با قلم ۱۲ و با شماره گذاری
۱۴- متن اصلی با قلم ۱۴ نوشته شود.
۱۵- هر پاراگرافی با Indent آغاز گردد.
۱۶- از اشکال سیاه و سفید حتی الامکان استفاده گردد.
۱۷- مطالب جداول و عناوین محورهای شکل ها فارسی اختیار شود مگر در فصل مرور بر ادبیات موضوع و در صورتیکه از کارهای دیگران عینا شکلي نقل مي شود بلحاظ امانت داري،محورهاي لاتين عنوان نويسي شود. ( عين مرجع اصلي)
۱۸- از ذکر نام مشاور / مشاورین پایان نامه روی جلد خودداری گردد.
۱۹- زبان نوشتاری پایان نامه فارسی می‌باشد.
۲۰- عناوین شکل در زیر آن آورده شود در صورتیکه کمتر از یک خط است بصورت مرکزی و رد صورتیکه بیش از یک خط است justify شود.
۲۱- عناوین جداول در بالای آنها و در صورتیکه یک خط یا کمتر است بصورت مرکزی و در صورتیکه بیش از یک خط است بايد justify شود.
۲۲- در انتهای چکیدههای فارسی و انگلیسی در حد ۶ کلمه کلمات کلیدی آورده شود.
۲۳- اصل کلمات اساسی لاتین که به فارسی برگردانده می شوند در پاورقی هر صفحه با شماره ارجاع آورده شود. مثلا اسامی نویسندگان خارجی و یا اصلاحات علمي
۲۴- توصیه میشود فصل مروری بر ادبیات موضوع حداکثر ۳۰ صفحه باشد.
۲۵- توصیه شود حداکثر صفحات پایان نامه کارشناسی ارشد ۱۲۰ صفحه باشد.
۲۶- جنس کاغذ به کار رفته در پایان نامه باید از یک نوع باشد و اندازه آن A۴ باشد.
ایده های پایان نامه خوب دانشجویی
هر پایان نامه خوب با یک ایده خوب شروع می شود. امکان ندارد که شما بتوانید یک پایان نامه خوب، قابل دفاع و قابل ارجاع توسط دیگر محققان در سراسر جهان را بنویسید، در حالی که ایده خوبی پشت سر آن نباشد. وقتی چنین روندی طی نشود، موضوع خوبی هم پیدا نمی گردد و شما مجبور می شوید به ایده های تکراری و روتین روی بیاورید و شانس ارجاع توسط محققان جدید و قدیم را از دست می دهید.
گام اول در نوشتن پایان نامه خوب، بررسی ایده های خوب است. به این موضوع به اندازه کافی توجه کنید و سعی نمایید در نوشتن پایان نامه، ایده های خلاقانه را پیدا کرده و به صورت نوآورانه برای توسعه آن کار کنید.
به عنوان مثال اگر در رشته کارشناسی ارشد پرستاری مشغول به تحصیل هستید، کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در این عرصه موضوع مهمی به شمار می رود. به خصوص که در کشور ما، در این عرصه در بیمارستان ها و مراکز درمانی کار زیادی صورت نگرفته و از نظر سخت افزاری و نرم افزار با کمبودهایی مواجه هستیم.
بنابراین یک ایده خوب برای دانشجویان این رشته، می تواند چگونگی تسهیل و تسریع در امور پرستاری در سطوح مختلف با اتکا به فناوری اطلاعات باشد. وقتی قرار است یک پرستار در یک شیفت، ده ها برگه را پر و امضا و تایید کند، الکترونیکی کردن این فرآیند هم برای ارتقای بهره وری پرستار و هم برای تعامل بهتر با بیمار اهمیت پیدا می نماید.
اگر در رشته مهندسی صنایع مشغول به تحصیل هستید، می توانید ایده های خوب خلاقانه زیادی را دنبال کنید. مثلا چگونه می توان در نظام بانکداری کشور، مسئولیت اجتماعی را توسعه داد یا نظام مدیریت بازیافت در شهرداری ها و مراکز صنعتی چگونه می تواند سودآور باشد.
اگر در رشته های علوم انسانی یا هنر مشغول به تحصیل هستید، با کوهی از موضوعات روتین و قدیمی در رشته خود روبرو خواهید شد. خیلی ها برای رها شدن از سختی نوشتن پایان نامه، به موضوعات متداول یا ترجمه شده روی می آورند. اما شما می توانید مجلات خلاقیت و نوآوری و سبک زندگی داخلی یا خارجی را مطالعه کرده و با توجه به رشته خود، موضوعات جالبی از آن ها بیرون کشیده و برای توسعه آن در تز ارشد یا دکترا استفاده کنید. در این قسمت به برخی ایده های جالب برای پایان نامه اشاره می کنیم.
نقش صنایع دستی در توسعه تبلیغات و بازاریابی شرکت های هواپیمایی چگونه است (رشته گردشگری)
چگونه می توان لباس مفهومی دیجیتالی را وارد عرصه مهمانداری و رستوران داری کرد (رشته طراحی لباس)
نقش شبکه های اجتماعی و هشتگ ها در انتخابات ریاست جمهوری غرب چیست (رشته علوم سیاسی)
بررسی نقش انرژی سبز در توسعه کسب و کار شرکت های فورچون ۵۰۰ (رشته بازرگانی و اقتصاد)
بررسی نقش صنعت سینما در توسعه گردشگری (رشته های مرتبط با کارگردانی سینما)
ارائه روش های نوآورانه در باز طراحی ورودی و خروجی مراکز تجاری و خدماتی شهر (رشته معماری)
چگونه می توان بازاریابی و تبلیغات صنعت هوایی کشور را متحول کرد (رشته مدیربت بازرگانی)
راهکارهایی برای جذاب تر کردن برنامه های تلویزیونی (رشته مدیریت ارتباطات)
روانشناسی بازار بورس ایران در ۴۰ سال اخیر چه درس هایی می دهد (رشته روانشناسی عمومی)
چگونه می توان سبک زندگی جامعه امروز را به مقولات زیستی حساس کرد (رشته جامعه شناسی)
پس همیشه دنبال یک ایده خوب باشید تا بتوان یک راهکار یا روش جالب و خلاقانه را با یک کار علمی نوآورانه از آن استخراج کرد. این امر سبب می شود که ارجاع به محصول نهایی شما صورت گیرد. هر اندازه ارجاع بیشتر باشد ، کار شما بیشتر به چشم می آید و فرصت های تکمیلی مانند بورس و پذیرش تحصیلی و استخدام در شرکت ها و موسسات گوناگون برای شما فراهم می شود.
نحوه نوشتن پایان نامه بدون ایراد
یکی از بزرگ ترین ایراداتی که می توان به پایان نامه ها گرفت آن است که دانشجو در زمانی که وقت و هزینه لازم را برای نوشتن پایان نامه ارشد یا دکترا صرف می کند، تنها به فکر گذراندن این واحد و دریافت مدرک دانش آموختگی است. در واقع نگاه تک بعدی سبب می شود فرصت های بعدی که به مراتب اهمیت بیشتری از یک نمره درس پایان نامه دارد، از وی سلب شود.
برخی از افرادی که دنبال دریافت ادمیشن با بورس در مقطع دکترا در دانشگاه های خارج از کشور هستند، تلاش می کنند پایان نامه خود را ترجمه و خلاصه نویسی کرده و به همراه مدارک مورد نیاز به دانشگاه مقصد ارسال نمایند. اما این پایان نامه، پایان نامه خلاق با خروجی مشخص و واضح و کاربردی نیست و نمی تواند دانشگاه مقصد را برای اعطای ادمیشن با بورس قانع کند.
حال اگر دانشجو از زمانی که استارت نوشتن پایان نامه را می زند، نوشتن پایان نامه را به گونه ای برنامه ریزی و هدایت کند که با استقبال محافل آکادمیک در داخل و خارج از کشور به خصوص شرکت ها و موسسات در رشته تحصیلی رو به رو شود، با یک تیر عملا چند نشان زده است.
تصور کنید که شما در مقطع کارشناسی ارشد پتروشیمی، مشغول به تحصیل هستید. با کمی بررسی متوجه می شوید که نروژ، بهترین بورس های مقطع دکترا را به دانشجویان رشته های نفت و گاز می دهد و شما هم قصد ادامه تحصیل در این کشور را دارید.
اگر بررسی ها نشان دهد که شرکت های این کشور در یکی از مقولات نفتی (اعم از فراساحل یا غیر فراساحل) با مشکلاتی روبرو هستند، شما می توانید با مطالعات داخلی، ایده ها و روش ها و محصولاتی برای کاهش معضلات مهندسی شرکت های نروژی در تز خود ارائه کنید.
بنابراین می توانید هم پایان نامه ای کاربردی در صنعت نفت را نگارش کرده باشید و هم محصول نهایی، مناسب صنعت نفت ایران و نروژ باشد. حال اگر از یافته های علمی مهندسان و محققان نروژی هم در پایان نامه استفاده کرده و بعضا با اساتید دانشگاه های نروژ مثل NTNU و استاوانگر رایزنی کرده باشید، محصول نهایی حرفه ای تر خواهد شد.
این رویه سبب می شود که ادمیشن با بورس شما برای مقطع بعدی، راحت تر بدست آید.
نحوه موضوع یابی پایان نامه
موضوع یابی در نوشتن پایان نامه در رشته های مختلف تحصیلی می بایست هدفمند باشد. انتخاب موضوع، با یک ایده خوب همراه می شود و برای پیدا کردن ایده خوب باید خوب مطالعه و تحقیق کردن حاصل می گردد. انتظار نداشته باشید که با چند روز بررسی چند پایان نامه و سایت های مرجع علمی، بتوانید ایده و موضوع خوب پیدا کنید.
شما باید برای پیدا کردن موضوع خوب، زمان کافی اختصاص دهید و با آرامش بر اساس موضوع رشته تحصیلی و مقطع مربوطه، روی موضوعات گوناگون مطالعه داشته باشید. این بررسی را با همکاری دانشجویان یک مقطع بالاتر انجام دهید و تا از تجربیات آن ها نیز بهره مند شوید.
تعامل با مسئولان شرکت های صنعتی، خدماتی، موسساتی علمی و آموزشی و مهندسان و مشاوران و متخصصان هنری و غیر هنری و حتی پزشکی، می تواند شما را در موضوع یابی هدفمند یاری کند.
فراموش نکنید که در دهکده جهانی با ۴ میلیارد کاربر اینترنت زندگی می کنیم؛ دنیایی که همه چیز در آن به هم ربط دارد. علوم میان رشته ای (INTERDICIPLINARY) وارد عرصه زندگی بشر امروز شده و مرزهای دانش مانند قرن نوزدهم، مشخص نیست.
شما به عنوان دانشجوی کارشناسی ارشد جامعه شناسی می توانید روی نقش لباس مفهومی در سبک زندگی بشر آینده کار کنید یا به عنوان دانشجوی دکترای رشته روانشناسی، روی روش های هیجانی در بازار بورس و سرمایه مطالعه داشته باشید.
ظاهر، مد و لباس، ربطی به جامعه شناسی نداشته و روانشناسی با دنیای عدد و رقم و نمودار بورس، سنخیتی ندارد. اما کار یک دانشجوی ارشد یا دکترا، پیدا کردن ظواهر به ظاهر ناپیدا در آنچه که باید دیده شود است. به همین خاطر، در انتخاب موضوع خوب، خساست به خرج دهید.
عدم استفاده از منابع فارسی در نوشتن پایان نامه
یک پایان نامه خوب و هدفمند با نگاه چند بعدی، از منابع فارسی کمتر استفاده می کند. حتی اگر کل پایان نامه به زبان فارسی باشد (در رشته های غیر انگلیسی)، توصیه می شود منابع فارسی خود را به حداقل برسانید و با کاربردی کردن تز خود، زمینه را برای مطلعه خارجی زبان ها روی آن فراهم نمایید.
استفاده حداقلی از منابع فارسی به معنای غرب زدگی در علوم انسانی یا دیگر علوم نیست. شما می توانید از رفرنس های انگلیسی کتاب های فارسی استفاده کنید تا هنگام ارجاع دهی، مخاطب غیر فارسی زبان نیز به محتویات خوب در زبان فارسی پی ببرد.
استفاده از منابع انگلیسی در نوشتن پایان نامه
در هر رشته ای که تحصیل می کنید، طوماری از منابع علمی آکادمیک و غیر آکادمیک به زبان انگلیسی در اختیار شما است که می توان برای نوشتن پایان نامه خوب و کاربردی از آن ها کمک گرفت. ابتدا این منابع مهم را در رشته خود مشخص کرده و فولدری در رایانه خود برای دسته بندی موضوعی مقالات و کتاب های الکترونیکی مرتبط با موضوع پایان نامه ایجاد کنید تا مدیریت محتوای شما مطلوب باشد.
هر اندازه از منابع معتبر استفاده کنید، ارزش کار شما افزایش پیدا می کند. خواننده یک پایان نامه، به پایان نامه ای که در هر پاراگراف، ۲ یا چند ارجاع علمی به منابع معتبر می دهد، بیشتر اعتماد دارد تا پایان نامه ای که در هر فصل، کلا ۱۰ رفرنس دارد. شما می توانید از اسکپوس و امرالد و ساینس دایرکت بیشتر استفاده کنید.
کپی برداری برای نوشتن پایان نامه ممنوع
مقوله «PLAIGIRSIM» یا همان دزدی علمی، باید جدی گرفته شود. کسی که قصد دارد به عنوان یک دانشجوی واقعی در علوم شناخته شود، به دنبال کپی برداری علمی نمی رود که نه شرعی است و نه اخلاقی و نه قانونی. معمولا افرادی به دنبال دزدی علمی می روند یا برای خرید پایان نامه پول می دهند که نه ایده پرداز هستند و نه خلاق و نه اصولا می توان آنها را دانشجو خطاب کرد.
کار تحقیقاتی مثل همه کارها (آشپزی- خیاطی-رانندگی-سرپرستی و …)، کار سختی است و نیاز به حوصله و دقت و آموزش دارد. بنابراین، راحت ترین کار (خرید پایان نامه)، تاثیری در با سواد شدن بی سواد ها ندارد.
اصول نوشتن پایان نامه
حرفه ای های نوشتن پایان نامه و اساتید برجسته، معمولا یک پایان نامه خوب را مبتنی بر رفرنس های خوب و جدید می دانند. هر اندازه شما بتوانید در نوشتن پایان نامه، از رفرنس های معتبر (scholarly papers) و مقالات داوری شده (blind review) استفاده کنید و این رفرنس ها جدید باشد، مهارت خود در روش تحقیق را به رخ خواننده می کشید.
داوران بین المللی و گروه ادمیشن دانشگاه های خارج از کشور، به این موضوع خیلی ریز و معمولی توجه زیادی دارند و آن را به عنوان یکی از معیارهای پنهان در انتخاب دانشجو در نظر می گیرند. سعی کنید رفرنس های خوب را در زمینه رشته مورد نظر خود، همواره دانلود و بررسی نموده تا همیشه در جریان روندهای علمی (scientific trends) و ارجاعات بین المللی (citation) در رشته خود قرار بگیرید.
اصول رفرنیسینگ برای پایان نامه نویسی
پایان نامه نویسی باید جامع و کاربردی باشد پایان نامه خوب را یک دانشجوی خلاق که مسلط به اصول رفرنسینگ است، می نویسد. مهم نیست که شما سیستم هاروارد (Harvard Referencing methods) را دنبال می کنید یا از روش های دیگر بهره می گیرید. باید بتوانید پارگراف های خود را با ارجاعات بین المللی و معتبر، غنا ببخشید و محصول نهایی را آکادمیک کنید.
برای فراگیری دانش رفرنسینگ، باید زیاد مقاله بخوانید و از اساتید خود درباره چگونگی رفرنیسنگ در مقالات گوناگون سوال کنید. به تاثیر جا به جایی منابع و تاثیر آن روی یادگیری یک پاراگراف فکر نمایید.
اگر مشغول نوشتن پایان نامه هستید یا خواهید شد، گام دوم بعد از انتخاب ایده و موضوع را آشنایی با اصول رفرنیسینگ در نظر بگیرید.
اصول تحقیق کمی در نوشتن پایان نامه
در هر رشته ای که مشغول به نوشتن پایان نامه هستید، باید اصول تحقیق کمی (Quantitative methods) را بدانید. مخصوصا اگر کار شما با آمار و آنالیز اعداد و خروجی های پرسش نامه ای متن بسته (close-ended questionnaire) ارتباط داشته باشد، یادگیری این اصول توصیه می شود. کتاب ها و مقالات و ویدیوهای زیادی برای آموزش اصول کمی در اختیار شما قرار دارد که میتوان از آن ها بهره جست.
اصول تحقیق کیفی در نوشتن پایان نامه
همانند اصول کمی، اصول کیفی (qualitative methods) در نوشتن پایان نامه نقش بسیاری ایفا می کند. اگر اصول کیفی را یاد بگیرید، می توانید موضوعات خوب پایان نامه را در قالب روش تحقیقی اثر بخش و حرفه ای هدایت کنید تا خروجی کار، نگاه چند بعدی، ظرفیت های علمی و مهارت تحقیقاتی شما را بازگو کند. کتاب ها و مقالات بسیاری در این زمینه در دسترس قرار دارند.
ویراستاری خوب پایان نامه
هر پایان نامه ای حتی اگر به زبان فارسی توسط دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی نگارش شده باشد یا به زبان انگلیسی توسط یک دانشجوی انگلیسی زبان رشته مترجمی زبان انگلیسی تالیف شده باشد، نیاز به ویراستاری حرفه ای دارد.
گاهی اوقات، ویراستاری ضعیف یک پایان نامه، کار عالی انجام شده را زیر سوال می برد و محصول نهایی، آن طور که شایسته و بایسته است به چشم نمی آید. در پایان نگارش پایان نامه، حتما ۲ کار انجام دهید:
کل پایان نامه را در اختیار کارشناس علمی قرار دارده تا روایی و انسجام و طرح مساله و شیوه پرداخت و توسعه موضوع و تحلیل اطلاعات و یافته های شما را یک بار بررسی کند و اشکالات مشخص شود.
کل پایان نامه در اختیار یک ویراستار متخصص قرار بگیرد تا اشکالات گرامری و نگارشی در آن رفع شود.
نحوه تایپ پایان نامه در ورد
برای تایپ پایان نامه در ورد رعایت موارد زیر لازم می باشد:
۱- متن باید یک خط در میان تایپ شود. فاصله بین سطرهای متن یک سانتی متر باشد.
۲- تمامی متن پایان نامه باید توسط یک فونت تایپ شده باشد.البته عناوین اصلی و فرعی با فونتی بزرگتر از فونت متن تايپ شود.
۳- تمامی متن پایان نامه، معادلات ریاضی، علائم بکار برده شده می بایست بوسیله کامپیوتر تایپ شوند. متن يا فرمول دست نويس به هيچ عنوان پذيرفته نمي شود.
۴- تمامی جدولها و نمودارها می بایست کامپیوتری باشند.
۵- حاشیه متن از سمت راست و چپ هر صفحه پایان نامه ۳ سانتی متر و حاشیه ای بالا و پائین نیز باید ۵/۲ سانتی متر باشند. اين دستور شامل متن، نمودارها و ديگر قسمتهاي پايان نامه نيز مي باشد.
۶- توصیه می شود پس از تایپ پایان نامه تکثیر در یک روی کاغذ A۴ انجام شود.
آموزش مقدمه نویسی در پایان نامه
پایان نامه، مقاله ۴ تا ۱۰ صفحه ای نیست که همه بخش ها باید به صورت خلاصه و در کمترین جملات، بیشترین معنی و مفهوم را در راستای ساختار مقاله منتقل کند. شما برای پایان نامه زمان و تعداد صفحه بیشتری برای طرح مساله و معرفی موضوع دارید.
برای همین، همواره از دید یک خواننده به پایان نامه خود نگاه کنید. آیا با مقدمه ای که نوشتید می توان فهمید که روش تحقیق شما چگونه است و دلیل انتخاب این روش از بین ده ها راه دیگر چه بوده است؟
اصول مهم در مرور منابع پایان نامه
در مرور منابع (literature review) حتما وقت کافی اختصاص دهید. یک پایان نامه خوب با مرور منابع خوب بدست می آید. هر اندازه مرور منابع خوب داشته باشید، در جریان اتفاقاتی که در زمینه پایان نامه، محققان قبلی انجام داده اند قرار گرفته و اشراف اطلاعاتی شما افزایش پیدا می کند.
به عنوان مثال اگر قصد دارید در زمینه مدیریت انرژی سبز (Green energy management) کار کرده و با نگاه چند بعدی و بین المللی به پایان نامه خود نگاه کنید، می بایست جدیدترین مقالات یا کتاب هایی که در زمینه روش های خلاقانه مدیریت انرژی سبز در شرکت ها و کارخانجات غربی یا شرقی ارائه شده را مطالعه نموده و از همه مهمتر، مطالعات موردی (case study) را بررسی کنید.
گاهی اوقات مشاهده فهرست موضوعات و مطالبی که در یک کتاب در آمازون قابل مشاهده است، می تواند سرنخ های فوق العاده ای را در اختیار شما قرار دهد.
به همین خاطر، مرور منابع در نوشتن پایان نامه کاربردی و ارزشمند اهمیت زیادی دارد. گاهی اوقات کلمات کلیدی و سوژه های خوبی در مرور منابع وجود دارد که می تواند شما را با موضوعات و ایده های خیلی جذابی آشنا کند که روند نوشتن پایان نامه را به سمت و سوی بهتری هدایت نماید.
مثلا شما قصد دارید درباره نقش تبلیغات در صنعت حمل و نقل امروز دنیا در پایان نامه خود کار کنید، اما در مرور منابع با مقالاتی مواجه می شوید که شما را با دنیای کسب و کار شرکت هوایی ریان ایر ایرلند آشنا می کند و می فهمید که چگونه با کمترین خدمات خلاقانه می توان بهای بلیط را کاهش و مسافر بیشتری جذب کرد!
اصول مهم در معرفی روش تحقیق
دانشجویی که روش تحقیق درست و علمی و حرفه ای را نداند، نه پرسش نامه خوب طراحی می کند، نه مرور منابع خوبی خواهد داشت و نه می تواند بر اساس موضوع تحقیق و سوالات مطرح شده، نگارش حرفه ای داشته باشد.
روش تحقیق بد، یافته های (findings) بدی هم در پی خواهد داشت و قدرت شما در تحلیل اطلاعات (conclusion) را کاهش می دهد.
اصول مهم در تعریف سوال تحقیق
پایان نامه خوب، با سوالات تحقیق (research questions) آغاز می شود. هنگامی که یک نفر پایان نامه شما را مطالعه می کند، باید به خوبی درک کند که شما دنبال چه چیزی هستید و قصد نگارش این پایان نامه چه بوده است.
سوال تحقیق از متن مرور منابع بدست می آید. شما باید بر اساس روایی و انسجام کار خود، از طریق یافته هایی که از مرور منابع بدست می آورید، در قالب موضوع پایان نامه، سوالات تحقیقاتی خوب را استخراج کنید تا با روش تحقیق مناسب، بتوانید به این سوال ها پاسخ دهید.
هدف سوالات تحقیق، پاسخ به گپ های علمی است. سوالات تحقیقاتی شما در تز، باید مشکلی از مشکلات و مجهولی از مجهولات را باز کند. قرار نیست کار اعجاب انگیزی انجام شود. شما می توانید با طرح چند سوال تحقیق، به درستی یا عدم درستی این پرسش ها پی برده و برای تحقیقات بعدی (further research)، ایده های خوبی در اختیار محققان آینده قرار دهید.
برخی معتقدند که سوالات تحقیق باید از یک «null question» (سوال خنثی) آغاز شود و سوالات بعدی در نقض یا تایید این سوال باشد. اما به هر حال، تعریف سوال تحقیق هم روش های متنوعی دارد که باید آن ها را در کتاب ها و مقالات یاد بگیرید.
تفاوت conclusion با Findings در پایان نامه نویسی
فاندینگ با کانکلوژن تفاوت دارد. شما در بخش اول تنها به بررسی یافته های تحقیق و پژوهش خود می پردازید و آنالیز داده را بر اساس روش تحقیق انجام. اما در بخش جمع بندی، به ارائه بحث می پردازید و به نوعی یافته های خود را تفسیر (interpretation) می کنید. حرفه ای ها، تفسیر خود از یافته های تحقیق را نیز با نظرات دیگر محققان همراستا و منطبق می کنند تا محصول نهایی، کاربردی و منطقی تر به نظر آید.
منابع نوشتن پایان نامه بین المللی
سایت هایی برای دانلود پایان نامه های بین المللی در اینترنت وجود دارد که باید از آن ها استفاده کنید. معمولا در این درگاه ها، پایان نامه های ویراستاری شده و دفاع شده در اختیار عموم قرار می گیرد.
تعامل با اساتید داخلی برای نوشتن پایان نامه
در هر زمینه ای که مشغول به نگارش پایان نامه هستید، اساتیدی به جز اساتید دانشگاه شما نیز مشغول سرپرستی پایان نامه های دانشجویان دیگر هستند. از آن ها می توانید در فرآیند کار مشورت بگیرید. این تعامل سبب می شود تا بتوانید با گروه های مختلفی از اساتید آشنا شده و کار تحقیقاتی مشترکی در آینده با آن ها ترتیب دهید.
تعامل با اساتید خارجی برای نگارش پایان نامه
برای کسانی که:
به فکر دریافت ادمیشن از دانشگاه های خارج از کشور هستند
قصد دریافت بورس از دانشگاه های خارج از کشور دارند
قصد دریافت بورس بر اساس research assistantship دارند
نگاه چند بعدی به نوشتن پایان نامه دارند
قصد دارند از مشاوره اساتید خارجی در مرور منابع استفاده کنند
قصد دارند از مقالات اساتید بین المللی برای رفرنسینگ تز استفاده نمایند
قصد دارند در کنفرانس های بین المللی شرکت کنند
تعامل با اساتید اهمیت بسیاری دارد. هر اندازه بتوانید با نویسندگان مقالات معتبر در ژورنال های بین المللی همکاری داشته باشید و از نظرات آن ها را برای نوشتن پایان نامه خوب استفاده کنید، محصول نهایی پخته تر و حرفه ای تر خواهد شد. در اختیار قرار دادن نسخه انگلیسی زبان پایان نامه به گروهی از اساتید می تواند فرصت های خوبی را در اختیار شما قرار دهد.
نحوه شروع دفاع از پایان نامه
پس از تکمیل بخش مکتوبِ پایان نامه، لازم است در جلسه دفاع از پایان نامه از تز خود شرکت کنید که در آن باید در حضور اعضای گروهتان به دفاع از ایده‌های مطروحه در پایان نامه‌تان بپردازید. این یک فرصت عالی جهت اثبات این است که در طول فرایند تهیه پایان نامه‌تان چه آموخته‌اید و به اعضای گروهتان این فرصت را بدهید که هر پرسشی که در خصوص پایان نامه‌تان دارند را از شما بپرسند. برخلاف آنچه از اصطلاح «دفاع از تز» به اذهان متبادر میشود، این جلسه بیشتر یک جلسه‌ی گفتگوی دوسویه است.
نحوه خلاصه نویسی پایان نامه
خلاصه نویسی مقاله یا پایان نامه، آخرین کاری است که انجام می شود. در اختیار داشتن خلاصه خوب از یک پایان نامه خوب، کمک شایانی به داشتن یک رزومه مناسب و توان افزایی شما در مراحل آکادمیک می کند.
رنگ جلد پایان نامه
۱- رنگ جلد پایان نامه کارشناسی ارشد درکلیه دانشکده ها سبز سدری می باشد.
۲- رنگ جلد پایان نامه های دکتری در کلیه دانشکده ها مشکی می باشد.
برگ های خارج از متن پایان نامه
الف- برگ های ابتدای پایان نامه
برگ اول:فرم داخلی جلد به فارسی: این قسمت دقیقآ مطابق صفحه عمل شود.
برگ دوم: بسم ا…الرحمن الرحیم
برگ سوم:تقدیم، درصورت تمایل دانشجو می تواند پایان نامه خود را به شخصیتی و یا … تقدیم دارد.
برگ چهارم:تائیدیه هیئت داوران
برگ پنجم: اظهارنامه دانشجو
برگ بعد :حق چاپ و تکثیر و مالکیت بر نتایج (Copyright and ownership)
برگ بعد: قدردانی و تشکر: این متن عبارت است از قدردانی و تشکر از کلیه کسانی که دانشجو را در راه نیل به هدف کمک نموده اند.
برگ بعد: چکیده پایان نامه : هر پایان نامه باید با چکیده آغاز شود که عبارت است از بحث پیرامون موضوع پایان نامه ، شیوه های تحقیق و نتیجه کلي
برگ بعد: فهرست مطالب:هر پایان نامه باید دارای فهرت مطالب باشد معمولآ این قسمت شامل عنوان بخشهای پایان نامه همراه با شماره صفحه مربوطه است.
برگ بعد: فهرست جدولها و شکلها: دراین قسمت لیست جدولهاو شکلها باذکر دقیق عنوان ،شماره و صفحه مربوطه درج می شود.
برگ بعد: فهرست علائم و اختصارات
ب- برگهای انتهای پایان نامه
برگ اول: لیست مقالات ارائه شده
برگ بعدی: لیست مراجع و ماخذ
برگ بعدی: چکیده انگلیسی (ABSTRACT): این بخش حداکثر در یک صفحه ارائه شده و می تواند ترجمه چکیده فارسی باشد.
برگ بعدی : فرم داخل جلد به انگلیسی : این فرم دقیقآ ترجمه فرم داخل جلد فارسی در ابتدای پایان نامه می باشد.
علت نوشتن پایان نامه دانشجویی
1) یادگیری روش‌شناسی تحقیق؛
2) توسعه نگرش علمی؛
3) کسب موفقیت برای مطالعه‌ای جدی و عمیق و کسب تجربه علمی در حوزه موضوعی خاص؛
4) کسب مهارت برای مطالعه نقّادانه و موشکافانه؛
5) بهره‌مندی از اطلاعات جدیدتر؛
6) شرط لازم برای دریافت مدرک تحصیلی؛
7) انتشار نتایج پایان نامه به‌شکل مقاله پژوهشی در مجلات علمی و تخصصی.
قابلیت‌های این‌گونه منابع از نظر اطلاعاتی و پژوهشی، سبب شده است که پایان نامه ها را از دو دیدگاه در رشته‌های مختلف دانشگاهی و پژوهشی مورد توجه قرار دهند: یکی به‌عنوان مدرک مفید پژوهشی (به اعتبار متن تحقیق)؛ و دیگری به مثابه نوعی کتابشناسی تخصصی (به اعتبار فهرست مآخذ پایانی).
استفاده از پایان نامه تابع شرایط ویژه‌ای است زیرا، از لحاظ حقوقی، تکثیر و نقل از پایان نامه های تحصیلی بدون اجازه از صاحبان اثر (دانشجو و استاد راهنما) مجاز نیست. طبق قانون واسپاری، نسخه‌های محدودی به دانشکده محل تحصیل و کتابخانه مربوط ارائه میشود و در کتابخانه‌ها نیز سعی شده است از پایان نامه ها فقط در حد مطالعه در محل و احیاناً معدودی نقل قول با ذکر منبع و یا استفاده از منابع و مراجع معرفی شده و نهایتاً روبرداشت چکیده پایان نامه ها استفاده شود.
نکات مهم در نوشتن پایان نامه
1. سعی کنید حتی الامکان در پایان ترم ۲ و در فاصله زمانی قبل از آغاز ترم سوم یکی از نرم افزارهای تایپ متون ریاضی مانند Xepersian, FteX, PteX و یا حداقل مایکروسافت ورد را یاد بگیرید. برای این منظور به دانشجویان ترم بالاتر مراجعه نمائید و از آنها راهنمایی بخواهید. در غیر این صورت برای تایپ هر صفحه با یکی از این نرم افزارها مبالغ هنگفتی باید پرداخت نمائید.
2. در دوره کارشناسی ارشد خود زیاد به فکر چاپ کردن مقاله نباشید. برای چاپ یک مقاله خوب که به وسیله آن بتوانید نظر برخی از اساتید را برای گرفتن پذیرش در مقطع دکتری جلب نمائید نیاز به صرف وقت و مطالعه زیاد در بین کتب و مقالات دارید. پس خیلی خودتان را به دردسر نیاندازید. اصلا فکر نکنید اگر در یک مصاحبه دکتری و یا جذب و یا هر مورد دیگر، اگر شخصی دارای مقاله است، قطعا این شخص پذیرش خواهد شد. خیر هیچ ملاکی دقیقی و مشخصی و جود ندارد. پس ناامید نشوید. به احتمال بسیار زیاد این مقاله جزو مقالات فاقد ارزش و اعتبار است. شما فقط اصول اولیه و تعاریف و قضایای ابتدایی را خوب فراگیرید. چون در یک مصاحبه علمی هدف این است که به استاد ثابت شود این دانشجو قابلیت تجزیه و تحلیل مسائل را دارد و می داند که از کجا برای حل یک مسئله، کار خود را آغاز کند.
3. حتما بعد از این که استاد مقاله ای را به شما معرفی کرد، به وبسایت مجله مراجعه نمائید و ببینید که آیا این مقاله در یک مجله ISI چاپ شده است یا خیر.
4. اخیرا دانشگاه صنعتی اصفهان لیستی از مجلات بین المللی را منتشر کرده که فاقد ارزش و اعتبار علمی است. به وبسایت این دانشگاه مراجعه نمائید و این لیست را مشاهده کنید تا مطمئن شوید که مقاله مورد نظر شما در یک مجله معتبر بین الملی چاپ شده است. تنها ISI بودن مجله دال بر با کیفیت بودن آن نیست. به عنوان مثال مجله Applied Mathematics and Computataion که پایگاه علمی Elsevier آن را چاپ می نمائید در این لیست قرار دارد. مشاهد شده که مقالاتی در این مجله چاپ شده که تمامی نتایج آن غلط است. پس قبل از آغاز پژوهش که بعضا ماهها طول می کشد به این مورد دقت کنید.
5. باکسانی که تز کارشناسی ارشد خود را به انجام رسانده و مدرک کارشناسی ارشدشان را دریافت کرده‌اند در این خصوص مشورت کنید. نوشتن پایان نامه خوب و بدون ایراد یک فرایند طولانی و خسته‌کننده است و اگر بتوانید از پشتیبانی و مشاوره‌ی افرادی که قبلاً این کار را انجام داده‌اند بهره‌مند شوید، خیلی به نفعتان خواهد بود.
6. اگر قبل از شروع تحقیق‌تان یک پرسش پژوهشیِ بی‌نقص را انتخاب کنید، می‌توانید جلوی یاس و ناامیدی را بگیرید و در وقت خود صرفه‌جویی کنید. شاید مهم‌ترین کاری که باید هنگام فراگیریِ نحوه نوشتن پایان نامه خود فراگیرید این باشد که باید تلاش زیادی را برای طرح پرسش پژوهشیِ بی‌نقص صرف کنید.
7.به خاطر داشته باشید که چرا می‌خواهید پایان نامه بنویسید و چه کسی یا کسانی آنها خواهند خواند و از آن استفاده خواهند کرد. شما تز کارشناسی ارشد خود را برای اعضای جامعه‌ی رشته‌ی خودتان می‌نویسید، بنابراین توجه داشته باشید که آنها قبل از اینکه تز شمارا بخوانند، از دانش و تجربه‌ی زیادی برخوردار خواهند بود. آنها را با گفتن و نوشتن مطالب غیرضروری خسته نکنید.
8. انجام یک بررسی جامع از نشریات پژوهشی و تحقیقات موجود درزمینه‌ی موضوعات مشابه قبل از ارائه‌ی کارتان، شمارا از بازنگری‌های زمان‌بر رها می‌سازد.
9. نوشتن پایان نامه دانشجویی خوب و کاربردی همانطور که در بالا خواندید شامل انجام کارهای بسیار مهمی است که باید برای نوشتن پایان نامه خوب و عالی رعایت کنید اگر به دنبال کپی نویسی در پایان نامه باشید هرگز موفق نخواهید شد.
